نوع مقاله : جانور شناسی کشاورزی

نویسندگان

• شهروز کاظمی ¹
• شیما یزدان پناه ²

¹ گروه تنوع زیستی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

² دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه حشره‌شناسی، فارس، ایران

چکیده

کنه­های جنس Antennoseius Berlese, 1916 شکارگرانی آزادزی متعلق به خانواده Ascidae هستند که با داشتن حدود 60 گونه­ی توصیف شده از سراسر جهان به دو زیرجنس Antennoseius (بدون ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) و زیرجنس Vitzthomia Thor, 1930 (دارای ناخن و آمبولاکروم روی پنجه پای نخست) تقسیم می­شوند (1, 4). تا کنون پنج گونه متعلق به این جنس، شامل سه گونه از زیرجنس Antennoseius و دو گونه متعلق به زیرجنس Vitzthomia از ایران گزارش شده که گونه­ی A. (Vitzthumia) kamalii Moraza & Kazemi, 2009 برای دنیا جدید بوده است (3, 4). در بررسی کنه­های این جنس در استان­های تهران و فارس، سه گونه از کنه­های زیرجنس Antennoseius از خاک و خاک­برگ جمع­آوری و شناسایی شد. در نمونه­برداری­های انجام شده از زمین­های کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در تهران (28 آذر 1385)، نمونه­­های نر و ماده گونه­یA. (Antennoseius) hispaniensis Bernhard, 1963 توسط نگارنده نخست و در بررسی کنه­های خاکزی جنگل­های بلوط منطقه کوهمره سرخی اسان فارس (14 اسفند 1388) توسط نگارنده دوم، نمونه­های نر و ماده گونه A. (Antennoseius) bacatus Athias-Henriot, 1961 و نمونه ماده گونهA. (Antennoseius) maltzevi Eidelberg, 1994 جمع­آوری و شناسایی شدند. گونه A. (Antennoseius) hispaniensis پیشتر از خاک و خاک­برگ از کشورهای اسپانیا، شوروی سابق و ژاپن وA. (Antennoseius) maltzevi تنها از کشورهای اکراین و ایتالیا و از روی سوسک‌های خانواده Carabidae گزارش شده­اند و گزارش آنها برای فون کنه­های ایران جدید است (1, 2).
ویژگی­های افتراقی کنه مادهA. (Antennoseius) hispaniensis: طول مجموع صفحات پشتی 650-640 میکرون، صفحه­های پشتی دارای نقوش مشبک با برجستگی­های غده مانند هستند. صفحه­های پودونوتال و اُپیستونوتال به ترتیب دارای 20 و 15 جفت مو، صفحه­ی اُپیستونوتال فاقد موهای منفرد، موهای پشتی کمی پهن و مضرس، موهای j1 از سایر موها پهن­تر (31-35 میکرون)، موهای z1  کوتاه­ترین موها (19-22 میکرون)، سایر موها تقریباً هم اندازه (حدود 35-30 میکرون)، موهای Z5 بلندترین موهای پشی (حدود 45 میکرون) می­باشند (شکل 3). صفحه­ی سینه­ای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، موهای اول سینه­ای (st1) بین صفحه‌ی سینه­ای و صفحات باریک پیش­سینه­ای بر روی غشای کوتیکولی واقع شده­اند. صفحه­ی جنسی اندکی پهن و در انتها محدب است. صفحه­ی شکمی-مخرجی دارای دو جفت مو علاوه بر موهای اطراف مخرجی است. صفحات پریترمی و برون­پایی ادغام شده، پهن و مقداری تا زیر پیش­ران پاهای چهارم ادامه یافته­اند. تکتوم اندکی محدب و دارای دندانه­های کوچک است (شکل 1). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای حدود 15 دندانه­ی خیلی کوچک و یک دندانه­ی کوچک نیمه­انتهایی می­باشد. اغلب موهای پاها، به­ویژه موهای پشتی پرزدار؛ فاقد موهای ضخیم و تغییر شکل یافته روی بندهای پاها هستند.
ویژگی­های افتراقی کنه مادهAntennoseius maltzevi : طول صفحه­های پشتی در مجموع 610-600 میکرون، صفحه‌ها دارای نقوش مشبک با خطوط­اند. صفحه­ی پودونوتال دارای 20 و صفحه­ی اُپیستونوتال دارای 15 جفت مو، فاقد موهای منفرد در صفحه­ی اُپیستونوتال، موهای ji خار مانند (15-13 میکرون)، z1 کوتاه و سوزنی شکل (15-10 میکرون)، موهای j2-j5، z2-z4 و  s4 کوتاه، قطور و در انتها اغلب گرد (حدود 10 میکرون)، سایر موها سوزنی شکل و اندکی ضخیم (42-35 میکرون)، موهای Z5 و S5 و تعدادی از موهای انتهایی اُپیستونوتال در نیمه­ی انتهایی پرزدار، Z5 بلندترین موها (حدود 60 میکرون) هستند (شکل 4). صفحه­ی­ سینه­ای دارای دو جفت مو و سه جفت لیریفیشر، حاشیه­ی عقبی صفحه به صورت نامنظم مقعر، موهای st3 و st4 خارج از صفحه و روی غشای کوتیکولی واقع شده­اند. صفحه­ی جنسی باریک، کشیده و در انتها گرد است. صفحه­ی مخرجی تنها دارای سه موی اطراف مخرجی می­باشد. صفحه­های پریترمی-برون­پایی پهن، اما به زیر پیش­ران پاهای چهارم نمی‌رسند. تکتوم کمی محدب و دارای دندانه­های خیلی کوچک است (شکل 2). انگشت متحرک کلیسر دارای دو دندانه، انگشت ثابت دارای تعداد زیادی دندانه­ی خیلی کوچک می­باشد. اغلب موهای پاها صاف، تعدادی از موهای پشتی پی‌ران، ران، زانو و ساق پای اول ضخیم شده­اند. 

