نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسنده

• ریحانه براتی

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

چکیده

حشره‌کش‌ها می‌توانند بر حشرات غیرهدف مانند دشمنان طبیعی اثرات ناخواسته‌ای داشته باشند. در این پژوهش، اثرات چند حشره‌کش‌ توصیه شده علیه آفات گندم بر کفشدوزک هفت ‌نقطه‌ای Coccinella septempunctata مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با یازده تیمار و سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2 ± 2۴ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 درصد و دوره‌ی نوری 8 : 16 (تاریکی: روشنایی) انجام شد. تیمارها شامل حشره‌کش‌های فنیتروتیون (5/0، 1 و 2 در هزار)، دلتامترین (15/0، 3/0 و 7/0 در هزار)، ماترین (7/0، 1، 5/1 و 2 در هزار) و شاهد (آب‌) بودند. مرگ و میر مراحل شفیره و حشره کامل کفشدوزک بررسی و حشره‌کش‌ها، طبق روش IOBC گروهبندی شدند. نتایج نشان داد که هر سه غلظت دلتامترین و فنیتروتیون سبب مرگ‌ومیر ۱۰۰ درصدی حشرات کامل شدند، اما ماترین هیچ مرگی در حشرات کامل ایجاد نکرد. در مورد شفیره‌ها، دلتامترین در تمام غلظت‌ها ۱۰۰ درصد تلفات ایجاد کرد. اثرات فنیتروتیون به‌طور معنی‌داری وابسته به غلظت بود، به‌طوری‌که در غلظت‌های ۲، ۱ و 5/0 در هزار به ترتیب تلفات ۱۰۰، 2/82 و ۵۰ درصدی ایجاد کرد. با افزایش غلظت ماترین نیز مرگ‌ومیر شفیره‌ها به‌طور معنی‌داری افزایش یافت؛ به‌طوری‌که ماترین ۲ در هزار با ایجاد بیش از ۸۱ درصد تلفات، در گروه نسبتاً زیان‌آور قرار گرفت. این نتایج، بر لزوم اجتناب جدی از کاربرد دلتامترین و فنیتروتیون در زمان اوج جمعیت کفشدوزک هفت نقطه‌ای تاکید مینماید. با توجه به اثرات سوء فنیتروتیون و ماترین در غلظتهای بالا، ضروری است از افزایش غلظت مصرفی این ترکیبات پرهیز شود.

کلیدواژه‌ها

• کفشدوزک هفت نقطه‌ای
• کنترل بیولوژیک
• حشره‌کش‌های گیاهی
• مدیریت تلفیقی آفات
• آفتکش‌ها

موضوعات

• حشره‌شناسی کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effects of deltamethrin, fenitrothion and matrine insecticides on seven-spot ladybird Coccinella septempunctata under laboratory conditions

نویسنده [English]

• Reihaneh Barati

Assistant Professor, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Tehran, Iran

چکیده [English]

Insecticides can have unintended effects on non-target insects, such as natural enemies. This study evaluated the effects of some recommended insecticides for wheat pests on the seven-spot ladybird Coccinella septempunctata. The experiment was conducted in a completely randomized design with eleven treatments and three replications, under laboratory conditions at a temperature of 24 ± 2°C, relative humidity of 50-60%, and a photoperiod of 16:8 (light: dark). The treatments included the insecticides fenitrothion (0.5, 1, and 2 ml/L), deltamethrin (0.15, 0.3, and 0.7 ml/L), matrine (0.7, 1, 1.5, and 2 ml/L), and a control (water). Mortality rates in the pupal and adult stages of C. septempunctata were assessed, and the tested insecticides were classified based on the IOBC method. The results indicated that all three concentrations of deltamethrin and fenitrothion caused 100% adult mortality, whereas matrine caused no mortality in adults. For pupae, deltamethrin induced 100% mortality across all concentrations. Fenitrothion’s effects on pupae were significantly dose-dependent, with 100%, 82.2%, and 50% mortality observed at concentrations of 2, 1, and 0.5 ml/L, respectively. Increased concentrations of matrine also led to a significant rise in pupal mortality, with matrine at 2 ml/L causing over 81% mortality, placing it in the moderately harmful category. Based on the results, it is necessary to avoid the use of deltamethrin and fenitrothion during the peak population of C. septempunctata. Also, considering the increase in adverse effects of fenitrothion and matrine in higher concentrations, it is necessary to avoid increasing the consumption concentration of these compounds.

کلیدواژه‌ها [English]

• Seven-spot ladybird
• Biological control
• Botanical insecticides
• Integrated pest management
• Pesticides