نویسنده

• احمد دزیانیان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شاهرود

چکیده

این بررسی طی سال‌های 1377 و 1378 در منطقه بسطام و زیراستاق شهرستان شاهرود انجام پذیرفت. باغ‌های میوه هسته‌دار در منطقه شاهرود از اهمیت اقتصادی و اجتماعی ویژه‌ای برخوردار است. آفت سوسک سرخرطومی گیلاسRhynchites auratus (Scop)
(Col.: Curculionidae, Rhinchitinae) در حال حاضر بعنوان مهم‌ترین آفت درختان گیلاس، آلبالو و آلبالو چمپا در منطقه شاهرود مطرح می‌باشد. حشره کامل به رنگ سبز تا قرمز متالیک به همراه پرزهای پراکنده در روی بالپوش‌ها مشاهده شد. حشره ماده به طول 4/10 تا 12 و متوسط 7/10 و حشره نر به طول 10 تا 6/10 و بطور متوسط 1/10 میلی‌متر بود. تخم آفت به رنگ سفید تا شیری و بیضی شکل به طول 6/0 تا 9/0 و متوسط 7/0 میلی‌متر مشاهده شد. طول لارو سن اول 1 تا 5/1 میلی‌متر و لارو بالغ 3/7 تا 11 و متوسط آن 3/9 میلی‌متر بود. زمستان‌گذرانی آفت عمدتاً بصورت لارو درون لانه گلی و در عمق 5 تا 10 سانتی‌متر خاک بود. حشرات کامل سرخرطومی از اواخر فروردین تا اوائل اردیبهشت ماه به ترتیب در مناطق زیراستاق و بسطام و همزمان با گلدهی درختان گیلاس بتدریج در طبیعت ظاهر شده و پس از تغذیه از گوشت میوه (بصورت قلوه‌کن) و معدودی از برگ‌ها، به دفعات جفتگیری و سپس تخم‌گذاری نمودند. طول مدت تخم‌گذاری 28 تا 39 روز و بطور متوسط 3/32 روز اندازه‌گیری شد. زمان شروع تخم‌گذاری مصادف با ریزش کامل گلبرگ‌ها بود. هر حشره ماده تنها یک تخم روی هر میوه گیلاس می‌گذاشت. تعداد تخم حشرات بالغ ماده بین حداقل 29 و حداکثر 193 و متوسط 3/99 عدد شمارش گردید. تفریخ تخم‌ها بین 3 تا 5 روز و بطور متوسط 2/4 روز بطول انجامید. طول مدت شفیرگی 25 تا 35 روز و بطور متوسط 4/29 روز بود. همچنین طول عمر حشرات کامل بین 35 تا حداکثر 60 روز و بطور متوسط 3/44 روز در شرایط آزمایشگاهی (℃1 ± 25 و رطوبت نسبی 40 تا 50 درصد) ثبت گردید. در شرایط طبیعی تخم‌ها پس از یک هفته تا 10 روز تفریخ و لارو سن اول پس از 24 ساعت وارد هسته گیلاس می‌شد. لارو پس از تغذیه از محتویات هسته گیلاس بمنظور ادامه چرخه زندگی و سپس زمستان‌گذرانی وارد خاک می‌گردید. طول مدت لاروی بین 18 تا 20 ماه بود و لذا یک نسل آفت در مدت 2 سال طی می‌شد. گیلاس و آلبالو بعنوان میزبان اصلی و سایر محصولات هسته‌دار نظیر زردآلو، هلو، بادام و آلو بعنوان میزبان درجه دوم تنها به منظور تغذیه مورد استفاده سرخرطومی قرار گرفت.
 

کلیدواژه‌ها

• سرخرطومی گیلاس
• بیولوژی
• شاهرود
• Rhynchites auratus

عنوان مقاله [English]

Investigation on biology of cherry weevil Rhynchites auratus (Scop) in Shahrood region

نویسنده [English]

• ahmad dezianian

Shahrood (Semnan) Agricultural Research and Natural Resources and Education Center

چکیده [English]

A study carried out on cherry weevil in Bastam and Zirstagh regions of Shahroud district during 1999-2000. Stone fruits production playing an important role in economy of region. Currently the cherry weevil is the most important insect pest of cherry, sour cherry and other allied species in Shahrood. Adult insects are metalic green or red in colour, having scattered hairs on elytra. Max., Min. and mean length of adult females was 10.4, 12 and 10.7 and those of males 10, 10.6 and 10.1mm respectively. Length of first instar larva was
1-1.5mm and the last instar measured 7.3-11mm with mean of 9.3mm. The insect showed to hibernate as last instar larvae in mud chambers at the depth of 5-10 mm in the siol. Adults appeared in mid April and their appearance coincided cherry tree bloosoming. They mated several times after feeding on fruit pulp and young leaves. Oviposition period lasted 28-39 days with mean of 32.3 days. The onset of oviposition coincided the completion of petals fall. Females layed only one egg on each fruits. No. of eggs were 29-193 per female with mean of 99.3. Eggs hatched after 3-5 days with mean of 4.2 days. Min., Max. and mean pupal period were 25, 35 and 29.4 days respectively. Longevity of adults males and females were between 35-60 days with mean of 44.3 days under lab. conditions (25 ±1 ºC, 40 –50%RH). Under field condition eggs hatched after nearly 10 days and 1^st instar larvae penetrated into fruits' stones after 24hrs. larval period lasted 18-20 months, thus each generation of this insect completed in two years. The main hosts of cherry weevil showed to be cherry and sour cherry and subcidiary hosts that tolerate only minor injuries are apricots, peaches, almonds and pulms.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Rhynchites auratus
• cherry weevil
• biology
• Shahrood