آفات و بیماری‌های گیاهی

بررسی عوامل مؤثر در بروز زنگار میوه روی سیب رقم گلدن‏ دلیشز در باغات سمیرم (گزارش کوتاه علمی)

احمد حیدریان

دوره 90، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 131-132

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.358652.1436

چکیده

در سال‏ های اخیر، عارضه زنگار میوه سیب در منطقه سمیرم استان اصفهان روی رقم گلدن دلیشز رو به گسترش بوده و این موضوع سبب کاهش کیفیت و ارزش محصول شده است.دو گروه زنگار روی میوه‏ رقم گلدن دلیشز گزارش شده ... بیشتر در سال‏ های اخیر، عارضه زنگار میوه سیب در منطقه سمیرم استان اصفهان روی رقم گلدن دلیشز رو به گسترش بوده و این موضوع سبب کاهش کیفیت و ارزش محصول شده است.دو گروه زنگار روی میوه‏ رقم گلدن دلیشز گزارش شده است. گروه اول دارای منشأ ژنتیکی (Falginella et al., 2015) و گروه دوم تابع شرایط محیطی، عوامل فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی، آفات، بیمارگرها و شیوه‏ های مدیریتی هستند. میزان زنگار تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی از جمله شرایط آب‏و‏هوایی (بارندگی، سرما، رطوبت نسبی، کیفیت نور در سطح میوه)، مواد شیمیایی (مواد غذایی، هورمون‏ها یا قارچ‏کش‏ها)، آسیب‏های مکانیکی و خسارت‏ آفات می‌باشد(Goffinet et al., 2002). علاوه‏بر‏آن، باکتری‏های اپی‏فیت یا مخمرها (Goffinet et al., 2002; Heidarian et al. 2020)،قارچ بیمارگر سفیدک پودری سیبPodosphaera leucotricha (Ellis & Everh.) E. S. Salmon و کنه زنگار سیب(Aculus schlechtendali) نیز باعث ایجاد زنگار می‏شوند. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در بروز و توسعه زنگار میوه سیب روی رقم گلدن دلیشز بود. در این‏ راستا، در دو سال متوالی (1397-1396) از سه منطقه کشت عمده سیب در شهرستان سمیرم با اقلیم‏های متفاوت، و در هرمنطقه از سه باغ و در هر باغ 50 میوه، از زمان بروز علائم و در طی فصل رشد میوه تا زمان برداشت سه نوبت نمونه‏برداری تصادفی انجام شد. نمونه ‏ها در آزمایشگاه از نظر نوع زنگار، درصد میوه زنگار زده و شاخص زنگار میوه با توجه به مقیاس‏های درنظر گرفته شده بررسی شدند.نتایج نشان ‏داد که بر مبنای علائم تیپیک چهار نوع زنگار به شرح زیر روی میوه سیب در باغ‏های سمیرم وجود دارد. 1) زنگار ناشی از قارچ مخمرمانند که در حفره دم میوه رخ میدهد و بافت کرکی قهوه ای در حفره دم میوه تشکیل می‏شود. بیماری‌زایی این عامل ثابت گردیدHeidarian et al. 2020)). 2) زنگار ناشی از سفیدک پودری که حالت برنزه یا خاکستری دارد و ظاهر آن مشبک است. 3) زنگار فیزیولوژیک که نوعی آفتاب‌سوختگی به نام آفتاب‌سوختگی قهوه‌ای است. 4) زنگار ناشی از مصرف مواد شیمیایی مانند کود و آفتکش که اصولاً در محل‌هایی از میوه که احتمال تجمع ذرات وجود دارد رخ می‌دهد و معمولاً با سوختگی شاخه و برگ‌ها همراه است.نتایج مقایسه میانگین‏های درصد علائم ناشی از هر یک از عوامل فوق نشان‏داد که بیش‏ترین درصد میوه زنگارزده (25/73 درصد) و شاخص زنگار میوه (7/37 درصد) مربوط به قارچ مخمر مانند Aureobasidium pullulans (De Bary) G. Arnaud و کم‏ترین این مقادیر‌ به‌‏ترتیب با 66/1 درصد و 45/1 درصد مربوط به مصرف انواع مواد شیمیایی بود. علاوه‏برآن، نتایج نشان‏دادکه 80 درصد میوه‏های گلدن دلیشز دارای زنگار با درجات مختلف آلودگی هستند که 6/53 درصد آن‏ها در اثر یک عامل و 83/36 درصد در اثر دو یا چند عامل دچار زنگار شده‏اند.