کلیدواژه‌ها

• Antennoseius

عنوان مقاله [English]

Two new records of the genus Antennoseius Berlese (Mesostigmata: Ascidae) from Iran (short report)

نویسندگان [English]

• Sh. Kazemi ¹
• Sh. Yazdanpanah ²

چکیده [English]

The free-living predatory ascid mites of the genus Antennoseius Berlese, 1916 includes about 60 described species worldwide and divided into two subgenera Antennoseius (without ambulacra and claws on leg I) and Vitzthumia Thor, 1930 (with ambulacra and claws on leg I) (1, 4). So far, five species of the genus have been reported from Iran, two of them belong to the subgenus Antennoseius and three of them to Vitzthumia, of which A. (Vitzthumia) kamalii Moraza & Kazemi, 2009 had been new to science (3, 4). During an investigation on edaphic mites of the genus Antennoseius in Tehran and Fars Provinces, three species of the subgenus Antennoseius were collected from soil and litter and identified. Adult female and male specimens of A. (Antennoseius) hispaniensis Bernhard, 1963 were collected in agricultural fields of Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University in Tehran (19 December 2006) by senior author, and adult female specimens of A. (Antennoseius) bacatus Athias-Henriot, 1961 and A. (Antennoseius) maltzevi Eidelberg, 1994 were collected in oak forests in Koohmare-Sorkhi region, Fars Province (5 March 2010) by junior author. Antennoseius (Antennoseius) hispaniensis has been collected in soil and litter and reported before from Spain, former USSR and Japan and A. (Antennoseius) maltzevi associated with carabid beetles from Italy and Ukraine. These species are considered here as new records for Iran mite fauna (1, 2).
Differential diagnosis ofadult female of A. (Antennoseius) hispaniensis: Dorsal shields together 640-650μm long, reticulate-granulate. Podonotal and opisthonotal shields with 20 and 15 pairs of setae, respectively, without unpaired setae on opisthonotal shield, dorsal setae slightly widened and dentate, setae j1 wider (31–35 μm), setae z1 shortest (19–22 μm) and Z5 longest (45 μm), other setae sub-equal (30–35 μm) (Fig. 3). Sternal shield with two pairs of setae (st2-st3) and three pairs of lyrifisures, st1 inserted in soft cuticle anterior to shield. Epigynal shield slightly widened, posteriorly convex. Ventrianal shield bearing two pairs of pre-anal setae and three circum-anal setae. Peritrematal-exopodal shields widened and slightly continued around posterior edge of coxae IV. Tectum finely convex, with small denticles (Fig. 1). Movable digit of chelicerae bidentate, fixed digit with about 15 minute denticles, and a small sub-apical tooth. Most of leg setae, especially dorsal setae, barbed; without thick and modified setae on leg segments.
Differential diagnosis ofadult female of A. (Antennoseius) maltzevi:Dorsal shields together 600-610 μm long, reticulate-lineate. Podonotal shield with 20 and opisthonotal shield with 15 pairs of setae, unpaired setae on opisthonotal shield absent, eight pairs of podonotal setae (j2-j5, z2-z4, s4) thick, short and blunt, ca. 10 μm long, setae j1 short (13–15 μm) and spine-like, z1 short (10–15 μm) and setiform, other setae needle-like, sub-equal in length, except Z5 as longest setae (ca. 60 μm), Z5 (Fig. 4), S5 and some posterior opisthonotal setae barbed in distal half. Sternal shield bearing two pairs of setae (st1-st2) and three pairs of lyrifissures, posterior margin of shield irregularly concave, setae st3 and st4 inserted on soft cuticle. Epigynal shield narrow, nearly long and rounded posteriorly. Anal shield with three circum-anal setae. Peritrematal-exopodal shields nearly wide, not continued to posterior area of coxae IV. Tectum slightly convex, with minute denticles (Fig. 2). Movable cheliceral digit bidentate, fixed digit with several minute denticles. Most of leg setae smooth, some dorsal setae on trochanter, femur, genu and tibia I thickened.

کلیدواژه‌ها [English]

• Antennoseius