سمیه صادقی؛ حسینعلی لطفعلیزاده
چکیده
شب پره مینوز صنوبر Phyllonorycter populifoliella (Treitschke) (Lep.: Gracillariidae) یکی از آفات مهم صنوبر میباشد که در تمام مناطق کشور روی انواع صنوبر با درجهی اهمیت اقتصادی زیاد انتشار دارد. لاروهای شبپره مینوز صنوبر با نفوذ ...
بیشتر
شب پره مینوز صنوبر Phyllonorycter populifoliella (Treitschke) (Lep.: Gracillariidae) یکی از آفات مهم صنوبر میباشد که در تمام مناطق کشور روی انواع صنوبر با درجهی اهمیت اقتصادی زیاد انتشار دارد. لاروهای شبپره مینوز صنوبر با نفوذ به درون برگ، دالانهای گرد و تاولی شکلی روی آن ایجاد میکنند. این حشره یکی از آفات مهم نهالستانهای صنوبر در استان آذربایجانغربی محسوب میشود. این آفت دارای دشمنان طبیعی بسیاری است که در کنترل طبیعی جمعیت آن در نقاط مختلف نقش دارند. در بررسی که به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتوئید این آفت در منطقه شاهیندژ (استان آذربایجانغربی) طی سال 1389 انجام شد نمونههای آلوده به مینوز در محمودآباد شاهیندژ (N 36˚ 43' 08" و E 46˚ 30' 55") جمعآوری و در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد. زنبورهای خارج شده در ظروف پرورش، جداسازی و به شیشههای حاوی الکل انتقال داده شدند. پس از مطالعه زنبورهای موجود در الکل از برخی از مشخصات کلیدی و مهم هر کدام از گونهها اسلایدهای میکروسکوپی و عکسها تهیه شد. شناسایی نمونهها در حد گونه توسط نگارندهی دوم انجام گرفت که بدین منظور از کلید شناسایی ارائه شده توسط (Bouček (1965 استفاده شد (1). زنبور پارازیتویید تحت عنوان Halticoptera polita (Walker, 1834) از خانواده Pteromalidae شناسایی گردید که برای نخستین بار از روی مینوز صنوبر گزارش میشود. از مهمترین مشخصات مورفولوژیک این گونه می توان به موارد زیر اشاره کرد: اولین بند شاخک هم اندازه طول چشم، نسبت به دیگر بندها بزرگتر و با فاصلهی زیادی از چشم های مرکب. بندهای فونیکول چهارگوش. در بال جلوئی رگبال کناری طولانیتر از رگبال پسکناری و 5/3- 5/1 برابر طولانیتر از رگبال استیگمال است. در جنس نر پالپ آروارهی پائین کم و بیش تغییر شکل یافته و متورم و دومین بند آرواره پائین (Stipes) اغلب طویل نیست. موهای انتهای شکم اندازه نامساوی دارند (3). زنبور پارازیتویید Halticoptera polita از بسیاری از نقاط دنیا گزارش شده است که از آن جمله میتوان به شمال غرب اروپا، سوئد، چکسلواکی سابق، رومانی، آلمان، ترکیه، اروپا، ایرلند شمالی، بلژیک، مجارستان، نیوزلند، چین، سودان و انگلستان اشاره کرد (2, 4) ولی تاکنون از ایران گزارش نشده است. این گونه به عنوان پارازیتوئید چندین خانواده از دوبالان، بالغشائیان و بالپولکداران از بسیاری از نقاط جهان گزارش شده است (4).