نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• علی محمدبیگی ¹
• رامین روح‌ پرور ²
• محمد ترابی ³

¹ بیماری‌شناسی گیاهی، سازمان حفظ نباتات، آبدانان، ایلام،ایران

² استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران

³ استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ایران

چکیده

برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژن‌های موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی جدایه‌های قارچ Mycosphaerella graminicola ، واکنش گیاهچه‌ای 21 رقم افتراقی بین‌المللی گندم که هر کدام حاوی یک یا چند ژن شناخته شده مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی می‌باشند همراه چهار رقم به عنوان شاهد حساس، نسبت به 13 جدایه‌ی قارچM. graminicola  که در طی سال‌های 1390، 1391 و 1392 از مزارع آلوده‌ی استان‌های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شدند، در شرایط گلخانه‌ای در دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه‌های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه‌ی نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفت. واکنش گیاهچه‌ای ارقام، 21 روز پس از مایه‌زنی براساس، میزان نکروتیک و وجود پیکنید بعنوان دو پارامتر بیماری بصورت جداگانه و با استفاده از مقیاس مک‌کارتنی و همکاران تعیین شد. براساس واکنش ارقام نسبت به جدایه‌ها و ارتباط آن با ژن‌های شناخته شده مقاومت به سپتوریای برگی موجود در ارقام، بیماری‌زایی / عدم بیماری‌زایی (Avir/Vir)، جدایه‌ها مشخص شد. در این بررسی سیزده پاتوتیپ مختلف در کشور شناسایی گردیدند. در بین ارقام افتراقی گندم مایه‌زنی شده با جدایه‌ها‌ی قارچ عامل بیماری، ارقام Arina،Riband ،M3 ‎ به ترتیب حاوی ژن‌های Stb15,6،Stb15  و Stb16,17 نسبت به تمام جدایه‌ها مقاوم بودند. فراوانی ژن­های بیماری­زایی جدایه­های قارچ M. Graminicola نشان داد که برای ژن‌هایStb17، Stb16 وStb15 در هیچیک از جدایه‌ها فاکتور یا ژن بیماری‌زایی وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها

• ارقام افتراقی
• لکه برگی سپتوریایی Zymoseptoria
• Pathogenesis
• ‏Mycosphaerella graminicola

عنوان مقاله [English]

Genetic variation of virulence in Iranian isolates of Mycosphaerella graminicola using wheat differential cultivars

نویسندگان [English]

• A. MOHAMMADBEYGI ¹
• R. ROOHPARVAR ²
• M. TORABI ³

چکیده [English]

For resistance to septoria tritici blotch, information on genetic variation of Pathogenicity and virulence in population of the causal agent is necessary to improve resistant cultivars based on the effective genes in a region. To determine the genetic variability of Mycosphaerella graminicola, the cause of septoria tritici blotch disease, seedling reaction of 21 differential cultivars, containing one or few resistant genes (Stb) each, together with four susceptible check cultivars was evaluated against 13 isolates of the pathogen collected from Goleta, Khuzestan and Liam provinces of Iran during 2011-2013. The experiment was carried out in a completely randomized design in greenhouse of Cereal Research  Department, Seed and Plant Improvement Institute in Karaj. The reaction of seedlings was assessed based on percentage of necrotic areas and pycnidial coverage of leaves and Avirulence / Virulence formula for each isolate was determined.Based on the results, thirteen different Pathotypes were determined. Differential cultivars Arina, Riband and M3 containing Stb15, 6, Stb15 and Stb16, 17, respectively were resistant to all isolates. According to the frequency of virulence genes of M. graminicola isolates, virulence factors were not exist for resistance genes Stb15, Stb16 and Stb17.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pathogenesis
• STB
• leaf spots
• Zymoseptoria
• ‏Mycosphaerella graminicola