نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• کاظم محمدپور ¹
• آرمان آوند فقیه ²
• پرویز شیشه بر ³
• محمد سعید مصدق ³

¹ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی

² موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران

³ گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

سرخرطومی جالیز،Acythopeus curvirostris persicus ، یکی از آفات مهم محصولات جالیزی می باشد که در کشور های خاور میانه انتشار دارد. درک اکولوژی شیمیایی این گونه در شرایط مزرعه می تواند اطلاعات مورد نیاز برای کنترل آن با استفاده از پیام رسان های شیمیایی را فراهم کند. در این تحقیق ارتباطات شیمیایی سرخرطومی جالیز در شرایط مزرعه با استفاده از تله های سطلی (طعمه گذاری شده با حشرات کامل و طعمه گیاهی) در شهرستان بیرجند در سال های 90-1387 بررسی گردید. در آزمایش اول اثر شش حشره نر، شش حشره ماده، ترکیب دو جنس نر و ماده به علاوه یک خربزه و خربزه به تنهایی در جلب حشرات بررسی گردید. در آزمایش دوم اثر تعداد1، 5 و10 حشره نر به علاوه یک خربزه در جلب حشرات ارزیابی گردید. در آزمایش سوم اثر پنج سرخرطومی نر به تنهایی، پنج سرخرطومی نر و میوه هندوانه و میوه هندوانه به تنهایی در جلب حشرات بررسی شد. در آزمایش نهایی اثر پنج سرخرطومی نر و میوه های خیار، هندوانه، خربزه، هندوانه ابوجهل در جلب حشرات مقایسه شد. در آزمایش اول بیشترین تعداد سرخرطومی های شکار شده در تیمار شش سرخرطومی نر و یک میوه خربزه مشاهده شد، درآزمایش دوم افزایش تعداد حشرات نر در تله ها، اثر معنی داری بر میانگین حشرات شکار شده نداشت. در آزمایش سوم بیشترین تعداد در تیمار پنج سرخرطومی نر و یک میوه هندوانه شکار شد. در آزمون نهایی میوه هندوانه سبب جلب بیشترین تعداد سرخرطومی جالیز شده بود و بوی گیاه میزبان اثر افزایشی (Additive) روی فرومون داشت. نتایج این تحقیق می‌تواند مقدمات لازم برای شناسایی کایرومون گیاهان میزبان و فرومون تجمعی سرخرطومی جالیز را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

• Acythopeus curvirostris persicus
• سرخرطومی جالیز
• فرومون تجمعی
• کایرومون
• گیاه میزبان
• هندوانه

عنوان مقاله [English]

Sexual attraction behavior of melon weevil, Acythopeus curvirostris persicus

نویسندگان [English]

• K. MOHAMMADPOUR ¹
• A. AVAND-FAGHIH ²
• P. SHISHEHBOR ³
• M. S. MOSSADEGH ³

چکیده [English]

Melon weevil, Acytopeus curvirostris persicus(Col.: Curculionidae), is one of the most important pests of melons that is spread in the Middle East countries. Understanding chemical ecology of this species under field condition could provide necessary information for nonchemical control measures. In this study chemical communicationsof melon weevil were studied under field condition using bucket traps (baited with weevil and fruit bait) in Birjand region during 2009-11. In the first assay effect of six male, six female, both sexes and without weevil was investigated. In this assay all treatments were baited with one melon fruit. In the second assay effect of 1, 5, 10 male number on attraction of melon weevil were studied. In the third assay effect 5 male, 5 male + 1 watermelon fruit, 1 watermelon fruit on attraction of melon weevil were investigated., In the final assay effect of five male weevil and cucumber, watermelon, melon, wild watermelon on attraction of melon weevil were investigated. Results of the first assay showed that the most weevils were captured by traps baited with six males plus one melon fruit. In the second test results indicated that the male number had no effect on mean captured weevils. Morover, results of third assay showed that the most weevils were captured by traps baited with five males plus one watermelon fruit.  In the final assay results showed that the treatment that include five males weevil plus watermelon fruit attracted the most number of melon weevils and host plant odors had additive effect on pheromone. Results of this study have provided necessary background for identification of host plant kairomone and aggregation pheromone of melon weevil.

کلیدواژه‌ها [English]

• Acythopeus curvirostris persicus
• Aggregation pheromone
• Host plants
• Kairomone
• Melon weevil
• watermelon