آفات و بیماری‌های گیاهی

بررسی شاخص های مهم مرتبط با بیماری ویروسی وای سیب زمینی (Potato virus Y)در مزارع توتون استان گلستان

پریسا شریفی نظام آباد؛ سعید نصراله نژاد؛ محمدعلی آقاجانی؛ اکبر دیزجی؛ احمد ندیمی

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 227-240

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.127197.1297

چکیده

ویروس وای سیب‌زمینی (Potato virus Y, PVY)، گونۀ تیپ جنس Potyvirus از تیرة Potyviridae، از جمله ویروس‌های مخرب‌ توتون در دنیا می‌باشد. به منظور بررسی وضعیت بیماری ناشی از این ویروس در مزارع توتون استان گلستان، طی فصل زراعی ... بیشتر ویروس وای سیب‌زمینی (Potato virus Y, PVY)، گونۀ تیپ جنس Potyvirus از تیرة Potyviridae، از جمله ویروس‌های مخرب‌ توتون در دنیا می‌باشد. به منظور بررسی وضعیت بیماری ناشی از این ویروس در مزارع توتون استان گلستان، طی فصل زراعی 1396، تعداد 15 مزرعه توتون در سه شهرستان گرگان، علی‌آباد و مینودشت انتخاب شده و در فواصل زمانی 15 روزه مورد بازدید قرار گرفت. در هر مزرعه 50 بوته انتخاب و شاخص‌های میزان وقوع بیماری (DI) و فراوانی دو شته ناقل سبز هلو (Myzus persicae, MP) و قرمز توتون (Myzus persicae ssp. nicotiana, MPN) در آنها ارزیابی گردید. به منظور ردیابی و ارزیابی غلظت نسبی ویروس (OD) از روش DAS-ELISA با استفاده از آنتی‌سرم چند همسانه‌ای اختصاصی PVY استفاده شد. درصد آلودگی PVY در بین ارقام مختلف توتون متفاوت بوده و بیشینه و کمینه درصد آلودگی به تریتب در ارقام PVH03 (6/33 %) و بارلی (2/6 %) ارزیابی شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل آماری داده‌ها، بین ارقام توتون در تمام شاخص‌های مورد ارزیابی تفاوت معنی‌دار بوده و ارقام باسما و بارلی نسبت به ارقام گرمخانه‌ای (PVH03، NC100 و K326) دارای حساسیت کمتری به PVY بودند. بیشترین جمعیت هر دو شته روی رقم K326 مشاهده گردید. برای شاخص-های DI و OD ارتباط همبستگی با دما غیرمستقیم و رطوبت نسبی و میزان بارندگی مستقیم ارزیابی شد و DI بیشترین میزان همبستگی را با تغییرات بارندگی (r= 0.98 و P= 0.004) داشت.

ردیابی و بررسی روابط تبارزایی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک انجیر بر اساس ژن کد کننده نوکلئوکپسید پروتئین

مرتضی شاه میرزایی؛ فرشاد رخشنده رو؛ محمد رضا صفرنژاد؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ توفیک البیانو

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 61-74

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.116606.1199

چکیده

ویروس موزائیک انجیر Fig mosaic emaravirus (FMV)یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده بیماری موزائیک انجیر می باشد. این تحقیق به منظور شناسایی و ردیابی FMV در مناطق مختلف کشور و همچنین مطالعه روابط تبارزایی بر مبنای ... بیشتر ویروس موزائیک انجیر Fig mosaic emaravirus (FMV)یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده بیماری موزائیک انجیر می باشد. این تحقیق به منظور شناسایی و ردیابی FMV در مناطق مختلف کشور و همچنین مطالعه روابط تبارزایی بر مبنای ژن کد کننده پروتئین نوکلئوکپسید (NP) صورت پذیرفت. برای این منظور تعداد 54 نمونه برگ انجیر دارای علایم موزائیکی و کلروز از مناطق مختلف کشت انجیر در شمال، مرکز و جنوب ایران جمع آوری گردید. ردیابی اولیه از طریق آزمون الیزا با استفاده از آنتی بادی اختصاصی ویروس FMV انجام گرفت. آزمون RT-PCR به منظور تائید نتایج ردیابی اولیه با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن (NP) صورت پذیرفت. همسانه سازی، تعیین توالی نوکلئوتیدی و رسم درخت تبارزایی 14 جدایه منتخب از مناطق جغرافیایی مختلف انجام گرفت. نتایج ردیابی سرولوژیکی و آزمون مولکولی حاکی از میزان 5/55٪ آلودگی در نمونه های مورد بررسی بود. نتایج مطالعات تبار زایی نشان داد که تمامی جدایه های مربوط به مناطق شمال و مرکز کشور به همراه جدایه های گزارش شده از سایر کشورها در گروه I قرار می گیرند در حالی که جدایه های استان فارس (استهبان و جهرم) در یک گروه تبارزایی جدا، گروه II، دسته بندی شدند. نتایج حاصله حاکی از وجود ارتباط معنی داری بین شدت علایم و گروه بندی تبارزایی می باشد. جدایه جهرم، JA2، از گروه II با داشتن بیشترین میزان تفاوت با سایر جدایه های کشور و دنیا، بنظر می رسد که دارای خصوصیات بیماری زایی و بیولوژیکی منحصر بفردی باشد که تعیین این خصوصیات در مطالعات تکمیلی ضروری می باشد.

