نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• سعید احمدی نقدهی ¹
• اکبر قاسمی کهریزه ²
• محمود پوریوسف میاندوآب ³

¹ گروه آگرواکولوژی; واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

² گروه گیاه‌پزشکی; واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

³ گروه زراعت و آگرواکولوژی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

سوسک کلرادوی سیب­زمینی، Leptinotarsa decemlineata (Say)(Col.: Chrysomelidae)، یکی از مهم‌ترین آفات برگخوار سیب­زمینی و سایر گیاهان خانواده  Solanaceaeمانند بادنجان و گوجه­فرنگی در اکثر مناطق دنیا می­باشد. به­منظور مقایسه میزان مقاومت چهار گونه زراعی سیب­زمینی، بادنجان، گوجه­فرنگی و فلفل نسبت به خسارت این آفت، آزمایش­هایی در شرایط مزرعه­ انجام گرفت. در یک سری آزمون در مزرعه تعداد حشرات کامل جلب شده به هر یک از گونه­های مورد بررسی به­عنوان شاخص آنتی­زنوز تعیین گردید. برای بررسی مکانسیم آنتی­بیوز ارقام در گلدان­ها کشت شدند و در روی هر گلدان شاخه­های تیمار را به­وسیله قفس­های آستینی پوشانده و در درون هر قفس آستینی تعداد 15 عدد لارو سن اول تازه تفریخ، رهاسازی و مورد پرورش قرار گرفتند. وزن لاروها در روز دهم پس از رهاسازی، درصد تلفات دوره­های لاروی و شفیرگی و نیز طول دوره­های مزبور به­عنوان شاخص­های آنتی­بیوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای مقایسه میزان تحمل ارقام، دو آزمایش مزرعه­ای تیمار و شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی انجام شد. در دوره­های رشد معین روی هر بوته در تمامی گونه­های آزمایش تیمار، تعداد 25 عدد لارو سن 2 و اوایل سن 3 رهاسازی گردید. هر گونه بوسیله توری از گونه مجاور ایزوله شد. در شاهد آلوده­سازی صورت نگرفت. در آخر فصل زراعی محصول تولیدی در بلوک­های تیمار و شاهد برداشت و میزان کاهش عملکرد هر یک از ارقام نسبت به شاهد تعیین گردید. تجزیه‌ی واریانس داده­های آزمون(انتخاب میزبان) نشان داد که از نظر تعداد سوسک­های مستقر شده روی بوته­ها، بین گونه­های مورد بررسی اختلاف معنی­دار وجود داشت (0/0001>P ). تجزیه واریانس داده­های آزمایش آنتی­بیوز نشان داد که در مورد تمامی صفات مورد بررسی اختلاف میان گونه­های مورد بررسی معنی­دار بود (P < 0.05). براساس مقایسه‌ی میانگین­ها، بیشترین تلفات دوره رشد و نموی و بیشترین طول دوره­های رشد و نموی آفت روی فلفل دیده شد. تجزیه واریانس داده­های آزمایش تحمل نشان داد که در مورد تمامی صفات مورد بررسی بین گونه­های مورد بررسی اختلاف معنی­دار وجود داشت (P < 0.01 ). بین صفات کاهش عملکرد محصول و میزان برگ‌خوردگی همبستگی مثبت معنی­دار مشاهده شد
(P < 0.01).

کلیدواژه‌ها

• آنتی‌بیوز
• آنتی‌زنوز
• بادنجان
• تحمل
• سوسک کلرادوی سیب‌زمینی
• سیب‌زمینی
• فلفل
• گوجه‌فرنگی
• مقاومت

عنوان مقاله [English]

Study on the resistance components in potato, tomato, eggplant and pepper against Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Col.: Chrysomelidae) in field in Naghadeh region, west Azarbaijan province

نویسندگان [English]

• S. AHMADI NAGHADEHI ¹
• A. GHASSEMI-KAHRIZEH ²
• M. POURYOUSEF MIANDOAB ³

چکیده [English]

Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say) (Col.: Chrysomelidae), is the most important defoliating pest of potato worldwide and is one of the dangerous pests of other solanaceous crops such as eggplant and tomato in many areas of the world. To evaluate the resistance in potato, tomato, eggplant and pepper to the pest, a field experiment was conducted. In a field choice test, the numbers of attracted beetles to the species were determined as antixenosis index. To evaluate the antibiosis, studied species were planted in pots and on each pot sleeve cages were set up, in which 15 first instar larvae were released and reared. Larval weight on the 10^th day after releasing, mortality percentages of larvae and pupae and durations for these stages were considered and analyzed as the antibiosis indices. To study the tolerance of species, infested and non-infested plots were isolated and arranged based on a randomized complete block design in field. In infested plots, each plant was infested by 25 second and early third instars larvae. Chemical and mechanical methods were used for controlling of non-infested plots. At the end of the season, defoliation and yield loss in infested plots were determined and compared with non-infested plots. Analysis of variance of choice test data showed that significant difference was observed between experimental species (P < 0.0001). Analysis of variance of antibiosis data showed that difference between species was significant for all studied traits (P < 0.05). The highest mortality rate and the longest developmental period of the pest were observed on pepper and tomato, respectively. Analysis of variance of tolerance data showed that significant difference was observed between species (P < 0.01) for all studied traits. A significant positive relation was observed between yield loss and defoliation traits (P < 0.01).

کلیدواژه‌ها [English]

• antibiosis
• Antixenosis
• Colorado potato beetle
• Eggplant
• Pepper
• Potato
• resistance
• tolerance
• tomato