نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• شهروز کاظمی ¹
• ایمان حسنوند ²
• علیرضا ارجمندی نژاد ³
• شهریار جعفری ²

¹ گروه تنوع زیستی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

² گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

³ گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، رشت

چکیده

کنه‌های جنس Polyaspis Berlese, 1881 متعلق به خانواده‌ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده‌ای هستند و اغلب در خاک‌برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می‌شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند پادمان تغذیه می‌کنند (1). گونه‌ی تایپ این جنس P. patavinus Berlese, 1881 است که جزئیات مورفولوژیک آن توسط Athias (1975, 1976) توصیف شده است. از ویژگی‌های ظاهری اعضای این جنس می‌توان به دندانه‌دار بودن موهای هیپوستومی دوم (h2)، صاف بودن موهای هیپوستومی سوم (h3) و فاقد دندانه بودن انگشت متحرک کلیسر اشاره کرد. در بررسی‌های انجام شده در مورد کنه‌های خاک­زی میان‌استیگمای گروه Uropodina در مناطق مختلف شمال کشور در 10 سال گذشته (1392-1382)، گونه‌ی P. patavinusاز مناطق مختلف استان‌های مازندران، گیلان و گلستان و اغلب از خاک‌برگ جنگل‌های این نواحی جمع‌آوری و شناسایی شد. همچنین در بررسی‌های انجام شده در اردیبهشت و خرداد 1392 روی کنه‌های خاک‌زی جنگل‌های بلوط در شهرستان خرم‌آباد نیز نمونه‌هایی از این کنه به دست آمد. این جنس پیش از این با معرفی یک گونه ناشناس از ایران گزارش شده بود (3) و این اولین گزارش یک گونه شناسایی شده از کنه‌های خانواده Polyaspididae از کشور محسوب می‌شود.
ویژگی‌های مهم افتراقی این گونه: سطح پشتی ایدیوزوما دارای یک صفحه‌ی پشتی تقریباً بیضی شکل بزرگ، یک صفحه‌ی دُمی نسبتاً باریک (نسبت طول به عرض صفحه 4-3) و صفحات حاشیه‌ای به طور معمول کوچک و تقریباً بیضی شکل دارای 3-1 مو؛ موهای بدن با طول متوسط تا نسبتاً کوتاه، اغلب موها پهن؛ صفحه‌ی جنسی تقریباً بیضی شکل، ناحیه‌ی عقبی صفحه به راستای حاشیه‌ی عقبی پیش‌ران پاهای چهارم نمی‌رسد، به طور متراکمی پوشیده از اشکال چند وجهی کوچک، موهای سینه‌ای v3 و v4 سوزنی شکل و روی قسمت پایینی صفحه؛ ناحیه‌ی اسکلروتینی بعد از پیش‌ران پاهای چهارم در زیر صفحه‌ی جنسی به هم وصل نشده است.

کلیدواژه‌ها

• Polyaspis patavinus

عنوان مقاله [English]

First report of Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) from Iran (Short report)

نویسندگان [English]

• Shahrooz Kazemi ¹
• Iman Hassanvand ²
• Alireza Arjomandinejad ³
• Shahriar Jafari ²

چکیده [English]

Mites of the genus Polyaspis Berlese, 1881 belong to the family Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) and P. patavinus Berlese, 1881 is its type species which its morphological details represented by Athias (1975, 1976). 
These mites occur in litter, moss, and tree holes and feed on nematodes and small arthropods such as collembolans (1). Some diagnostic characters of the genus are: hypostomal setae h2 serrate, h3 smooth and movable digit of chelicera edentate. In the studies on uropodid mites in north area of Iran during about 10 years (2003-2013), several specimens of different stages of P. patavinus were collected mostly from forest litter in different area of Mazandaran, Guilan and Golestan Provinces. Also, some specimens of the species were collected in soil and litter of oak forests in Khoramabad County in spring of 2013. Previously, the genus has been reported from Iran by introducing an unidentified species (3), and this is the first record of a Polyaspis species from Iran.
Some of the differential diagnostic characters of the species are as follows: A large suboval dorsal shield, a relatively narrow pygidial shield (ratio of length/width 3–4), and usually small and suboval marginal platelets bearing 1–3 setae on dorsal idiosoma; idiosomal setae with medium length or relatively short, mostly widened; genital shield suboval, densely covered with small polygonal reticulation, sternal setae v3 and v4 needle-like, on posterior area of shield; inguinal shields not attached medially behind genital shield.

کلیدواژه‌ها [English]

• Polyaspis patavinus