وقوع بیماری‌های ویروسی مهم توت‌فرنگی در استان‌های گیلان و مازندران

قاسم نصیری نیا؛ رضا پوررحیم؛ سید علی الهی‌نیا؛ احمد روحی بخش؛ شیرین فرزادفر

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 31-42

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106681

چکیده

با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و ... بیشتر با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و 223 نمونه علائمدار شامل موزاییک، پیسک، لکهحلقوی، زردی، سبزردی، کاهش رشد و بد شکلی برگها از مزارع توتفرنگی مناطق رشت، صومعهسرا و سنگر در استان گیلان و بابلسر، جویبار و بهشهر در استان مازندران جمعآوری شد. آلودگی این نمونهها به ویروس لبه زرد خفیف توتفرنگی (Strawberry mild yellow edge virus-SMYEV)، ویروس پیسک توتفرنگی (Strawberry motlle virus-SMoV)، ویروس چروکیدگی توتفرنگی (Strawberry crinkle virus-SCV)، ویروس لکهحلقوی نهان توتفرنگی (Strawberry latent ring spot virus-SLRSV)، ویروس موزاییک تمشک (Raspberry ringspot virus-RpRSV)، ویروس موزاییک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) و ویروس لکهحلقوی گوجهفرنگی (Tomato ringspot virus-ToRSV) با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و آنتیبادیهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آلودگی 3/32 و 7/13 درصدی به ترتیب نمونههای علائمدار و تصادفی به حداقل یکی از هفت ویروس یاد شده بود. نتایج بررسی واکنش گیاهان محک در برابر جدایههای چهار نپوویروس ArMV، RpRSV، ToRSV و SLRSV بدست آمده در این تحقیق، با اطلاعات توصیف شده در مورد این ویروسها مطابقت داشت. همچنین در ردیابی مولکولی SMoV و SMYEV به روش RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ناحیه ژن پروتئین پوششی این دو ویروس، قطعه دی.ان.ای بطول مورد انتظار 630 و 860 جفت باز به ترتیب در نمونههای آلوده به SMoV و SMYEV تکثیر گردید. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد دو جدایه ایرانی SMoV بیشترین شباهت (97 درصد) با جدایه 1278 SMoV از کشور هلند (رس شمار AJ496145) داشته و نیز توالی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد سه جدایه ایرانی SMYEV دارای بیشترین مشابهت (99 درصد) با جدایه D/M.110 SMYEV (رس شمار AJ577352) از آلمان بود. این نخستین گزارش از ردیابی ویروسهای فوق از مزارع توتفرنگی ایران می‌باشد.

تشخیص و پراکنش جغرافیایی ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها در برخی از گلخانه‌های خیار ایران

نسیبه کیانفر؛ کاوه بنانج؛ مژده ملکی

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 27-38

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101692

چکیده

تعداد زیادی از ویروس‌های گیاهی قابل انتقال توسط سفید بالک‌ها همراه و یا دخیل در نشانه‌های زردی از مزارع و یا گلـخانه‌های خیار در دنیا گزارش شده‌اند. در سال‌های اخیر، نشانه‌های زردی و جمعیت‌های زیادی ... بیشتر تعداد زیادی از ویروس‌های گیاهی قابل انتقال توسط سفید بالک‌ها همراه و یا دخیل در نشانه‌های زردی از مزارع و یا گلـخانه‌های خیار در دنیا گزارش شده‌اند. در سال‌های اخیر، نشانه‌های زردی و جمعیت‌های زیادی از سفید بالک‌ها در بسیاری از گلخـانه‌های خیار در ایران مشاهده گردیده است. در این تحقیق در سال‌های 90 و 91، تعداد 287 نمونه برگ خیار با نشانه‌های زردی و تردی برگ‌ها از گلخانه‌های خیار در استان‌های تهران، سمنان، اصفهان و یزد جمع آوری و آلودگی آنها به برخی از ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها از قبیل ویروس زردی رگبرگ خیار (Cucumber vein yellowing virus, CVYV)، ویروس زردی سبزرد کدوئیان (Cucurbit chlorotic yellows virus, CCYV)، و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (Cucurbit yellow stunting disorder virus, CYSDV) به روش (Double antibody sandwich enzyme-linked immunosorbent assay, DAS-ELISA) و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (Reverse transcription polymerase chain reaction, RT-PCR) مورد بررسی قرار گرفـت. نتایـج به دست آمده نشانگر آلودگی 52، 42 و 18 درصد نمونه‌ها(به ترتیب) به CCYV، CVYVوCYSDV بود. دو ویروس CCYV و CVYV در تمام مناطق مورد بررسی ردیابی و CYSDV در استان اصفهان ردیابی نگردید. حدود 62 درصد نمونه‌های آلوده دارای آلودگی هم زمان به دو و یا بیش از دو ویروس بودند. بیشترین آلودگی هم زمان مربوط به آلودگی‌های هم زمان CCYV+CVYV (49 درصد) بود. نــاحیه‌ای از ژن (Heat shock protein 70, hsp70) سه جـدایه ایـرانی CYSDV به اندازه 460 جفت باز تکثیر و تعیین توالی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل فیلوژنتیکی، جدایه‌های ایرانی CYSDV در گروه مجزایی از سایر جدایه‌های گزارش شده این ویروس قرار گرفتند که می‌تواند نشانگر منشا ژنتیکی متفاوت جدایه‌های ایرانی باشد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشانگر وجود آلودگی‌های گسترده به ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها همراه با نشانه‌های زردی در گلخانه‌های خیار مورد بررسی می‌باشد.

