امیر خسرو دانایی فر؛ حمید صادقی گرمارودی؛ سعداله منصوری
چکیده
بیماری پوسیدگی زغالی ناشی از قارچ Macrophomina phaseolina، مهمترین عامل بوتهمیری کنجد در کشور و بسیاری از نقاط دنیا است. در سالهای اخیر بهدلیل تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، این قارچ گرمادوست اهمیت دوچندان ...
بیشتر
بیماری پوسیدگی زغالی ناشی از قارچ Macrophomina phaseolina، مهمترین عامل بوتهمیری کنجد در کشور و بسیاری از نقاط دنیا است. در سالهای اخیر بهدلیل تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، این قارچ گرمادوست اهمیت دوچندان یافته است. در این تحقیق بهمنظور غربال ژرمپلاسم کنجد به قارچ ماکروفومینا، 81 ژنوتیپ بومی و اصلاحشده در خزانه بیماری واقع در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان در قالب طرح لاتیس ساده در دو تکرار در سه سال متوالی کاشته و ارزیابی شدند. بوتهمیری در تمام طول دورهی رشدی کنجد و در تمام ژنوتیپها مشاهده شد. عامل اصلی بوتهمیری در این خزانه قارچ ماکروفومینا بود. درصد بوتهمیری در دورهی پس از گلدهی محاسبه و پس از تصحیح دادهها با طرح لاتیس، تجزیه واریانس ساده و مرکب انجام شد. نتایج نشان داد که تودهی محلی طارم و لاین داراب2 دارای بیشترین سطح مقاومت به بیماری بوده و بهعنوان رقم مقاوم شناخته شدند. 22 ژنوتیپ نیز بهعنوان نیمهمقاوم شناخته شدند که تودهی محلی پتکموسیان کمترین آلودگی را در بین آنها داشت. سایر ژنوتیپها بهعنوان نیمهحساس، حساس و خیلیحساس شناخته شدند.