با همکاری انجمن‏‌ بیماری شناسی گیاهی ایران

نوع مقاله : جانور شناسی کشاورزی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان ، ایران

3 ایستگاه تحقیقات کشاورزی پارس آباد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

چکیده

در این پژوهش، برای خسارت چکاوک‌ها در استان­های مازندران،گلستان و اردبیل (مغان)، مزارع کلزا پس از رویش و چندبرگی شدن، در طول یک ترانسکت خطی در طول مزرعه پیمایش و فاکتورهای زیر ثبت شدند: اندازه سطح مزرعه (هکتار)، نوع کشت مزارع همجوار، وجود درخت در کنار مزرعه، گونه‌های پرنده و تعداد آن‌ها. در مورد لکه­های خسارت، ابتدا جهت جغرافیایی آن، فاصله از حاشیه و مرکز زمین، فاصله از پرچین، نهر و جاده یادداشت و سپس در یک پلات 1 × 1 متری فاکتورهای زیر اندازه­گیری شد: تعداد کل بوته، تعداد بوته با خسارت پرندگان و تعداد فضله چکاوک. میانگین کلی خسارت در 129 لکه خسارت 1/87 ± 46/43 درصد از بوته‌ها بود که بالاترین میزان خسارت در استان گلستان مشاهده شد (2/39 ± 52/82). براساس آزمون‌های آماری، بین میزان خسارت در سه منطقه، گونه‌های خسارت‌زا در استان‌های گلستان و مازندران، وجود درختان در اطراف مزرعه در گلستان و مغان و همچنین خسارت در موقعیت‌های مختلف مزرعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت (P < 0.05). میزان خسارت با اندازه مزرعه، فاصله از جاده و تعداد فضله نیز همبستگی معنی‌دار مثبت داشت (P < 0.05). در مورد بقیه عوامل یاد شده اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (P > 0.05). براساس نتایج به­دست آمده توصیه می‌شود که کلزا در ابتدای پاییز و قبل از مهاجرت چکاوک‌های آسمانی کاشته شود. هم­چنین، کاشت گندم و کلزا در کنار هم، و کاشت کلزا در زمین­های کنار جاده‌ها برای کاهش خسارت توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Habitat survey of the Skylark (Alauda arvensis L.) and Crested Lark (Galerida cristata L.) in oilseed rape fields of Golestan, Mazandaran and Ardebil provinces

نویسندگان [English]

  • A. KHALEGHIZADEH 1
  • S. KHORMALI 2
  • M. TAGHIZADEH 3

چکیده [English]

Birds, in particular larks are damaging to oilseed rape leaves (in autumn and winter seasons). In the present research, oilseed rape fields were visited after growing leaves in line transects along their longest diagonals in Golestan, Mazandaran and Ardebil (Moghan) provinces and the following factors were registered: land size area (hectare), cultivation of adjacent fields, existence of trees, bird species and their numbers. When detecting a damaged patch (at least 5%−10% of oilseed rape plants had bird damage signs), cardinal and intercardinal directions in the farm, distance to the farm's edge and center, distance (m) to hedge, river/stream/canal and road were noted and the following characteristics were measured in a 1 × 1 m plot: number of oilseed rape plants, number of oilseed rape plants having bird damage signs, and number of lark faeces. According to the results, bird damage rate in 129 damage patches was averaged at 46.43% ± 1.87 that the highest bird damage rate was found in Golestan province (52.82% ± 2.39). According to statistical analyses, bird damage rate was significantly different among these three regions, damage rate of different bird species in Golestan and Mazandaran provinces, presence of trees around the farm in Golestan and Moghan, position of bird damage patch (P < 0.05). Bird damage rate had positive significant correlation with number of lark faeces and distance to road (P < 0.05). There was not found any significant relationship between the remaining factors with bird damage rates (P > 0.05). According to the results obtained, in order to reduce bird damage rate, it is recommended to: sowing oilseed rape in early autumn and before the arrival of migrating Eurasian Skylarks, cultivation of oilseed rape and wheat farms very close together, and cultivation of oilseed rape near roads.