ردیابی و تعیین خصوصیات مولکولی ژن پروتئین پوششی سه جدایه ‌ایرانی ویروس آبله آلو (Plum pox virus)

مهدی شیرازی؛ محمدرضا صفرنژاد؛ فرشاد رخشنده رو؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 51-62

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101694

چکیده

ویروس آبله آلو (Plum pox virus, PPV) یکی از خسارتزاترین ویروس‌های درختان میوه هسته‌دار در دنیا می باشد. به منظور ردیابی و بررسی خصوصیات مولکولی جدایه‌های‌ایرانی PPV، طی سال‌های زراعی 93-91، تعداد 130 نمونه برگی ... بیشتر

تشخیص و پراکنش جغرافیایی آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار استان‌های تهران و البرز

سیمین صالحی؛ کاوه بنانج

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 153-166

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100373

چکیده

آلودگی‌های ویـروسی از جمله عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصـول کدوئیان در مزارع و گلخـانه‌ها در دنیا و ایران می‌باشند. موزائیـک و زردی برگ‌ها از شایع‌ترین علائم در بوته‌های آلوده می‌باشند. به منظور ... بیشتر آلودگی‌های ویـروسی از جمله عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصـول کدوئیان در مزارع و گلخـانه‌ها در دنیا و ایران می‌باشند. موزائیـک و زردی برگ‌ها از شایع‌ترین علائم در بوته‌های آلوده می‌باشند. به منظور بررسی وضعیت آلودگی‌های‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار در استان‌های تهران و البـرز، تعـداد 219 نمونـه برگ خیار دارای علائم موزائیک و زردی جمع‌آوری و آلودگی آنها به برخی از ویروس‌های شایع کدوئیان از طریقDAS-ELISA و RT-PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی 51% نمونه‌ها به ویروس‌ها از جنس‌ها و تیره‌های مختلف ویروسی در کلیه مناطق مورد بررسی بود. آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده با علائم زردی به برخی از ویـروس‌های همراه و یا دخیل در عارضه زردی کدوئیان نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی برخی از نمونه‌ها به ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (CYSDV)، ویروس زردی شته زاد کدوئیان (CABYV) و ویروس موزائیک زرد کدو (ZYMV) بود. بیشترین میزان آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده مربوط به CABYV، CYSDV و ZYMV بود. این اولین گزارش از وجود آلودگی به CABYV و CYSDV در گلخانه‌های خیار در ایران می‌باشد. حدود 19% نمونه‌های آلوده دارای آلودگی همزمان به دو و یا بیش از دو ویروس بودند. بیشترین آلودگی همزمان مربوط به آلودگی‌های دو تایی و ویروس CABYV از اجزای اصلی آلودگی‌های دو و سه گانه بود. نتایج بدست آمده از تعیین استرین جدایه‌های ایـرانی (CABYV) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نشانگر آلودگی نمونه‌های مورد بررسی به استرین (C) و عدم آلودگی آنها به استرین (R) بود. وجود استرین (C) ویروس زردی شته زاد کدوئیان برای اولین بار از کدوئیان در ایران گزارش می‌گردد. نتایج بدست آمده از بررسی آلودگی نمونه‌های جمع آوری شـده به ویروس‌های دوقلو قابل انتقال با سفید بالک‌ها (WTGs) از طریق واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) و استفاده از آغازگر‌های عمومی و اختصاصی، نشانگر عدم آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده به WTGs بود

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

کلیدواژه‌ها = DAS-ELISA

بررسی شاخص های مهم مرتبط با بیماری ویروسی وای سیب زمینی (Potato virus Y)در مزارع توتون استان گلستان

چکیده

ردیابی و بررسی روابط تبارزایی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک انجیر بر اساس ژن کد کننده نوکلئوکپسید پروتئین

چکیده

وقوع بیماری‌های ویروسی مهم توت‌فرنگی در استان‌های گیلان و مازندران

چکیده

تشخیص و پراکنش جغرافیایی ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها در برخی از گلخانه‌های خیار ایران

چکیده

ردیابی و تعیین خصوصیات مولکولی ژن پروتئین پوششی سه جدایه ‌ایرانی ویروس آبله آلو (Plum pox virus)

چکیده

تشخیص و پراکنش جغرافیایی آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار استان‌های تهران و البرز

چکیده