نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• اکبر قاسمی کهریزه ¹
• قدیر نوری قنبلانی ²
• نورالدین شایسته ¹
• ایرج برنوسی ³

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، گروه گیاه‌پزشکی، مهاباد

² گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

³ گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده‌ی کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

چکیده

سوسک کلرادوی سیب‌زمینی، (Col.: Chrysomelidae)Leptinotarsa decemlineata ، مهم‌ترین آفت برگ‌خوار سیب‌زمینی در سراسر دنیا و ایران می‌باشد. در این تحقیق تحمل 33 رقم سیب‌زمینی نسبت به خسارت این آفت در دو سال (87-1386) در مزرعه مقایسه شد. در هر سال دو آزمایش تیمار و شاهد هر کدام در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 33 رقم سیب‌زمینی و سه تکرار اجرا گردید. هر آزمایش شامل سه بلوک بود. در هر سال حدود 15 روز مانده به زمان گل‌دهی روی هر بوته 40 عدد لارو متوسط (سن 2 و اوایل سن 3) رهاسازی گردید. سپس هر رقم بوسیله توری از رقم مجاور جدا گردید. آزمایش شاهد، بدون آلودگی نگهداری شد. کاهش عملکرد هر یک از ارقام نسبت به شاهد تعیین گردید. تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA بر اساس ضریب تشابه فاصله اقلیدسی و با استفاده از نرم‌افزار MINITAB15 انجام گرفت. تجزیه واریانس مرکب داده‌های آزمایش نشان داد که بین ارقام در تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود داشت (01/0P <) و اثر متقابل رقم × سال نیز معنی‌دار بود (05/0P <). تجزیه خوشه‌ای بر اساس درصد سطح خورده شده برگ ارقام و میزان کاهش عملکرد ارقام ناشی از خسارت آفت در دو سال آزمایشی نشان داد که ارقام "سانتانا"، "ساتینا"، "بریجت" و "کاردینال" با قرار گرفتن در یک خوشه بیشترین تحمل را در برابر خسارت آفت داشته‌اند. بین کاهش عملکرد محصول و درصد خوردگی سطح برگ همبستگی مثبت معنی‌دار در هر دو سال آزمایش مشاهده شد (05/0P <).

کلیدواژه‌ها

• مقاومت
• سیب‌زمینی
• سوسک کلرادوی سیب‌زمینی
• تحمل

عنوان مقاله [English]

Tolerance comparison of 33 potato cultivars to the Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Col.: Chrysomelidae), in the field conditions in Naghadeh, west Azerbaijan

نویسندگان [English]

• Akbar Ghasemi kahrizeh ¹
• Ghadir Nouri Ghanbalani ²
• Nouraddin Shayesteh ¹
• Iraj Bernousi ³

چکیده [English]

Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say), is the most important defoliating pest of potato throughout the world and Iran which considerably reduce crop yield. In this study tolerance of 33 cultivars of potato were compared during 2007-2008 in the field conditions. Experiment was carried out in both years in two trials, infested and non infested plots and arranged based on a randomized complete block design. In infested plots, each plant was infested by 40 medium larvae (second and early third instars) 15 days prior to the blooming of plants. Non-infested plots were kept pest-free by chemical and mechanical control methods. At the end of the season, defoliation and yield loss in infested plots were determined and compared with non-infested plots in each cultivar. Cluster analysis of cultivars was performed with MINITAB15 statistical software using UPGMA procedure based on Euclidean distance. Combined analysis of variance of tolerance data in 2007 and 2008 showed significant differences among the cultivars (P < 0.01). Moreover, for all studied traits reciprocal effect of cultivar × year was significant (P < 0.05). Cluster analysis based on defoliation and yield loss in two experimental years showed that cultivars “Santana”, “Satina”, “Bridjet” and “Cardinal” had the highest tolerance to the Colorado potato beetle. Significant positive correlation was observed between yield loss and defoliation traits in two years of study (P<0.01).

کلیدواژه‌ها [English]

• resistance
• Potato
• Colorado potato beetle
• Leptinotarsa decemlineata
• tolerance