نوع مقاله : بیماری‌شناسی گیاهی

نویسندگان

• محمد رضوی ¹
• منصور کریمی جشنی ¹
• محمدعلی دهقان ²
• صفرعلی صفوی ³
• حسین براری ⁴

¹ مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران

² مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

³ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)

⁴ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

چکیده

بیماری سفیدک پودری گندم توسط قارچ Blumeria graminis f.sp. tritici به وجود می‌آید که در مناطق خنک و مرطوب شیوع بیشتری دارد. این قارچ، به منظور حفظ توان بیماری‌زایی خود، همواره به موازات میزبان دستخوش تغییرات شده که منجر به بروز جمعیت‌های جدید می‌گردد. اساس این تغییرات در مجموعه فاکتورهای بیماری‌زایی قارچ بوده که لازم است، همواره و در جهت مدیریت بیماری بخصوص در بکارگیری ارقام مقاوم در مناطق مختلف، از آن آگاه بود. بدین منظور در پاییز سال‌های 1383، 1384 و 1385 در مناطق مساعد برای بروز بیماری در کشور شامل گرگان، ساری، مغان و ورامین، خزانه‌های تله (Trap Nursery) در شرایط طبیعی و با استفاده از 17 لاین افتراقی گندم دریافتی از کشور آلمان و در 3 تکرار احداث گردید. عکس‌العمل ارقام در دو نوبت تورم سنبله (Booting stage) و دو هفته بعد
از آن با استفاده از مقیاس 9-0 یاداشت برداری گردید. بطور کلی نتایج سه ساله این
بررسی نشان داد که جمعیت‌های این قارچ در روی ارقام افتراقی، توان بیماری‌زایی متفاوتی
را در مناطق مختلف و در طول سه سال از خود نشان دادند که حکایت از تغییرات ژنتیکی
در درون آن‌ها می‌باشد. تقریباً در هر سه سال ارقام MARIS HUNTSMAN (Pm2+6) و (Pm2+4b+8)APOLLO  در هر سه منطقه مورد بررسی، مقاوم و ارقام RONSO(Pm4b), REKTOR(Pm5) وNK-747(Pm6)  از مقاومت نسبی خوبی برخوردار بودند. با توجه به نتایج فوق،  از این منابع مقاومت می‌توان در برنامه اصلاحی جهت تولید ارقام مقاوم به سفیدک سطحی گندم استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

• فاکتورهای بیماری‌زایی
• سفیدک سطحی
• گندم
• خزانه تله

عنوان مقاله [English]

Study on the variability for virulence in Blumeria graminis f. sp. tritici cause of wheat powdery mildew using trap nursery in Iran

نویسندگان [English]

• M. RAZAVI ¹
• M. KARIMI JASHNI ¹
• M. A. DEHGHAN ²
• S. A. SAFAVI ³
• H. BARARI ⁴

چکیده [English]

Wheat powdery mildew caused by Blumeria graminis f.sp. tritici is one of the most common diseases in cool and humid regions. Awareness of fungal variability is necessary to manage disease specially due to using new lines and cultivars. This study was conducted to detect virulence factors of Blumeria graminis f.sp. tritici using trap nurseries in natural conditions in Gorgan, Mazandaran, Moghan and Varamin regions during 2005-2007. The experiments were carried out using 17 near isogenic lines/cultivars carrying Pm resistance genes received from Germany. The experiments were based on RCBD with three replications in each region. The reaction of the cultivars to B. graminis f.sp. tritici were recorded at booting stage and two weeks later based on scale 0-9. The results of three years study showed that cultivars MARIS HUNTSMAN (Pm2+6), APOLLO (Pm2+4b+8) and RALLE (Pm3d) were highly resistant in all regions and cultivars RONSO(Pm4b), REKTOR(Pm5) and NK-747 (Pm6) were relatively resistant. These cultivars have potential to be incorporated into high yielding commercial wheat cultivars in Iran

کلیدواژه‌ها [English]

• Virulence Factors
• Powdery mildew
• Wheat
• trap nursery