کلیدواژه‌ها [English]

  • birds
  • Crested Lark
  • Damage
  • Eurasian Skylark
  • habitat
  • Oilseed rape
BUCKINGHAM, D. L. 2001. Within-field habitat selection by wintering skylarks Alauda arvensis in southwest England. In: Donald P. F. and J. A. Vickery (Eds.), The ecology and conservation of Skylarks Alauda arvensis, RSPB, Sandy, pp. 149−158.
CRAMP, S. and SIMMONS, K. E. L. 1988. The Birds of Western Palearctic. Oxford University Press. 1063 pp.
EVANS, M. I. (Comp.), 1994. Islamic Republic of Iran. In: Important Bird Areas in the Middle East. Birdlife Conservation Series No. 2. BirdLife International, Cambridge, U. K., pp. 65−158.
HALSE, S.A. and TREVENEN, H. J. 1986. Damage to cereal crops by larks in north-western Iraq. Annals of Applied Biology, No 108 (2): 423−430
INGLIS, I. R., WADSWORTH, J. T. MAYER, A. N. and FEARE, C. J. 1992. Vertebrate damage to 00 and 0 varieties of oilseed rape in relation to SMCO and glucosinolate concentrations in the leave. Crop Protection, No, 11 (1): 64−68.
INGLIS, I. R., THEARLE R. J. P. and ISAACSON, A. J. 1989. Woodpigeon (Columba palumbus) damage to oilseed rape. Crop Protection, No 8: 299−309.
KHALEGHIZADEH, A., ALAVI, J., ESPAHBODI, A. and TAGHIZADEH, M. 2006. Preliminary survey of Eurasian Skylark Alauda arvensis and Crested Lark Galerida cristata feeding on Oilseed rape in northern Iran. Podoces, No 1: 80−82. [In Persian with English summary].
KHALEGHIZADEH, A., MOROVATI, M., ALAVI, J., ESPAHBODI, A., AKHAVAN, M. and TAGHIZADEH, M. 2004. Identification of injurious birds on oilseed rape and survey of efficacy of Sucrose, Neem and bird glue repellents. (Project no. 100-11-80-068 funded by Plant Pests & Diseases Research Institute). Final Project Report, Regist. No. 83/16, 33 pp. [in Persian with English summary].
KHALEGHIZADEH, A., GOLSHEKAN-TATAFI, M., YOUZBASHI, M. and AGHABEIGI, F. 2005. Autumn diet of the Crested Lark, Galerida cristata in Iran. Zoology in the Middle East, No 35: 106−107.
KHORSHIDI, R. 2011. Oilseed Rape; cultivation, protection and harvest. Danesh Keshavarzi. http://www.danesh-keshavarzi.blogfa.com/post-35.aspx.
LENTNER, R. 1998. The avifauna of the cultural landscape of the Krappfeld in Carinthia (Austria): Breeding habitat preferences, structural relationships, and management recommendations. Egretta, No. 40 (2): 85−128.
MANSOORI, J. 2008. A Guide to the Birds of Iran. Farzaneh Publishing, Tehran, 520 pp. [In Persian].
MCKAY, H. V., BISHOP, J. D., FEARE, C. J. and STEVENS, M. C. 1993. Feeding by Brent geese (Branta bernicla) can reduce yield of oilseed rape. Crop Protection, No. 12: 101−105.
MCKAY, H. V., LANGTON, S. D., MILSON, T. P. and FEARE, C. J. 1996. Prediction of field use by brent geese; an aid to management. Crop Protection, No. 15 (3): 259−268.
MINISTRY OF JIHAD-E AGRICULTURE, 2015. Area size of 36-year period of agricultural crops during 1357−1392. Ministry of Jihad-e Agriculture, Center for Information Technology and Relations, Tehran, 285 pp.
PARROTT, D. and MCKAY, H. V. 2001. Mute swan grazing on winter crops: estimation of yield loss in oilseed rape and wheat. Crop Protection, No 20 (10): 913−919.
ROBINSON, R. A. 2001. Feeding ecology of skylarks Alauda arvensis in winter- a possible mechanism for population decline? In: Donald P. F. and J.A. Vickery. (Eds.), The ecology and conservation of Skylarks Alauda arvensis, RSPB, Sandy, pp. 149−158.
SCOTT, D. A. (Comp.) 1995. Islamic Republic of Iran (Introduction by J. Mansoori). In: A Directory of Wetlands in the Middle East. IUCN, Gland and IWRB, Slimbridge, UK, pp 43−221.
SEHHATISABET, M. E., ABDI, F., ASHOORI, A., KHALEGHIZADEH, A., SHAKIBA, M., RABIEI ,K. and KHANI, A. 2012. Preliminary assessment on distribution and population size of wintering Little Bustards Tetrax tetrax in Iran. Bird Conservation International, No 22 (3): 279−287. doi: 10.1017/S0959270911000281.
THOMSEN, S., WRATTEN, S. D. and FRANMPTON, C. M. 2001. Skylark Alauda arvensis winter densities and habitat associations in Canterbury, New Zealand. In: Donald P.F. and J.A. Vickery. (Eds.), The ecology and conservation of Skylarks Alauda arvensis, RSPB, Sandy, pp. 149−158.
VICKERY, J. A. and SUMMERS, R. W. 1992. Cost-effectiveness of scaring brent geese Branta b. bernicla from fields of arable crops by a human bird scarer. Crop Protection, No 11 (5): 480−484.