نوع مقاله : جانور شناسی کشاورزی

نویسندگان

• محمدرضا نعمت اللهی ¹
• احمد حیدریان ²
• هاشم کمالی ³
• حسن الماسی ⁴

¹ استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان –بخش تحقیقات گیاهپزشکی محل کار: اصفهان- مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان- ص پ 19

² مربی هیات علمی مرکز تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی

³ دانشیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

⁴ کارشناس مخش تحقیقات گیاهپزشکی- مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان-

چکیده

عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium sp. با این عارضه به‌عنوان یکی از عوامل آن گزارش شده است (Heidarian et al., 2020). عامل دیگر زنگار میوه سیب، کنه زنگار سیبAculus schelchtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) است (Easterbrook and Fuller, 1986). در جریان بررسی عوامل مولد زنگار میوه طی سال‌های 1396 و 1397، در منطقه مذکور به نمونه‌هایی از میوه‌های زنگار زده رقم میراکل برخورد شد که علائم آن شبیه کنه زنگار سیب بود. رقم میراکل یکی از ارقام سیب است که در سال‌های اخیر وارد کشور شده و بواسطه ارزش صادراتی کشت آن درحال‌توسعه است. نمونه‌های برگ و میوه آلوده جمع‌آوری و در آزمایشگاه با علائم خسارت کنه زنگار سیب مقایسه وپس از شفاف‌سازی کنه‌ها، اسلاید میکروسکوپی آن‌ها تهیه شد. نمونه کنه توسط نگارنده سوم تحت نام Aculus schlechtendali Nalepa
 (Acari: Eriophyidae) شناسایی شد. در ایران کنه زنگار سیب روی برگ سیب ابتدا توسط Sadeghi Nameghi (1995) از مشهد گزارش شده است، اما این اولین گزارش از کنه مذکور به‌عنوان عامل زنگار میوه سیب در ایران می‌باشد. بررسی میوه‌های آلوده نشان داد که خسارت این آفت به‌صورت زنگار در جام گل ظاهر شده و به‌تدریج کل سطح میوه را دردرجات مختلف می‌پوشاند. علاوه بر این، تغذیه این کنه در سطح زیرین برگ‌ها سبب قهوه‌ای شدن برگ‌ها در تابستان می‌شود (شکل 1). به‌طورکلی شدت خسارت و زنگار میوه ناشی از کنه زنگار سیب به تراکم جمعیت کنه، نوع رقم و سن گیاه بستگی دارد (Easterbrook and Fuller, 1986). در این تحقیق خسارت کنه زنگار سیب فقط روی رقم میراکل یافت شد. با توجه به این‌که این رقم در سطح کشور در برخی باغات سیب درحال‌توسعه می‌باشد، لازم است در خصوص احتمال افزایش تراکم جمعیت کنه زنگار سیب روی این رقم دقت کافی مبذول شود، زیرا که این کنه علاوه بر خسارت مستقیم، به‌واسطه بروز زنگار میوه بازارپسندی این رقم صادراتی را کاهش خواهد داد.

کلیدواژه‌ها

• زنگار میوه
• کنه زنگار سیب
• میراکل
• Eriophyidae
• Aculus schlechtendali

عنوان مقاله [English]

First report of damage from apple rust mite, Aculus schlechtendali in Iran (Short report)

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Nematollahi ¹
• Ahmad Heidarian ²
• Hashem Kamali ³
• Hassan Almasi ⁴

¹ Academic staff

² Agricultural resaech education and extention organization

³ Plant Protection Research Department, Korasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran

⁴ Plant Protection Department- Isfahan Agricultural and Natural resources Research Center

چکیده [English]

Fruit russeting is one of the important symptoms affecting marketing of apple (Malus × domestica Borkh.) fruits. The study had been conducted in Semirom region, Iran, in 2019 showed that one of casuals of fruit russeting is stem-end russeting caused by yeast-like fungi Aureobasidium sp. (Heidarian et al., 2020). Easterbrook and Fuller (1986) reported apple rust mite, Aculus schelchtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) as a causative of russeting on apple fruits. In some orchards of Semirom region, in addition to two common cultivars (Red Delicious and Golden Delicious), several other cultivars (including Golab-e-Isfahan, Golab-e-Kohanz, Miracle, Granny Smith and Fuji) were also cultivated. Miracle is one of the apple cultivars was recently introduced to the country and its cultivation area has been increased. This cultivar has export value and a high marketability due to its desirable color. During the study on the causative agents of fruit russeting in 2017 and 2018, some rusted fruits of Miracle cultivar were found, with similar symptoms to apple rust mite. Infested leaf and fruit samples were collected, and their microscopic slides were prepared in the laboratory after clearing the mites. To check possible infestation of different apple cultivars to the mite, their leaf and fruit samples were collected and compared with the typical symptoms of its damage. Specimens of the mite were identified by the third author as Aculus schlechtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae). In Iran, apple rust mite was reported firstly by Sadeghi Nameghi (1995) from Mashhad on apple leaves. However, this is the first report of the mite as the causing agent of fruit russeting in Iran. Examination of the infested fruits showed that the damage appears as russeting around the calyx which gradually covers the entire surface of the fruit to varying degrees. Moreover, feeding of the mite on underside of the leaves causes browning of the leaves in summer (Figure 1). Generally, damage intensity and fruit russeting from apple rust mite is related to population density of the mite, cultivar and plant age (Easterbrook and Fuller, 1986). In the present study, damage of apple rust mite was found only on Miracle cultivar. Regarding increasing of cultivation area of this cultivar in some apple orchards around the country, it is necessary to be careful for possible increase of population density of apple rust mite, because the mite, in addition to direct damage, could reduce marketability of the cultivar, due to the occurrence of fruit russeting.

کلیدواژه‌ها [English]

• fruit russeting
• apple rust mite
• Miracle
• Eriophyidae
• Aculus schlechtendali