آفات و بیماری‌های گیاهی

تراکم جمعیت پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel روی ارقام مختلف پسته

مهدی بصیرت؛ محمدرضا مهرنژاد

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 121-132

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.116918.1201

چکیده

پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel یکی از آفات مهم پسته می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی میزان آلودگی ارقام مختلف پسته نسبت به این آفت انجام شد. بررسی‌های صحرایی در کلکسیون ارقام پسته موجود در سه ایستگاه ... بیشتر پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel یکی از آفات مهم پسته می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی میزان آلودگی ارقام مختلف پسته نسبت به این آفت انجام شد. بررسی‌های صحرایی در کلکسیون ارقام پسته موجود در سه ایستگاه تحقیقاتی پسته: ایستگاههای شماره‌ی 1 و 2 رفسنجان و ایستگاه کرمان به‌ترتیب روی 38، 25 و 29 رقم پسته، طی سال‌های 1384 تا 1387 انجام شد. برای بررسی میزان آلودگی از هر رقم شش درخت انتخاب شد و از هر درخت 50 خوشه به‌طور تصادفی هم‌زمان با برداشت محصول در نیمه دوم شهریور چیده شد. با آماربرداری از خوشه‌های آلوده و سالم پسته، میزان آلودگی تعیین گردید. براساس نتایج این پژوهش، در ایستگاه شماره‌ی یک، رقم ایتالیایی‌ریز بیشترین آلودگی و رقم لک‌سی‌ریزی کمترین آلودگی به این آفت را داشتتند. در ایستگاه شماره‌ی 2 رقم‌های شستی و خنجری دامغان به‌ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی را نشان دادند، اما میزان آلودگی چهار رقم تجاری (اوحدی، احمدآقایی، کله‌قوچی و اکبری) اختلاف معنی‌دار نداشتند. در ایستگاه کرمان، بیشترین آلودگی در رقم کریم‌آبادی و کمترین آلودگی در رقم هراتی به‌دست آمد. اوج ظهور حشرات کامل K. pistaciella از مرحله گرده افشانی تا زمان تشکیل میوه‌های پسته به‌دست آمد. اطلاعات حاصل از این پژوهش می‌تواند در مدیریت کنترل پروانه چوبخوار پسته قابل استفاده باشد.

تاثیر شخم زمستانه بر کاهش تراکم جمعیت سرخرطومی پسته

محمدرضا مهرنژاد؛ رضا میرزایی

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 11-20

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109364

چکیده

سرخرطومی Polydrusus davatchii Hoffmann، آفت جوانه و گل درختان پسته در ابتدای بهار است. این پژوهش در یک باغ پسته‏ی آلوده به آفت سرخرطومی در دوره زمانی 1388-1391 در منطقه بیاض (رفسنجان) انجام شد. بررسی فراوانی شکار حشرات ... بیشتر

الگوی پراکنش دو گونه سن سبز (Brachynema germarii (Hemiptera: Pentatomidae وNezara viridula در اقلیم های استان کرمان

تهمینه توان پور؛ علیمراد سرافرازی؛ محمد رضا مهرنژاد؛ سهراب ایمانی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 67-78

