نوع مقاله : بیماری‌شناسی گیاهی

نویسنده

• کاوه بنانج

بخش تحقیقات ویروس‌های گیاهی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) دره اردن در اواخـر سـال 1930 میلادی گزارش و از اوایل دهه 60 میلادی به یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زا در بسیاری از مزارع گوجه‌فرنگی دنیا تبدیل گردید. در طی 3 دهه اخیر بیماری (TYLCD) به مشکل جدی تولید گوجه‌فرنگی در بسیاری از کشورها در دنیا تبدیل گشته است. خـسارت ناشی از این بیماری در برخی از مزارع گوجه‌فرنگی بین ۹۳ تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است. گیاهان آلوده دارای میوه‌های کم، ریز و در برخی موارد به دلیل ریزش پیش از موعد گل، فاقد میوه هستند. ماهیت ویروسی (TYLCD) و ارتبـاط آن با سفیـدبالک (B. tabaci) برای اولین بار در سال 1964 میلادی اثبات گردید. سپس ویروس عامـل بیمـاری (TYLCD) شنـاسـایی و تحت عنــوان ویـــروس پیــچیــدگی بــرگ زرد گــوجــه‌فــــرنــگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) نام‌گذاری و در اواخر دهه هشتاد میلادی ژنوم آن بطور کامل تعیین توالی گردید. ویروس TYLCV از تیره ویروس‌های دوقلو (Geminiviridae) و از اعضای جنس بگوموویروس (Begomovirus) است. بیماری (TYLCD) برای اولین بار در ایران در سال 1372 از برخی مزارع گوجه‌فرنگی استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و سپس در فاصله یک دهه از بسیاری استان‌های کشور از قبیل کرمان، بـــوشهر، خوزستان، مرکزی، اصفهان، تهران، گلستان، مازندران، خراسان رضوی و یزد گزارش و در حال حاضر به یکی از عوامل اصلی کــاهش میــزان محصول گوجه‌فرنگی در ایران تبدیل گشته است.

کلیدواژه‌ها

• ویروس پیچیدگی برگ زرد
• گوجه فرنگی
• مدیریت

موضوعات

• ویروس‌شناسی گیاهی

عنوان مقاله [English]

Introduction and Management of Tomato Yellow Leaf Curl Disease

نویسنده [English]

• K. BANANEJ

چکیده [English]

بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) دره اردن در اواخـر سـال 1930 میلادی گزارش و از اوایل دهه 60 میلادی به یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زا در بسیاری از مزارع گوجه‌فرنگی دنیا تبدیل گردید. در طی 3 دهه اخیر بیماری (TYLCD) به مشکل جدی تولید گوجه‌فرنگی در بسیاری از کشورها در دنیا تبدیل گشته است. خـسارت ناشی از این بیماری در برخی از مزارع گوجه‌فرنگی بین ۹۳ تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است. گیاهان آلوده دارای میوه‌های کم، ریز و در برخی موارد به دلیل ریزش پیش از موعد گل، فاقد میوه هستند. ماهیت ویروسی (TYLCD) و ارتبـاط آن با سفیـدبالک (B. tabaci) برای اولین بار در سال 1964 میلادی اثبات گردید. سپس ویروس عامـل بیمـاری (TYLCD) شنـاسـایی و تحت عنــوان ویـــروس پیــچیــدگی بــرگ زرد گــوجــه‌فــــرنــگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) نام‌گذاری و در اواخر دهه هشتاد میلادی ژنوم آن بطور کامل تعیین توالی گردید. ویروس TYLCV از تیره ویروس‌های دوقلو (Geminiviridae) و از اعضای جنس بگوموویروس (Begomovirus) است. بیماری (TYLCD) برای اولین بار در ایران در سال 1372 از برخی مزارع گوجه‌فرنگی استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و سپس در فاصله یک دهه از بسیاری استان‌های کشور از قبیل کرمان، بـــوشهر، خوزستان، مرکزی، اصفهان، تهران، گلستان، مازندران، خراسان رضوی و یزد گزارش و در حال حاضر به یکی از عوامل اصلی کــاهش میــزان محصول گوجه‌فرنگی در ایران تبدیل گشته است.

کلیدواژه‌ها [English]

• management
• tomato
• Yellow Leaf Curl Disease