نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• شیرین ترابی پور ¹
• ابراهیم ابراهیمی ²
• حسینعلی لطفعلی زاده ³
• پائولو رزا ⁴

¹ کارشناسی ارشد گروه گیاه‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز

² بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران

³ بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی

⁴ خیابان بلودر، برنارجیو، ایتالیا

چکیده

در این تحقیق که به منظور شناسایی زنبورهای خانواده‌ی Chrysididae طی سال‌های 1390-91 در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور (تهران) صورت گرفت، نمونه‌های متعلق به این خانواده که با استفاده از روش‌های مختلف نمونه‌برداری از جمله تله‌ی مالیز و تور حشره‌گیری از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری شده بودند، توسط کلیدهای شناسایی معتبر مورد مطالعه قرار گرفتند و گونه‌های جنس Pentachrysis Lichtenstein, 1876 متعلق به قبیله‌ی Chrysidini تفکیک و شناسایی گردیدند. افراد این جنس دارای تعداد کمی گونه در سراسر جهان هستند و عمدتاً در مناطق جغرافیایی پالئارکتیک و همچنین خاور‌نزدیک انتشار دارند. بر اساس اطلاعات موجود این جنس تاکنون از ایران گزارش نشده است (3).
ویژگی‌های افتراقی این جنس عبارتند از: حشراتی به طول تقریبی 9 تا 10 میلی‌متر، فضای گونه‌ای 5/2 تا 5/3 برابر قطر چشم ساده‌ی میانی، مزوپلئورون دارای دو دندانه، ترژیت سوم شکمی دارای ردیف حفره‌ای به‌خوبی توسعه یافته و دارای 5 دندانه‌ی راسی تیز (1). در این کلکسیون دو گونه مورد شناسایی قرار گرفت که عبارتند از:
1- گونه‌ی(Eversmann, 1857)  Pentachrysis amoena:نمونه‌های مطالعه شده: سیستان و بلوچستان، خاش، کوشه سفلی، 13 اردیبهشت 1348، ع. پازوکی، یک نمونه (در حال حاضر این گونه نزد دکتر Paolo Rosa در ایتالیا برای انجام مطالعات بیشتر باقی مانده است).
ویژگی‌های مرفولوژیک: طول بدن 6 تا 13 میلی‌متر، سر دارای صفحات و شیارهای پیشانی، فضای‌ گونه‌ای بلند، شاخک‌ها باریک، ترژیت سوم شکم توسط یک دندانه‌ی میانی به دو قسمت تقسیم شده، حاشیه‌ی مخرجی ترژیت سوم در افراد نر سبز رنگ و در افراد ماده آبی‌رنگ.
پراکنش: روسیه (2) و گزارش جدید برای فون حشرات ایران.
2- گونه‌ی Pentachrysis seminigra (Walker, 1871): نمونه‌ی مطالعه شده: البرز، کرج، کندوان، تیر ماه 1356، پازوکی و مرتضوی، یک نمونه ماده.
ویژگی‌های مرفولوژیک: طول بدن 9 تا 13 میلی‌متر، سر و قفسه‌سینه به رنگ آبی تا سبز متالیک، اسکوتوم و سپرچه طلایی رنگ و قسمت میانی سپرچه معمولا آبی رنگ، سینه به شدت منقوط، پیش‌قفسه‌سینه کوتاه و دارای شیار مرکزی عمیق و پس‌قفسه‌سینه برآمده.
پراکنش: عربستان سعودی، الجزایر، مالزی (2) و گزارش جدید برای فون حشرات ایران.

کلیدواژه‌ها

• Pentachrysis

عنوان مقاله [English]

New records of two species of the genus Pentachrysis Lichtenstein (Hym.: Chrysididae) in Iran (short report)

نویسندگان [English]

• Shirin Torabipour ¹
• Ebrahim Ebrahimi ²
• Hossein Lotfalizadeh ³
• Paolo Rosa ⁴

چکیده [English]

In order to identify the family Chrysididae in Hayk Mirzayans Insects Museum (HMIM) which located at Iranian Research Institute of Plant Protection (IRIPP, Tehran), during 2010-2012, the collected specimens by different methods such as Malaise trap and sweeping net from different  parts of Iran were studied. Identification were made using Kimsey & Bohart (1991) and confirmed by the forth author (2).
In this collection the species of the genus Pentachrysis Lichtenstein, 1876 belong to the tribe Chrysidini were identified. There are a few species of this genus around the world, and mainly are distributed in the Palearctic region, and Middle East countries.
Generic diagnosis: Moderately large, 9-10 mm, TFC (transverse frontal carina) strong, malar space 2.5-3.5 times MOD (Median ocellar diameters), mesopleuron strongly bidentate, third tergite with well-developed pit row, and by five sharp apical teeth (1). Within this collection two species were identified as follow:
1- Pentachrysis amoena (Eversmann, 1857): Material examined: Sistan & Baluchestan province, Khash, Kousheh-ye Sofla, May 1969, Leg. A. Pazuki. One specimen.
Morphological characters: Body length 6-13 mm, head with TFC, long malar space, slender flagellum, TIII with five apical teeth that bisected by a middle tooth. Anal margin green in male and blue in female.
Distribution: Russia (2) and new record for the fauna of Iran.
2- Pentachrysis seminigra (Walker, 1871): Material examined: Alborz province, Karaj, Kandovan, June 1979, Leg. Pazuki & Mortazavi, 1 female.
Morphological characters: Body length 9-13 mm, this species is usually green and blue overall, but scutum and scutellum is gold and middle part of scutellum by a blue color, SII usually with dark spots, forewing marginal cell is closed, tegula is blue, thorax have a deep punctuation, pronotum is short and with a long medial carina, postscutellum usually well developed .
Distribution: Saudi Arabia, Algeria, Malaysia (2) and new record for the fauna of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pentachrysis