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106611

چکیده

به منظور بکارگیری نتایج حاصل از مدل سازی در مدیریت دو آفت، Brachynema germarii و Nezara viridula در 11 اقلیم استان کرمان، با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) پتانسیل پراکنش و مناطق مستعد گونه ها تعیین شد. Nezara viridula از ... بیشتر به منظور بکارگیری نتایج حاصل از مدل سازی در مدیریت دو آفت، Brachynema germarii و Nezara viridula در 11 اقلیم استان کرمان، با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) پتانسیل پراکنش و مناطق مستعد گونه ها تعیین شد. Nezara viridula از آفات پنبه، سبزیجات و صیفی جات، و Brachynema germarii آفت پسته و ناقل قارچ عامل بیماری استیگماتومیکوز یا ماسوی پسته است. مدل پراکنش با استفاده از رکورد های حضور گونه و هفت متغیر اقلیمی تهیه شد. دقت و عملکرد Maxent در تهیه مدل واقعی پراکنش نیز با استفاده از شاخص سطح زیر منحنی (Area Under the Curve) محاسبه شد. با بهره‌گیری از آزمون Jackknife مشخص شد که متغیر های درجه حرارت متوسط سالانه و دامنه میانگین روزانه به ترتیب از تاثیر گذارترین متغیرها در مدل پیش بینی پراکنش B. germarii و N. viridula بودند. نتایج نشان داد اقلیم های خشک با زمستان خنک و تابستان گرم تا بسیار گرم در قسمت های شمالی و مرکزی استان کرمان برای حضور گونه B. germarii مناسب بودند. مدل پراکنش گونه N. viridula نیز نشان داد این گونه در قسمت های جنوبی استان کرمان در اقلیم خشک همراه با زمستان معتدل تا خنک و تابستان بسیار گرم پراکنش دارد. مقدار میانگین شاخص سطح زیر منحنی، برای گونه B. germarii، برابر 81/0 و برای N. viridula برابر 90/0 بدست آمد که نشان می دهد مدل های بدست آمده برای این گونه ها از دقت بالایی برخوردارند.

چرخه زندگی، خسارت و کنترل شب‏ پره‌ جوانه‌خوار پسته Telphusa pistaciae (Lepidoptera: Gelechiidae)

محمدرضا مهرنژاد؛ رضا میرزایی

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 201-208

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106117

چکیده

چرخه زندگی و نحوه خسارت آفت شب ‏پره‏ی جوانهخوار پسته Telphusa pistaciae در شرایط طبیعت در دوره زمانی 1389-1391 در سیرجان بررسی گردید. نتایج این تحقیق نشان داد، حشرات کامل از 10 اردیبهشت ظاهر میشوند و تخمگذاری ... بیشتر

فراوانی پارازیتوییدهای دو گونه سن عمده درختان پسته در استان کرمان (گزارش کوتاه)

محمدرضا مهرنژاد

دوره 81، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 83-84

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100470

چکیده

سن‌های متعلق به خانواده Pentatomidae از جمله آفات عمده درختان پسته محسوب می‌شوند (1, 2, 3). مواد شیمیایی آفت‌کش در 65 سال گذشته بطور وسیع در باغ‌های پسته مصرف شده‌اند، با این وجود سطح بسیار بالایی از تخم این سن‌ها ... بیشتر سن‌های متعلق به خانواده Pentatomidae از جمله آفات عمده درختان پسته محسوب می‌شوند (1, 2, 3). مواد شیمیایی آفت‌کش در 65 سال گذشته بطور وسیع در باغ‌های پسته مصرف شده‌اند، با این وجود سطح بسیار بالایی از تخم این سن‌ها توسط زنبورهای پارازیتویید کنترل می‌شود. در تحقیق حاضر فراوانی زنبورهای پارازیتویید تخم دو گونه سن Brachynema germari (Kolenati) وAcrosternum arabicum Wagner در پسته کاری‌های استان کرمان در تابستان سال‌های 1388 و 1389 بررسی شد. همزمان حشرات کامل سن‌های مورد بحث نیز از روی درختان پسته جمع‌آوری و شناسایی شدند. از مجموع 2660 تخم سن، 4 گونه زنبور پارازیتویید شناسایی گردید. 3/37 درصد از زنبورها مربوط به Ooencyrtus sp. از خانواده Encyrtidae و 7/62 درصد دیگر مربوط به سه گونه از خانواده Scelionidae، شامل گونه Trissolcus agriope (Kozlov & Lê) با بیشترین فراوانی (9/32 درصد)، وTrissolcus volgensis (Viktorov) و Psix saccharicola (Mani) بترتیب با فراوانی 6/21 درصد و 2/8 درصد که در رتبه بعدی قرار گرفتند. نرخ پارازیتیسم طبیعی تخم سن‌های ذکر شده 95 درصد در سال 1388 و 88 درصد برای سال 1389 بدست آمد. بر اساس منابع علمی در دسترس، دو گونه سن، Acrosternum heegeri FieberوAcrosternum millieri (Mulsant and Rey) از باغ‌های پسته گزارش شده‌اند (1, 3)، اما در بررسی حاضر این دو گونه جمع آوری نشد. گونه A. arabicum در سطح وسیعی روی درختان پسته استان کرمان حضور داشت و این اولین گزارش از تغذیه این گونه از میوه پسته در ایران می باشد. همچنین زنبورهای T. volgensis و P. saccharicola به عنوان پارازیتویید دو گونه سن ذکر شده قبلاً گزارش نشده است. زنبورهای Scelionidae معرفی شده در این گزارش توسط N.F. Johnson از دانشگاه ایالتی اوهایو، و سن‌های سبز توسط R.E. Linnavuori در فنلاند بررسی و شناسایی شدند.

