نوع مقاله : مدیریت آفات و بیماری‌های گیاهی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی اصفهان
2 استاد دانشگاه صنعتی اصفهان
3 استاد گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
چکیده
گندم مهمترین محصول کشاورزی است و نقش بسیار بارز و چشم‌گیری در تغذیه مردم جهان و ایران دارد. سپتوریوز خوشه گندم که در اثر قارچ Stagonospora nodorum ایجاد می‌شود، یکی از مهمترین بیماری‌هایی است که خسارت نسبتا قابل ملاحظه‌ای به این محصول در دنیا وارد می‌کند. به منظور بررسی واکنش ارقام مختلف گندم به جدایه‌های S. nodorum، نمونه-های گندم آلوده از چهار استان فارس، خوزستان، گلستان و کهگیلویه و بویراحمد جمع‌آوری و بررسی شدند. از میان 200 جدایه بدست آمده، 15 جدایه بر اساس پراکنش جغرافیایی برای مطالعات بیماریزایی انتخاب شدند و شدت بیماریزایی این 15 جدایه S. nodorum در گلخانه بر روی 26 رقم گندم مورد آزمون قرار گرفت. نتایج آزمون، در قالب یک طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اولین علائم بیماری بر روی رقم چمران 6 روز بعد از مایه‌زنی مشاهده گردید. مقایسه میانگین شدت بیماریزایی جدایه‌ها با استفاده از آزمون دانکن ارقام را به چهار گروه تقسیم نمود. بیشترین درصد شدت بیماریزایی مربوط به سه جدایه از استان فارس(St 1, 2, 3 ) با شدت بیماریزایی 95/74، 90/74 و 74/74 بود که در واقع میزان بیماریزایی جدایه‌ها ارتباط معنی‌داری با نواحی جغرافیایی آنها داشتند. جدایه‌های S. nodorum جدا شده از علف هرز فالاریس یا علف قناری(Phalaris spp) استان گلستان(علی‌آباد و کردکوی) هیچ گونه بیماریزایی بروی ارقام مختلف گندم نشان ندادند. حساس‌ترین و مقاومترین رقم‌ها به ترتیب ارقام چمران و بک کراس روشن ارزیابی گردید.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Assessment of partial resistance of wheat cultivars to Phaeosphaeria nodorum in Iran
نویسندگان [English]
- F. GHADERI 1
- B. SHRIFNABI 2
- M. JAVANNIKKHAH 3
چکیده [English]
Stagonospora nodorum bloch (SNB) is an important fungal disease of durum and common in many parts of the world. The objective of this research was to evaluate 26 wheat cultivars for seedling resistance to SNB. Utilization of host resistance is considered to be the most important and preferred method to control disease. S. nodorum was isolated from naturally infected wheat ears cultivated in different fields of Iran. Infected segmented with pycnidia were placed on Petri dishes containing Yeast Sucrose Agar. Out of 200 isolates of the pathogen that were collected from different parts of Iran, 15 isolates were selected for pathogenicity test. Experiments were carried out in complete randomized block design with three replicate. Comparison of the mean of disease severity. Using Duncan’s multiple range test, divided the isolates into & four groups. The most of disease severity was related to 3 isolates of Fars Province. Based on cultivar- isolates interaction results. Chamran and Back Cross Roshan were resistant and susceptible to SNB respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
- سپتوریوز خوشه
- گندم
- بیماریزایی
- Stagonospora
)