نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی

نویسندگان

• جهانشیر امینی ¹
• جلیلوف فیفزی سیدوویچ ²

¹ سنندج، دانشگاه کردستان، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی، صندوق پستی 416، کردستان، ایران

² گروه بیماری‌شناسی آکادمی ‌تیمیریازوف مسکو، روسیه

چکیده

بیماری پژمردگی فوزاریومی‌گوجه‌فرنگی به وسیله قارچ Fusarium oxysporum
f.sp. lycopersici ایجاد شده و یکی از بیماری‌های مهم آوندی گوجه‌فرنگی است که خسارت قابل توجهی به محصول گوجه‌فرنگی در مزرعه و گلخانه وارد می‌نماید. در این تحقیق امکان کنترل این بیماری توسط جدایه غیر بیماری‌زای F. oxysporum در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. جدایه فوزاریوم غیر بیماری‌زا در شرایط آزمایشگاه با استفاده از روش کشت متقابل، هیچگونه تأثیری بر کاهش رشد شعاعی قارچ بیمارگر روی محیط کشت PDA نداشت. تأثیر جدایه مذکور در شرایط گلخانه با استفاده از دو روش مایه‌زنی ریشه
(root dip) و آلودگی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. در روش اول، ریشه نشاء‌های سه هفته‌ای گیاه گوجه‌فرنگی رقمBeliy naliv-241  حساس به نژاد یک به مدت نیم ساعت در سوسپانسیون 10⁶ اسپور در میلی‌لیتر جدایه فوزاریوم غیر بیماری‌زا قرار داده شد و سپس در داخل گلدان نشاء گردیدند. بعد از یک هفته دوباره گیاهچه‌ها از خاک خارج و ریشه آنها با سوسپانسیون اسپور قارچ بیمارگر در غلظت و زمان مذکور مایه‌زنی و در خاک گلدان‌ها کشت و در شرایط گلخانه نگهداری شدند. در روش دوم بذور گوجه‌فرنگی رقم ذکر شده در خاکی که اسپور فوزاریوم غیر بیماری‌زا به ازای هر گرم خاک گلدان یک دهم میلی لیتر از سوسپانسیون اسپور 10⁶ به آن اضافه شده بود کشت (به ازای هر گلدان یک لیتری 100 میلی‌لیتر) و بعد از سه هفته به داخل خاک گلدان‌های آلوده به قارچ بیمارگر (یک دهم میلی‌لیتر از سوسپانسیون اسپور 10⁶ در هر گرم خاک) منتقل شدند. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. از دو سری تیمار شاهد به ترتیب با آب مقطر سترون و بیمارگر استفاده شد. در هر دو روش علایم بیماری بعد از سه هفته در تیمار شاهد مشاهده گردید و جدایه فوزاریوم غیر بیماری‌زا شدت بیماری را به میزان 62 درصد در مقایسه با شاهد کاهش داد. به منظور بررسی القای مقاومت در گیاه گوجه‌فرنگی به وسیله جدایه فوزاریوم غیر بیماری‌زا، سه آزمایش دو قسمت نمودن ریشه، استفاده از بنومیل و قطع ریشه استفاده شد، بطوریکه در روش اول بیمارگر و جدایه غیر بیماری‌زا از لحاظ مکانی و در دو روش دیگر از لحاظ زمانی با هم فاصله داشتند. در هر سه روش گیاهچه‌های سه هفته‌ای در داخل محلول غذایی پرورش و جدایه غیر بیماری‌زا و بیمارگر با فاصله زمانی به آن اضافه گردید. نتایج آزمایشات بعد از هشت هفته نشان داد که جدایه مذکور بطور متوسط شدت بیماری را به میزان 75 درصد در مقایسه با شاهد کاهش داد. بطور کلی نتایج حاصل از سه آزمایش مشخص نمود که جدایه فوزاریوم غیر بیماری‌زا باعث القای مقاومت در گیاه گوجه‌فرنگی علیه بیماری پژمردگی فوزاریومی‌گوجه‌فرنگی می‌شود و می‌تواند به عنوان یک عامل بیوکنترل بالقوه در مدیریت این بیماری در بررسی‌های آتی لحاظ گردد

کلیدواژه‌ها

• Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici
• القای مقاومت
• کنترل بیولوژیک
• گوجه‌فرنگی

عنوان مقاله [English]

Induction of systemic resistance in tomato plants to Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici causal agent of Fusarium wilt of tomato by non-pathogenic F. oxysporum under greenhouse conditions (Article in English)

نویسندگان [English]

• J. AMINI ¹
• DZHALILOV F. S. ²

چکیده [English]

The aim of the present research was to assess the relative importance of systemic induced resistance in the suppression of Fusarium wilt of tomato by non-pathogenic Fusarium oxysporum (Avr5). Effects of one isolate of nonpathogenic F. oxysporum (Avr5) were tested in vitro and in vivo for their efficacy in controlling Fusarium wilt of tomato. Two methods were applied including root-dip-inoculation and soil’s infestation method with the F. oxysporum f. sp. lycopersici (FOL). Isolate of nonpathogenic F. oxysporum in vitro did not inhibit radial growth of FOL and had no significant effect on reduction growth of pathogen. At the same time in vivo nonpathogenic F. oxysporum (Avr5) with concentration of 0.1 ml conidial suspensions of 10⁶ conidial/ml per gram soil (100 ml conidia per pot) significantly reduced incidence and severity of Fusarium wilt (62% reduction) compared to the control pathogen. F. oxysporum (Avr5) only colonized the epidermis of tomato's root but was not found in vessels of stems, while the FOL colonized inside of root cells and stems of inoculated plants. Plants inoculated with FOL showed disease symptoms after 3 weeks, whereas plants inoculated with F. oxysporum (Avr5) or a mixture of both fungi remained symptomless for 60 days. In order to induce systemic resistance in tomato plant, three bioassays including split-root, benomyl and cutting systems were used. Results of three bioassays indicated that F. oxysporum (Avr5) is able to induce resistance in tomato plants against FOL. Non-pathogenic F. oxysporum (Avr5) remained spatially separated from the pathogen in plants in the split root bioassay, but in the cutting and benomyl systems F. oxysporum (Avr5) and FOL were separated in time, suggesting that these effects were systemic in nature. It has been concluded that application of nonpathogenic F. oxysporum (Avr5) can be considered as a potential biocontrol agent in next studies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici
• induced resistance
• biological control
• tomato