نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسنده

• محمدرضا مهرنژاد

موسسه تحقیقات پسته کشور، رفسنجان، ایران

چکیده

سن‌های متعلق به خانواده Pentatomidae از جمله آفات عمده درختان پسته محسوب می‌شوند (1, 2, 3). مواد شیمیایی آفت‌کش در 65 سال گذشته بطور وسیع در باغ‌های پسته مصرف شده‌اند، با این وجود سطح بسیار بالایی از تخم این سن‌ها توسط زنبورهای پارازیتویید کنترل می‌شود. در تحقیق حاضر فراوانی زنبورهای پارازیتویید تخم دو گونه سن Brachynema germari (Kolenati) وAcrosternum arabicum Wagner در پسته کاری‌های استان کرمان در تابستان سال‌های 1388 و 1389 بررسی شد. همزمان حشرات کامل سن‌های مورد بحث نیز از روی درختان پسته جمع‌آوری و شناسایی شدند. از مجموع 2660 تخم سن، 4 گونه زنبور پارازیتویید شناسایی گردید. 3/37 درصد از زنبورها مربوط به Ooencyrtus sp. از خانواده Encyrtidae و 7/62 درصد دیگر مربوط به سه گونه از خانواده Scelionidae، شامل گونه Trissolcus agriope (Kozlov & Lê) با بیشترین فراوانی (9/32 درصد)، وTrissolcus volgensis (Viktorov) و Psix saccharicola (Mani) بترتیب با فراوانی 6/21 درصد و 2/8 درصد که در رتبه بعدی قرار گرفتند. نرخ پارازیتیسم طبیعی تخم سن‌های ذکر شده 95 درصد در سال 1388 و 88 درصد برای سال 1389 بدست آمد. بر اساس منابع علمی در دسترس، دو گونه سن، Acrosternum heegeri FieberوAcrosternum millieri (Mulsant and Rey) از باغ‌های پسته گزارش شده‌اند (1, 3)، اما در بررسی حاضر این دو گونه جمع آوری نشد. گونه A. arabicum در سطح وسیعی روی درختان پسته استان کرمان حضور داشت و این اولین گزارش از تغذیه این گونه از میوه پسته در ایران می باشد. همچنین زنبورهای T. volgensis و P. saccharicola به عنوان پارازیتویید دو گونه سن ذکر شده قبلاً گزارش نشده است. زنبورهای Scelionidae معرفی شده در این گزارش توسط N.F. Johnson از دانشگاه ایالتی اوهایو، و سن‌های سبز توسط R.E. Linnavuori در فنلاند بررسی و شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها

• پارازیتویید
• پسته

عنوان مقاله [English]

Abundance of parasitoids associated with two major stink bugs on pistachio trees (short report)

نویسنده [English]

• Mohammad Reza Mehrnejad

چکیده [English]

Several species of hemipteran bugs belonging to Pentatomidae were known as the major pistachio pests (1, 2, 3). They are suitable hosts for a number of parasitoid wasps, which play a key role to decrease bugs population, although insecticides have been considered the major means of pest control for the last 65 years in pistachio orchards. The abundance and diversity of parasitoids attacking two stink bugs e.g., Brachynema germari (Kolenati) and Acrosternum arabicum Wagner were surveyed at the pistachio plantation areas of Kerman province, southern part of Iran. Samplings were carried out in July, August and September 2009 and 2010. The egg masses of two pentatomid bugs species were collected from pistachio fruit clusters and were separately reserved under laboratory conditions. At the same time, the adult stink bugs were also collected from pistachio trees. A total of 2660 pentatomid bug eggs were collected through two years out of which, four species of hymenopterous parasitoids were identified including three primary parasitoids belong to Scelionidae (62.7%) and 37.3% represented Ooencyrtus sp. (Hym.: Encyrtidae), a facultative parasitoid for stink bug eggs. The parasitoid Trissolcus agriope (Kozlov & Lê) was the most abundant scelionid (32.9%), followed by Trissolcus volgensis (Viktorov) (21.6%) and Psix saccharicola (Mani) (8.2%). The natural parasitism rate varied from year to year as 95% and 88% in 2009 and 2010, respectively. Based on available references, Acrosternum heegeri Fieber and Acrosternum millieri (Mulsant and Rey) (both Hemiptera: Pentatomidae) have been reported from pistachio trees (1, 3). However, these two stink bugs were not collected in the present survey. It was found that A. arabicum is widely distributed on pistachio trees in Kerman province feed on pistachio fruits, and it is reported for the first time. In addition, two scelionid wasps including T. volgensis and P. saccharicola are considered as the active parasitoids for B. germari and A. arabicum. It is the first report for presence of these two scelionid wasps attacking stink bugs in pistachio plantations. The scelionid parasitoids were examined and identified by Prof. N. F. Johnson, the Ohio State University, and the pentatomid bugs were identified by Dr R. E. Linnavuori, Finland.

کلیدواژه‌ها [English]

• parasitoids
• pistachio