ابوالفضل نهانی؛ شهرام شاهرخی خانقاه؛ علیرضا پورحاجی
چکیده
پروانه مینوز یا بید گوجهفرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یکی از مهمترین آفات گوجه فرنگی میباشد که پس از ورود به ایران به سرعت در مناطق مختلف کشور انتشار یافته است. در این تحقیق زیستشناسی این آفت در مزرعه ...
بیشتر
پروانه مینوز یا بید گوجهفرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یکی از مهمترین آفات گوجه فرنگی میباشد که پس از ورود به ایران به سرعت در مناطق مختلف کشور انتشار یافته است. در این تحقیق زیستشناسی این آفت در مزرعه گوجه فرنگی در منطقه خسروشاه استان آذربایجان شرقی در سال 1393 بررسی و پارامترهای رشد جمعیت آن محاسبه شد. برای این منظور قفسهای برگ روی برگچه های گوجه فرنگی رقم Super Strain B نصب شد و تعداد 55 عدد تخم همسن بید گوجه فرنگی به تفکیک روی برگچهها قرار داده شدند. با بازدیدهای روزانه، طول دورهی تفریخ تخم، تلفات و طول دورهی رشدی لارو و شفیره ثبت شد. همچنین پس از ظهور حشرات کامل، هر روز تعداد تخمهای گذاشته شده توسط حشرات کامل ماده ثبت شد. نتایج نشان داد که 74/54 درصد از تخمها تبدیل به حشره کامل شدند و نسبت جنسی 60/97 درصد بود. بیشترین تلفات (25/46 درصد) در مرحلهی زیستی تخم اتفاق افتاد. میانگین طول مدت زمان تفریخ تخم، طول دورهی رشدی لارو و شفیره به ترتیب 0/08 ± 4/37، 0/07 ± 10/78 و 0/06 ± 7 روز بوده و بید گوجه فرنگی یک نسل خود (از مرحله تخم تا تولید اولین تخم) را روی گیاه گوجهفرنگی در منطقه خسروشاه در مدت زمان 0/06 ± 23/08 روز تکمیل کرد. تجزیه و تحلیل دادهها به روش جدول زندگی دو جنسی سنی- مرحلهی زیستی، انجام شد و مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت 0/005 ± 0/141 بر روز، نرخ متناهی افزایش جمعیت 0/006 ± 1/15 بر روز و نرخ خالص تولید مثل 6/36 ± 43/72 عدد در هر نسل بهدست آمد.