نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• غلامحسین حسن شاهی ¹
• حبیب عباسی پور ¹
• امین مقبلی قرایی ²
• ریجیو جاسیلا ³
• عباس محمدی خرم‎آبادی ⁴

¹ گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

² گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی‎عصر(عج) رفسنجان

³ موزه جانورشناسی، دانشگاه تورکو، فنلاند

⁴ دانشکده‎ کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

چکیده

پژوهشی به منظور جمع‎آوری و شناسایی زنبورهای پارازیتویید سفیده کوچک کلمPieris rapae (L.)  (Lep.: Pieridae) و شب‌پره پشت‌الماسی Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae) در مزارع کلم گل، استان تهران (N=35°30′, E=51°17′, 1046m a.s.l.) در سال 1391 صورت گرفت. مراحل لاروی و شفیرگی سفیده کوچک کلم و شب‌پره پشت‌الماسی جمع‌آوری شدند و درون ظروف پلاستیکی، در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 2±65 درصد و دوره نوری 14:8) تا زمان ظهور حشرات بالغ پروانه یا زنبور پارازیتویید نگهداری شدند. پنج گونه زنبور پارازیتویید شامل: Oomyzuss sokolowskii (Kurdjumovo, 1912) (Hym.: Eulophidae)، Pteromalus sp. (Hym.: Pteromalidae)، Cotesia vestalis (Kurdjumov, 1912) (Hym.: Braconidae)، Diadegma anurum (Thomson, 1877) و Hyposoter ebeninus (Gravenhorst, 1829) (Hym.: Ichenumonidae, Campopleginae). جمع‎آوری و شناسایی گردید. گونه H. ebeninus گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می‎گردد (1,4). نمونه‎هایی از این زنبور پارازیتویید در آزمایشگاه حشره‎شناسی دانشگاه شاهد تهران و موزه جانورشناسی دانشگاه تورکو فنلاند نگهداری می‎شود.
Hyposoter ebeninus (Gravenhorst, 1829).
نمونه‌های بررسی شده: ایران، استان تهران، تهران (N=35°30′, E=51°17′, 1046a.s.l.)؛ 16 اردیبهشت 1391، 1♀، 26 خرداد 1391، 1♀.
مناطق پراکنش: اتریش، آذربایجان، بلاروس، بلژیک، بلغارستان، چین، کرواسی، جمهوری چک، چکوسلواکی، فنلاند، فرانسه، آلمان، هند، فلسطین، ایتالیا، مالدیو، پاکستان، لهستان، مجارستان، پرتغال، رومانی، روسیه، لتونی، صربستان و مونته نگرو، اسپانیا، سوئد، سوئیس، تونس، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و انگلیس (4) و ایران (گزارش جدید).
ویژگی‌های افتراقی: گونه Hyposoter ebeninus  با ویژگی‌های زیر از نزدیک‌ترین گونه این جنسH. rhodocerae (Rondani, 1877) قابل شناسایی است: قاعده آرواره‌های بالا زرد کمرنگ بوده و انتهای ساق پای عقب تیره نیست. اما در H. rhodocerae آرواره‌های بالا زرد مایل به قرمز یا قرمز مایل به قهوه‌ای بوده و به طور مشخص در قاعده سیاه هستند و انتهای ساق پای عقب تیره است. اختلاف مهم این دو گونه در انتخاب میزبان و پراکنش آنهاست. گونه H. rhododerae به طور اختصاصی گونه‌هایGonepteryx cleopatra  و G. rhamni را پارازیته می‌کند و از آلمان، ایرلند و ایتالیا گزارش شده است. در حالی‌که گونه H. ebeninus به عنوان پارازیتویید گونه‌های جنس Pieris و Euchloe شناخته شده و در مرکز، جنوب و شرق اروپا، شمال آفریقا، غرب آسیا تا هند انتشار دارد (2, 4). گونه‌های جنس Hyposoter به عنوان پارازیتویید داخلی کوینوبیونت لاروی بال‌پولکداران (روزپره‌ها و شب‌پره‌ها) و نیز لارو سوسک‌ها و زنبورها محسوب می‌گردند (3).

کلیدواژه‌ها

• Hyposoter ebeninus

عنوان مقاله [English]

First report of Hyposoter ebeninus a larval parasitoid of small cabbage butterfly, Pieris rapae from Tehran province (Short report)

نویسندگان [English]

• G. Hasanshahi ¹
• H. Abbasipour ¹
• A. Moghbeli Gharaei ²
• R. Jussila ³
• A. Mohammadi-Khoramabadi ⁴

¹

²

³

⁴

چکیده [English]

A survey was conducted to collect and identify the parasitoid wasps of Pieris rapae (L.) (Lep.: Pieridae) and Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae) in cauliflower fields of Tehran province, Iran (N=35°30′, E=51°17′, 1046m a.s.l.) during 2012. Larvae and pupae of P. rapae and p. xylostella were collected and reared separately in plastic jars under laboratory conditions (22±2°, RH= 65±2%, L:D= 14:8) until the adults of butterfly or parasitoids were appeared. Five hymenopterous parasitoids were collected and identified as: Oomyzuss sokolowskii (Kurdjumovo, 1912) (Hym.: Eulophidae), Pteromalus sp. (Hym.: Pteromalidae), Cotesia vestalis (Kurdjumov, 1912) (Hym.: Braconidae), Diadegma anurum (Thomson, 1877) and Hyposoter ebeninus (Gravenhorst, 1829) (Hym.: Ichenumonidae, Campopleginae). The last species is a new record for the fauna of Iran (1, 4). Specimens of this species were deposited in the insect museum of the University of Turku, Finland and Shahed University, Iran.
Hyposoter ebeninus (Gravenhorst, 1829):
Material examined: IRAN, Tehran province (N=35°30′, E=51°17′, 1046a.s.l.), 5 May 2012, 1♀, 15 June 2012, 1♀
General distribution: Austria; Azerbaijan; Belarus; Belgium; Bulgaria; China; Croatia; Czech Republic; Czechoslovakia; Finland; France; Germany; Hungary; India; Italy; Latvia; Moldova; Pakistan; Poland; Portugal; Romania; Russia; Serbia & Montenegro; Spain; Sweden; Switzerland; Tunisia; Turkey; Turkmenistan; Ukraine; United Kingdom (4) and Iran (new record).
Diagnostic characters: Hyposoter ebeninus can be distinguished from its nearest species, H. rhodocerae (Rondani, 1877), by the combination of the following characters: mandibles are pale yellow at the base and the hind tibia apically not or hardly darkened. In H. rhodocerae the mandibles are yellowish red to reddish brown and distinctly black at the base and the hind tibia apically darkened. The important differences are in the host selection and distribution: H. rhodocerae parasitizes exclusively Gonepteryx cleopatra and G. rhamni and has been reported from Germany, Ireland and Italy. While H. ebeninus was known as a parasite of the species of the genera Pieris and Euchloe and distributed in Central, Southern and Eastern Europe, North Africa, Western Asia to India (2, 4). Hyposoter species are considered as Koinobiont larval endoparasitoids of mostly Lepidoptera (butterflies and moths), but also beetle and wasp larvae (3).

کلیدواژه‌ها [English]

• Hyposoter ebeninus