نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی

نویسندگان

• عباس محمدی خرم‌آبادی ¹
• سراینا کلوپفستاین ²

¹ استادیار بخش تولیدات گیاهی، دانشکده‎ی کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

² موزه تاریخ طبیعی (بی‌مهرگان)، برناستراس 15، سی اچ-3005 برن، سوییس

چکیده

زیرخانواده Diplazontinae (Hym.: Ichneumonidae) دارای 340 گونه توصیف شده می‌باشد (2, 5). یک نمونه برداری گسترده طی سال‌های 1389-1390 در شمال ایران، منتج به گزارش 16 گونه از این زیرخانواده از ایران شد (3) که از آنها، دو گونه متعلق به جنس Homotropus Forster, 1869 بودند. اخیراً دو گونه دیگر از این جنس از استان کرمان گزارش شدند (1, 4). در این مقاله، پنجمین گونه از این جنس، Homotropus longiventris، برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. نویسنده دوم، نام علمی این گونه را مورد تأیید قرار داد. نمونه شناسایی شده این گونه در کلکسیون حشرات دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز نگهداری می‌گردد.
Homotropus longiventris Thomson 1890:
نمونه بررسی شده: ایران، استان مازندران، شهرستان نور، (N= 36° 18′ E= 52° 07′, 1332 m a.s.l.)، یک فرد ماده، 20/4/1390 .
مناطق انتشار: بلژیک، فنلاند، آلمان، ایرلند، لیتوانی، مغولستان، هلند، نروژ، لهستان، رومانی، روسیه، سوئد، سوییس، انگلستان (5) و ایران (گزارش جدید).
ویژگی‌های ریخت شناسی افتراقی: گونه H. longiventris با کلید و ویژگی‌های ارایه شده توسط Klopfstein (2014) از سایر گونه‌های این جنس به شرح زیر قابل شناسایی است:
شاخک در افراد ماده دارای 19-20 بند تاژک، بندهای انتهایی دارای صفحات حسی چندمنفذی در سطح بالایی و تحتانی؛ کلیپئوس به آرامی برش خورده و لوب‌ها تاحدودی با گوشه‌های بیرونی زاویه‌دار؛ لکه زرد میانی به صورت پیوسته با کلیپئوس زردرنگ؛ میان گرده دارای بافت دان دان ظریف، به شدت منقوط و با لکه های زرد جلویی-جانبی؛ سپرچه در نواحی جانبی و بالایی زردرنگ؛ بال جلو دارای سلول بال بسته، رگبال 3Rs-m معمولاً بی رنگ؛ شکم سیاه رنگ، کشیده و بندهای میانی دارای طرفین موازی؛ بند اول شکم کوتاه، بدون کارینای پشتی- میانی، طول آن 1-1/3 عرض آن؛ پاها قرمز پرتقالی، پیش‌ران‌های جلویی و میانی زردرنگ، پیش‌ران عقبی پرتقالی، ران‌ها زرد یا پرتقالی، ساق پای عقب سفید با لکه های سیاه رنگ قاعده‌ای، نیمه قاعده‌ای و انتهایی، پنجه پای عقب تیره.

کلیدواژه‌ها

• Homotropus longiventris

عنوان مقاله [English]

First record of Homotropus longiventris (Hym.: Ichneumonidae, Diplazontinae) from Iran (short report)

نویسندگان [English]

• A. Mohammadi-Khoramabadi ¹
• S. Klopfstein ²

چکیده [English]

The subfamily Diplazontinae (Hym.: Ichneumonidae) has 340 described species to date (2, 5). A large scale sampling during 2010-2011 in the north of Iran resulted in reporting of 16 species of this subfamily from Iran (3) which of them two species belonged to the genus Homotropus Forster, 1869. Recently, two other species of the genus were reported from Kerman province (1, 4). Here, the fifth species of the genus, Homotropus longiventris, is reported for the first time from Iran. The second author confirmed the scientific name of this species. Specimen was deposited in the insect collection of College of Agriculture and Natural Resources of Darab, Shiraz University.
Homotropus longiventris Thomson 1890:
Material examined: IRAN, Mazandaran province, Noor county, (N= 36° 18′ E= 52° 07′, 1332m a.s.l.), 1♀, 11.July.2011, sweep netting.
General Distribution: Belgium; Finland; Germany; Ireland; Lithuania; Mongolia; Netherlands; Norway; Poland; Romania; Russia; Sweden; Switzerland; United Kingdom (5) and Iran (new record)
Morphological diagnostic characters: Homotropus longiventris can be identified from other species of the genus by the key and description provided by Klopfstein (2014) as following: antenna in females with 19 to 20 flagellomeres, apical flagellomeres with dorsal and ventral multiporous plate sensilla; clypeus weakly excised, with lobes somewhat ungulate at outer corners; yellow central face patch confluent with yellow clypeus;  mesoscutum finely coriaceous, strongly punctuate, with anterolateral yellow marks; scutellum laterally and apically yellow; fore wing areolet closed, vein 3rs-m usually unpigmented; metasoma black, elongate and middle segments parallel-sided; first tergite short, without median dorsal carinae, with few longitudinal wrinkles, 1.0–1.3 times as long as wide; legs orange, fore and mid coxae yellow, hind coxa orange, femora yellow or orange, hind tibia white with apex, base and a subbasal spot dark, hind tarsus dark.

کلیدواژه‌ها [English]

• Homotropus longiventris