اولین گزارش از خسارت کنه زنگار سیب Aculus schlechtendali در ایران (گزارش کوتاه علمی)

محمدرضا نعمت اللهی؛ احمد حیدریان؛ هاشم کمالی؛ حسن الماسی

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 127-128

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.343419.1355

چکیده

عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium ... بیشتر عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium sp. با این عارضه به‌عنوان یکی از عوامل آن گزارش شده است (Heidarian et al., 2020). عامل دیگر زنگار میوه سیب، کنه زنگار سیبAculus schelchtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) است (Easterbrook and Fuller, 1986). در جریان بررسی عوامل مولد زنگار میوه طی سال‌های 1396 و 1397، در منطقه مذکور به نمونه‌هایی از میوه‌های زنگار زده رقم میراکل برخورد شد که علائم آن شبیه کنه زنگار سیب بود. رقم میراکل یکی از ارقام سیب است که در سال‌های اخیر وارد کشور شده و بواسطه ارزش صادراتی کشت آن درحال‌توسعه است. نمونه‌های برگ و میوه آلوده جمع‌آوری و در آزمایشگاه با علائم خسارت کنه زنگار سیب مقایسه وپس از شفاف‌سازی کنه‌ها، اسلاید میکروسکوپی آن‌ها تهیه شد. نمونه کنه توسط نگارنده سوم تحت نام Aculus schlechtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) شناسایی شد. در ایران کنه زنگار سیب روی برگ سیب ابتدا توسط Sadeghi Nameghi (1995) از مشهد گزارش شده است، اما این اولین گزارش از کنه مذکور به‌عنوان عامل زنگار میوه سیب در ایران می‌باشد. بررسی میوه‌های آلوده نشان داد که خسارت این آفت به‌صورت زنگار در جام گل ظاهر شده و به‌تدریج کل سطح میوه را دردرجات مختلف می‌پوشاند. علاوه بر این، تغذیه این کنه در سطح زیرین برگ‌ها سبب قهوه‌ای شدن برگ‌ها در تابستان می‌شود (شکل 1). به‌طورکلی شدت خسارت و زنگار میوه ناشی از کنه زنگار سیب به تراکم جمعیت کنه، نوع رقم و سن گیاه بستگی دارد (Easterbrook and Fuller, 1986). در این تحقیق خسارت کنه زنگار سیب فقط روی رقم میراکل یافت شد. با توجه به این‌که این رقم در سطح کشور در برخی باغات سیب درحال‌توسعه می‌باشد، لازم است در خصوص احتمال افزایش تراکم جمعیت کنه زنگار سیب روی این رقم دقت کافی مبذول شود، زیرا که این کنه علاوه بر خسارت مستقیم، به‌واسطه بروز زنگار میوه بازارپسندی این رقم صادراتی را کاهش خواهد داد.

اثر برهم‏کنشی پایه × رقم سیب‌ در واکنش به عامل سفیدک پودریPodosphaera leucotricha

احمد حیدریان

دوره 88، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 251-262

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.341597.1323

چکیده

سفیدک پودری یکی از بیماری‌های مهم سیب (Malus domestica Borkh) در جهان است که باعث کاهش کیفیت و کمیت محصول می‌شود. در این پژوهش، اثر برهم‏کنش بین برخی پایه‏ها و ارقام رایج در مقاومت به سفیدک پودری در شرایط طبیعی ... بیشتر

بررسی تأثیر تغذیه ‏ای درختان سیب بر شدت بیماری شانکر سیتوسپورایی (Cytospora cincta) در باغ‏ های سمیرم

احمد حیدریان؛ lمسعود تدین نژاد

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 13-28

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.109259.1152

چکیده

بررسی‏های مقدماتی در خصوص وضعیت تغذیه‏ای 29 باغ سیب تجاری گلدن دلیشز آلوده به شانکر سیتوسپورایی نشان ‏داد که غالب باغ‏های آلوده کمبود عناصر معدنی پتاسیم و کلسیم و بیش‌‏بود نیتروژن دارند. در این ... بیشتر بررسی‏های مقدماتی در خصوص وضعیت تغذیه‏ای 29 باغ سیب تجاری گلدن دلیشز آلوده به شانکر سیتوسپورایی نشان ‏داد که غالب باغ‏های آلوده کمبود عناصر معدنی پتاسیم و کلسیم و بیش‌‏بود نیتروژن دارند. در این ‏راستا، آزمایش باغی بصورت فاکتوریل در قالب بلوک‏های کامل تصادفی با 18 تیمار (نیتروژن و پتاسیم هر کدام در 3 سطح و کلسیم در 2 سطح) و 3 تکرار روی رقم گلدن دلیشز 27 ساله در شهرستان سمیرم به‌منظور بررسی تأثیر متعادل عناصر معدنی نیتروژن، پتاسیم و کلسیم در پیش‏گیری از بروز و توسعه شانکر سیتوسپورایی ناشی از قارچ Fries Cytospora cincta در سال‏های 94-1393 انجام شد. نتایج نشان ‏دادند که، شاخص انحراف از درصد بهینه عناصر معدنی نیتروژن، پتاسیم و کلسیم گزینه‏ای مناسب برای پیش‏بینی بروز و توسعه شانکر سیتوسپورایی درختان سیب است. کمبود یا بیش‏بود هر کدام از عناصر غذایی مورد ارزیابی باعث عدم تعادل در غلظت دیگری شده و شدت بیماری را تحت تأثیر قرار داد. بیش‏ترین درصد سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) در تیمارهایی دیده شد که مقدار نیتروژن مصرفی در آن‏ها کم‏تر یا بیش‏تر از مقدار بهینه بود. استفاده توأم از نیتروژن و پتاسیم باعث‏ گردید پتاسیم تأثیر مستعد کنندگی نیتروژن به شانکر سیتوسپورایی را کاهش دهد. تأثیر کلسیم در کاهش بیماری نسبت به نیتروژن و پتاسیم کم‏تر بود. نتایج این پژوهش نشان‏ داد که استفاده متعادل عناصر غذایی نیتروژن و پتاسیم در خاک‏ و محلول‏پاشی کلسیم درختان سیب در منطقه سمیرم، بر اساس میزان توصیه شده، بیماری شانکر سیتوسپورایی را تا 83/79% کاهش می‏دهد.

