محبوبه شریفی؛ علیرضا رجائی؛ اسماعیل خمر؛ کورش قادری
چکیده
توت فرنگی یکی از مهمترین ریز میوههای مناطق معتدله اسـت که در دهههای اخیر در زمـره تولیـدات مهـم و تجـاری قـرار گرفته است. استان گلستان پس از کردستان و مازندران سومین استان تولیدکننده توت فرنگی ...
بیشتر
توت فرنگی یکی از مهمترین ریز میوههای مناطق معتدله اسـت که در دهههای اخیر در زمـره تولیـدات مهـم و تجـاری قـرار گرفته است. استان گلستان پس از کردستان و مازندران سومین استان تولیدکننده توت فرنگی در کشور است (Ahmadi et al., 2018). کرم برگخوار پنبه، Spodoptera littoralis (Boisduval, 1833)، آفت بسیار پلی‌فاژی است که طیف وسیعی از محصولات زراعی را مورد حمله قرار میدهد (Lanzoni et al., 2012). تخم شب‌پره به‌رنگ زرد متمایل به سفید، به‌شکل کروی، تا اندازه‌ای مسطح با قطر 6/0 میلیمتر است. تخم‌ها توسط فلس‌های مومانند دربر گرفته شده‌اند. لاروها هنگام تفریخ به‌طول 3-2 میلیمتر، دارای بدن سفید و سر سیاه هستند و با چشم غیر مسلح به خوبی دیده نمیشوند. بدن لارو بدون مو، استوانه‌ای‌شکل، و رنگ بدن لارو از خاکستری مایل به سیاه تا سبز تیره، قهوهای مایل به قرمز یا زرد مایل به سفید متغیر است. در طرفین بدن نوارهای طولی تیره و روشنی وجود دارند و در سطح پشتی هر یک از بندهای قفسه‌سینه و شکم (به غیر از بند اول قفسه‌سینه) دو لکه سیاه تقریباً هلالی‌شکل که به‌طرف پهلوها قرار گرفته‌اند، وجود دارند. این آفت دارای 6-5 سن لاروی است و طول آخرین سن لاروی 45-40 میلیمتر است. شفیره استوانه‌ای شکل، به‌طول 20-14 میلیمتر و عرض 5 میلیمتر و انتهای شکم به دو قلاب قوی راست ختم می‌شود. در ابتدا به‌رنگ سبز با شکم قرمز و پس از چند ساعت به‌رنگ قهوه‌ایی مایل به قرمز تیره در می‌آید. طول بدن در حشره کامل 20-15 میلیمتر و عرض بدن با بال‌های باز حدود 38-30 میلیمتر است. رنگ عمومی بدن قهوهای-خاکستری، بال جلو قهوهای مایل به خاکستری با خطوط کم‌رنگ در امتداد رگبال‌ها، بال عقب سفید مایل به خاکستری، با حالت رنگین کمانی و دارای حاشیه خاکستری است (Pinhey, 1975). با توجه به منابع موجود، لاروهایS. littoralis برای اولین‌بار در استان گلستان روی گیاه توت‌فرنگی مشاهده می‌شوند.در مراحل اولیه خسارت، لاروهای جوان نقاط کوچکی از سطح زیرین برگ را مورد تغذیه قرار میدهند. لاروهای سنین مسنتر، سوراخهای بزرگی را در برگ ایجاد میکند یا برگها را کاملاً میخورند یا به شاخه‌های جوان، جوانههای جوان و قسمت‌های برهنه ساقهها خسارت زیادی وارد میکنند. در مزارعی که بوتههای توت‌فرنگی در زمین به جهت تولید استولون در ناحیه خان ببین باقی گذاشته شده بودند، لاروهای این آفت از اوایل شهریورماه شروع به تغذیه از برگ‌های گیاه نموده و در نهایت موجب از بین رفتن مریستم مرکزی گیاه شدند. با توجه به شرایط آب و هوایی استان گلستان، پروانه برگخوار مصری با توانایی بالایی که در تولید مثل و تغذیه از گیاه میزبان دارد، می‌‌تواند به‌عنوان یک آفت جدی و بسیار مهم مطرح گردد.
