نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• آرش ابراهیمی ¹
• حسینعلی لطفعلی‌زاده ²
• محمد حسین کاظمی ¹

¹ گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

² بخش تحقیقات گیاه‎پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی، تبریز، ایران

چکیده

سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola Borckh از خانواده­ی Diaspididae، یکی از آفاتی است که در سال‌های اخیر در اکثر نقاط میوه­خیز ایـران طغیان کرده و مـوجب خسارات فـراوان گـردیده است. این حشره با مـکیدن شیره گیاهی و ایجاد اختلالات فیزیولوژیک باعث ضعف شدید و مرگ درختان میزبان می­گردد. درختان آلوده دارای برگ­های کوچک و رنگ پریده، میوه­های بدشکل و ریز و سرشاخه­های خشک می­باشند.
در بررسی که به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتویید این آفت در منطقه­ی شمالی استان آذربایجان‌شرقی به عمل آمد طی اردیبهشت و خرداد ماه سال 1389 نمونه‌های آلوده به سپردار سیب در منطقه­ کمارسفلی شهرستان جلفا (4291738 y =586294s38x =) جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد. زنبورهای خارج شده در ظروف پرورش، جداسازی و به شیشه­های حاوی الکل انتقال داده شدند. پس از مطالعه­ی زنبورها و مقایسه آن با کلیدهای شناسایی موجود، توسط نگارنده­ی دوم مورد شناسایی قرار گرفتند.
زنبور پارازیتویید تحت عنوان Thysanus ater Walker, 1840 از خانواده‌ی Signiphoridae شناسایی گردید. فعالیت زنبور پارازیتویید  Thysanus aterدر بسیاری از نقاط دنیا مشاهده شده است که از آن جمله می­توان به اروپا، ترکیه و هنداشاره کرد (2) و برای نخستین بار از ایران گزارش می‌شود. از مهم‌ترین مشخصات مورفولوژیکی این گونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: طول حـشره ماده 75/0 میلی‌متر با رنگ عمومی تیره، بال جلـویی در ناحیه نیمه ابتدایی تیره­رنگ، مابقی شفاف بال­عقب شفاف؛ عرض­ سر 63/1 برابر عرض فرق جلویی سر، عرض فرق جلویی سر برابر 68/0طول چماق شاخکی است؛ طول پدیسل شاخک 7/0 طول ناحیه اسکیپ، بندهای F1 تا F3 شاخک باریک و آنلی­فرم، F4 چهار گوش و چـماق 29/2 برابر طویل‌تر از طول بند اول شاخک می‌‌باشد؛ طول بال جلو حدود سه برابر عرض آن و بال عقب در حدود 8 برابر طویل­تر از عرض آن است؛ طول ریشک­های حاشیه­ای در حدود 5/2 برابر عرض بال است؛ تخم­ریز 27/3 برابر طویل­تر از ساق پای میانی و 98/1 برابر طویل­تر از ساق پای عقبی می­باشد (1). این نمونه‌ها در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی نگهداری می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

• Thysanus ater

عنوان مقاله [English]

New record of Thysanus ater (Hym.: Signiphoridae) parasitoid of Lepidosaphes malicola Borckh from Iran (short report)

نویسندگان [English]

• A. Ebrahimi ¹
• H. Lotfalizadeh ²
• M. H. Kazemi ¹

چکیده [English]

The hard scale, Lepidosaphes malicola Borckh (Hem.: Diaspididae) is one of serious pests of orchards in Iran. This pest sucking tree's sap causes physiological problem of trees and finally cause it's die.
In the study of parasitic wasps of this pest in the northern parts of East-Azarbaijan province in 2010 (May-June), some infested scale insects on apple trees were collected from Komarsofla of Jolfa (y = 4291738, x =38s586294). Rearing of parasitoids were made in laboratory condition. Emerged parasitoids were transferred to vials contained ethanol and were identified by second author (HL).
It was identified as Thysanus ater Walker, 1840 (Hym.: Chalcidoidea, Signiphoridae). This species has reported from Europe, Turkey and India (2) but is new for Iranian fauna. Its important morphological characters are as follow:
length 0.75mm, body generally dark brown, fore wing in about basal half infuscated, rest hyaline, head 1.3X as broad as frontovertex width, frontovertex width 0.63X of length of antennal clava, antennal pedicel 0.7X of scape length, F1-3 and annelliform, F4 quadrate, clava 2.29X of scape length, fore wing  about 3X as long as broad, with marginal fringe about as long as wing width, hind wing about 8X as long as broad, with marginal fringe about 2.5X as long as wing width, ovipositor 3.27X as long as mid tibia, 1.98X longer than hind tibia (1).
These specimens were deposited in Insect collection of Department of Plant Protection, Agricultural and Natural Resources Research of East-Azarbaijan, Tabriz, Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Thysanus ater