سبب‏ شناسی بروز لکه‏ روی میوه‏ های سیب در منطقه سمیرم

احمد حیدریان؛ محمدرضا نعمت اللهی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 105-118

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106537

چکیده

در سال‏های اخیر علائم لکه روی میوه در باغ‏های تجاری سیب شهرستان سمیرم بروز و توسعه یافته است. بررسی‏های گیاه‏پزشکی حاکی از علل مختلف بروز این عارضه روی میوه‏های سیب بوده است ازجمله علل احتمالی ... بیشتر

دو‏رگ‏‌گیری برخی ارقام بومی با ارقام تجاری سیب و ارزیابی مقاومت هیبریدهای به ‏دست ‏آمده نسبت به بیماری سفیدک پودری (Podosphaera leucotricha)

احمد حیدریان؛ محسن پیرمرادیان

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 237-246

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106120

چکیده

دورگ‌گیری سه رقم بومی گلاب (‏اصفهان، ‏سلطانی و ‏کهنز) با سه رقم تجاری (مک‏اینتاش، گالا و رداسپور) انجام و حساسیت ژنوتیپ‏های حاصل نسبت به بیماری سفیدک پودری ارزیابی گردید. در زمان تورم جوانه‏ها، ... بیشتر دورگ‌گیری سه رقم بومی گلاب (‏اصفهان، ‏سلطانی و ‏کهنز) با سه رقم تجاری (مک‏اینتاش، گالا و رداسپور) انجام و حساسیت ژنوتیپ‏های حاصل نسبت به بیماری سفیدک پودری ارزیابی گردید. در زمان تورم جوانه‏ها، درختان مادری توسط پارچه‏های توری جدا‏ گردیدند. در زمان شکوفا شدن گل‏ها و طی چند مرحله متوالی گرده ‏افشانی دستی با گرده والد‏های پدری صورت‏‏گرفت. در زمان رسیدگی، بذرها از میوه‏ها خارج و در گلخانه کاشته شدند. در مرحله دو تا چهار برگی، سوسپانسیون اسپور تهیه و تا سه نوبت به فاصله دو روز روی کلیه نتاج‏ها محلول‏پاشی گردیدند. دو هفته بعد از آخرین محلول‏پاشی، ارزیابی براساس میزان مساحت آلودگی سطح برگ با استفاده از شاخص‏های 7-0 انجام ‏‏شد. در طی سال‏های 90-1387 از 191، 2281، 9178 و 10949 بذر سبز‏شده، به‏ترتیب 69، 265، 438 و 180 نتاج مقاوم به‏‏دست آمد. در بین نتاج مقاوم ترکیب ‏تلاقی‏های رداسپور♀ × گلاب ‏کهنز♂، رداسپور♀ × گلاب ‏سلطانی♂، گالا♀ × گلاب ‏اصفهان♂ و گالا♀ × گلاب ‏سلطانی♂ طی 4 سال اجرای پروژه به‏ترتیب با 177، 172، 164 و 157 نتاج بیش‏ترین تعداد را در طبقه مقاوم‏ها داشتند. با توجه به برخی صفات باغبانی 56 ژنوتیپ در ارزیابی اولیه در طبقه مقاوم‏ها انتخاب شدند و مقاومت آن‏ها به بیماری سفیدک پودری طی سه سال در شرایط طبیعی ارزیابی گردید و گروه‏بندی آن‏ها براساس نمودار درختی پس از تجزیه‏کلاستر با استفاده از نرم‏افزار آماری SPSS انجام‏شد.

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = احمد حیدریان

بررسی عوامل مؤثر در بروز زنگار میوه روی سیب رقم گلدن‏ دلیشز در باغات سمیرم (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

اولین گزارش از خسارت کنه زنگار سیب Aculus schlechtendali در ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده

اثر برهم‏کنشی پایه × رقم سیب‌ در واکنش به عامل سفیدک پودریPodosphaera leucotricha

چکیده

بررسی تأثیر تغذیه ‏ای درختان سیب بر شدت بیماری شانکر سیتوسپورایی (Cytospora cincta) در باغ‏ های سمیرم

چکیده

سبب‏ شناسی بروز لکه‏ روی میوه‏ های سیب در منطقه سمیرم

چکیده

دو‏رگ‏‌گیری برخی ارقام بومی با ارقام تجاری سیب و ارزیابی مقاومت هیبریدهای به ‏دست ‏آمده نسبت به بیماری سفیدک پودری (Podosphaera leucotricha)

چکیده