چهار گونه عمده سن Miridae روی درختان پسته در ایران (گزارش کوتاه علمی)

محمدرضا مهرنژاد؛ راونو لیناوری

دوره 79، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 277-279

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.107226

چکیده

در مناطق پسته کاری و رویش‌گاه‌های پسته وحشی استان کرمان چندین گونه سن از خانواده Miridae روی درختان پسته اهلی (Pistacia vera L.) و درختان پسته وحشی (Pistacia atlantica sub sp. P. mutica (Fischer & C.A. Meyer) و P. khinjuk Stocks) زندگی می‌کنند. ... بیشتر در مناطق پسته کاری و رویش‌گاه‌های پسته وحشی استان کرمان چندین گونه سن از خانواده Miridae روی درختان پسته اهلی (Pistacia vera L.) و درختان پسته وحشی (Pistacia atlantica sub sp. P. mutica (Fischer & C.A. Meyer) و P. khinjuk Stocks) زندگی می‌کنند. بر اساس مطالعات صحرایی از بین آن‌ها چهار گونه دارای فراوانی بیشتر و پراکنش وسیع‌تر می‌باشند. معمولاً میوه‌های جوان پسته بلافاصله پس از مرحله گرده افشانی تا قبل از تشکیل پوست استخوانی مورد حمله سن‌های متعلق به خانواده Miridae قرار می‌گیرند. دو گونه سن Campylomma diversicorne Reuter, 1878 و Campylomma verbasci (Meyer-Dür, 1843) به میوه‌های تازه تشکیل شده و جوان پسته در اوایل بهار حمله می‌کنند و خسارت آن‌ها به صورت لکه تیره در پوست رویی میوه پسته بروز می‌کند، این عارضه Epicarp lesion نام دارد. این صدمه که به دلیل فرو بردن خرطوم سن در میوه جوان پسته ایجاد می‌گردد بتدریج در تمام بافت آن گسترش می‌یابد و میوه‌ی صدمه دیده خشک می‌شود و سپس ریزش می‌نماید. این نوع خسارت در بین پسته کاران استان کرمان با نام محلی "داغو" معروف است و معمولاً از عوامل عمده کاهش محصول می‌باشد (1). بر اساس اطلاعات موجود، سن C. verbasci به عنوان یک حشره گیاه خوار و شکارگر محسوب می‌شود (4). در رفتار گیاه خواری، پوره‌های جوان از شیره گیاهی، گرده و شهد تغذیه می‌کنند. در رفتار شکارگری، پوره‌ها و حشرات کامل از شته، کنه، تریپس و پسیل گلابی تغذیه می‌کنند (3; 6). سن C. verbasci به عنوان آفت میوه سیب در آذربایجان غربی نیز گزارش شده است (5).

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = محمدرضا مهرنژاد

تراکم جمعیت پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel روی ارقام مختلف پسته

چکیده

تاثیر شخم زمستانه بر کاهش تراکم جمعیت سرخرطومی پسته

چکیده

الگوی پراکنش دو گونه سن سبز (Brachynema germarii (Hemiptera: Pentatomidae وNezara viridula در اقلیم های استان کرمان

چکیده

چرخه زندگی، خسارت و کنترل شب‏ پره‌ جوانه‌خوار پسته Telphusa pistaciae (Lepidoptera: Gelechiidae)

چکیده

فراوانی پارازیتوییدهای دو گونه سن عمده درختان پسته در استان کرمان (گزارش کوتاه)

چکیده

چهار گونه عمده سن Miridae روی درختان پسته در ایران (گزارش کوتاه علمی)

چکیده