نوع مقاله : حشره شناسی کشاورزی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد، دانشکده کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 استادیار، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3 دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
در این پژوهش پراکنش فضایی شته (del Guercio) Sipha elegans تعیین و مدلهای نمونه-برداری دنبالهای و بینومیال برای پایش آن در مزارع گندم آبی منطقه میانه تهیه شد. برای نمونهبرداری، هر سه روز یکبار 100 ساقه گندم بازدید و میانگینها و واریانسهای جمعیت برای تخمین آمارههای پراکنش فضایی استفاده شدند. با توجه به مناسبتر بودن روش تیلور، از پارامترهای آن برای تهیه مدلها در دو سطح دقت تحقیقاتی (1/0) و مدیریت تلفیقی آفات (25/0) استفاده شد. نتایج نشان داد که شته S. elegans، از اوایل خرداد تا اوایل تیر ماه در مزارع گندم فعالیت داشته و دارای پراکنش فضایی تجمعی میباشد. در مدل نمونهبرداری دنبالهای، اندازه نمونه لازم برای تعیین میانگین جمعیت با افزایش جمعیت شته و افزایش سطح دقت از 10 به 25 درصد، کاهش یافت. برای مثال، در تراکم یک عدد شته در هر ساقه اندازه نمونه از 2138 ساقه در سطح دقت 1/0 به 324 ساقه در سطح دقت 25/0 کاهش یافت. همچنین اندازه نمونه در میانگین جمعیت یک عدد شته در هر ساقه در مدل بینومیال 342 ساقه بهدست آمد که کمتر از مدل شمارشی (431 ساقه) بود. با توجه به نتایج به دست آمده، اندازه نمونه در هر دو مدل نمونهبرداری دنبالهای و بینومیال در سطح دقت تحقیقاتی بزرگ بود، ولی استفاده از مدلهای نمونهبرداری دنبالهای و بینومیال در سطح دقت توصیه شده در مدیریت تلفیقی آفات برای تخمین جمعیت S. elegans قابل توصیه بود، زیرا میتواند باعث کاهش زمان لازم برای نمونهبرداری و در نتیجه باعث کاهش هزینه نمونهبرداری در مدیریت تلفیقی این شتهشود.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Sequential and binomial sampling models of Sipha elegans (del Guercio) (Hemiptera: Aphididae) in irrigated wheat fields in Miyaneh region, Iran
نویسندگان [English]
- S. RAJABI 1
- SH. SHAHROKHI 2
- SH. IRANIPOUR 3
1 Faculty of Agriculture, Tabriz branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Faculty of agriculture, University of Tabriz
چکیده [English]
Spatial distribution of Sipha elegans as well as sequential and binomial sampling plans for estimating its population were studied in Miyaneh wheat fields, northwest of Iran. Sampling was carried out every three days by visiting 100 wheat stems and counting the aphids. Mean and variance of aphid population at sampling dates were used to estimate spatial distribution parameters. Regarding to better description of the data by Taylor's power law, parameters of this method were used to develop sequential and binomial sampling plans at both research and Integrated Pest Management (IPM) precision levels (0.1 and 0.25, respectively). S. elegans was observed in the field from early June to early July with aggregated spatial distribution. In sequential sampling model, sample size required to determine aphid mean population was decreased by increasing density and precision level from 0.1 to 0.25, for example, sample size required in mean density of one aphid per stem was decreased from 2138 stems at 0.1 to 324 stems at 0.25 precision level. Sample size was also smaller (342 stems) in binomial model than enumerative one (431 stems) at 0.25 precision level in the mentioned above aphid density. According to the results, sample size was enormous in both sequential and binomial models and at research precision level, but sequential and binomial sampling models at IPM precision level were recommended for determining S. elegans mean population because they reduce sampling time and cost in aphid’s integrated pest management programs.
کلیدواژهها [English]
- monitoring
- Sampling
- spatial distribution
- Taylor's power law