آفات و بیماری‌های گیاهی

تعیین مقاومت تعدادی از ژنوتیپ‌های گندم نسبت به بیماری پوسیدگی‌های طوقه و ریشه ناشی از گونه‌های و

مکامه مهدوی؛ محمد رضوی؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ سعید رضائی

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 265-279

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.128162.1308

چکیده

پوسیدگی طوقه و ریشه از بیماری‌های مهم غلات مختلف دانه‌ریز به‌خصوص گندم و جو می‌باشد که توسط قارچ‌های خاکزادFusarium culmorum و F. pseudograminearumایجاد می‌شود. کاربرد قارچکش‌ها برای کنترل چنین بیماری‌هایی کافی ... بیشتر

بررسی ارتباط میان رشد Aspergillus flavus و تولید آفلاتوکسین هایB1 و B2 با ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی پوست سبز و مغز ارقام پسته (مقاله انگلیسی)

مهدی محمدی مقدم؛ سعید رضائی؛ امیر حسین محمدی؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ محمد مرادی

دوره 87، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 13-23

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.126742.1288

چکیده

مسأله آلودگی پسته به قارچ Aspergillus flavus و آفلاتوکسین از تهدیدات مهم در عرصه تولید، صادرات و مصرف پسته در دنیا می باشد. در این تحقیق، ضمن تعیین میزان مقاومت ارقام پسته شاهپسند، عباسعلی، کله قوچی، خنجری، اکبری ... بیشتر مسأله آلودگی پسته به قارچ Aspergillus flavus و آفلاتوکسین از تهدیدات مهم در عرصه تولید، صادرات و مصرف پسته در دنیا می باشد. در این تحقیق، ضمن تعیین میزان مقاومت ارقام پسته شاهپسند، عباسعلی، کله قوچی، خنجری، اکبری و پسته گرمه به آلودگی ناشی از قارچ A. flavus و آفلاتوکسین، ارتباط میان میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی پوست سبز و مغز این ارقام، به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدانی، با میزان رشد قارچ A. flavus و تولید آفلاتوکسین مورد مطالعه قرار گرفت. مایه زنی مغز ارقام پسته با غلظت 6 10×2 اسپور در میلی لیتر از یک جدایه توکسین زای A. flavus صورت گرفته و غلظت آفلاتوکسین، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی مغز و پوست سبز به ترتیب به روش HPLC، فولین سکالتیو و رنگ سنجی با کلرید آلومینیوم تعیین گردید. نتایج نشان داد که ارقام پسته گرمه و اکبری دارای کمترین و رقم شاهپسند دارای بیشترین میزان کلنیزاسیون A. flavus و غلظت آفلاتوکسین بوده و به ترتیب به عنوان ارقام مقاوم و حساس به آلودگی ناشی از A. flavus تعیین شدند. سایر ارقام حدواسط این ارقام قرار گرفتند. میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی به طور معنی داری در ارقام مقاوم بیشتر از ارقام حساس بود. همچنین یک رابطه منفی معنی داری بین میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی پوست سبز و مغز پسته ارقام مختلف، با رشد قارچ A. flavus و تولید آفلاتوکسین در مغز این ارقام مشاهده گردید. این نتایج بیانگر نقش ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی در مقاومت ارقام پسته به آلودگی ناشی از A. flavus و تولید آفلاتوکسین می باشد.

بررسی تغییرات آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در ارقام حساس و متحمل خیار نسبت به نماتد مولد گره ریشه، در اثر قارچ مایکوریز

آمنه حسینی خواه چوشلی؛ سعید رضائی؛ سالار جمالی؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ فرهاد رجالی

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.120132.1202

چکیده

هدف از این تحقیق، مقایسه تأثیر قارچ مایکوریز آربوسکولار Funneliformis mosseaeبر فعالیت آنزیم‌های دفاعی تولید شده در اثر حمله نماتد مولد گره Meloidogyne incognita به ریشه خیار ارقام متحمل (سوپردومینوس) و حساس (دانیتو) بوده ... بیشتر هدف از این تحقیق، مقایسه تأثیر قارچ مایکوریز آربوسکولار Funneliformis mosseaeبر فعالیت آنزیم‌های دفاعی تولید شده در اثر حمله نماتد مولد گره Meloidogyne incognita به ریشه خیار ارقام متحمل (سوپردومینوس) و حساس (دانیتو) بوده است. به این منظور آزمایشی در گلخانه با چهار تیمار و چهار تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی (طرح خرد شده در زمان) انجام گرفت. ابتدا گیاهچههای خیار در خاک سترون پرورش یافت. به تیمارهای حاوی مایکوریز میزان 75 گرم زادمایه قارچ در هر کیلوگرم خاک اضافه گردید. 45 روز بعد از مایه زنی قارچ مایکوریز، تعداد 1500 عدد لارو سن دوم در هر کیلوگرم خاک اضافه شد. تغییرات کمی آنزیم‌های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در روزهای دوم، چهارم، ششم و هشتم بعد از مایه زنی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که در تیمار مایه زنی شده با نماتد، میزان فعالیت آنزیم‌های مذکور به نسبت گیاه شاهد افزایش یافت. در تیمار قارچ مایکوریز به تنهایی، میانگین فعالیت آنزیم‌ها در تمام زمان‌ها، بالاتر از میانگین شاهد و تیمار نماتد بود. در هر دو رقم، در تیمار نماتد به همراه قارچ مایکوریز، فعالیت آنزیم‌های مذکور به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت. به طور کلی، میزان فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در رقم متحمل به طور قابل ملاحظه‌ای بیش‌تر از رقم حساس در همان تیمارها و روزهای اندازه‌گیری بود که میتواند با نقش این آنزیمها در افزایش تحمل نسبت به نماتد ارتباط داشته باشد. تأثیر قارچ مایکوریز در افزایش مقادیر آنزیمهای دفاعی در تیمارهای مورد بررسی از دیگر نتایج این تحقیق به شمار میرود.

کارآیی برخی جدایه‌های بومی تریکودرما در القای مقاومت گوجه‌فرنگی به Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici، عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی

شهناز آل آقائی؛ سعید رضائی؛ مصطفی عبادی؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 219-234

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.110229.1163

چکیده

بیماری پژمردگی فوزاریومی ناشی ازFusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol)، از بیماری‌های خسارت‌زای گوجه‌فرنگی است. کنترل بیماری از طریق القای مقاومت توسط عوامل بیوکنترلی، یک راهکار مدیریتی در جهت کاهش مصرف سموم شیمیایی ... بیشتر بیماری پژمردگی فوزاریومی ناشی ازFusarium oxysporum f. sp. lycopersici (Fol)، از بیماری‌های خسارت‌زای گوجه‌فرنگی است. کنترل بیماری از طریق القای مقاومت توسط عوامل بیوکنترلی، یک راهکار مدیریتی در جهت کاهش مصرف سموم شیمیایی می‌باشد. لذا، در این مطالعه کارآیی ده جدایه بومی تریکودرما در القای مقاومت علیه قارچ عامل بیماری مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی فنوتیپی القای مقاومت در گلخانه توسط جدایه‌های تریکودرما با دو روش زیست‌سنجی تفکیک ریشه و تزریق به ساقه نشان داد که تیمارهای Th-14+Fol Trichoderma harzianum و Ta-30+Fol Trichoderma atroviride در هر دو آزمون به طور معنی‌داری (P≤0.05) کم‌ترین شدت و وقوع بیماری را داشتند. نتایج حاصل از بررسی قابلیت کلونیزاسیون ریزوسفر توسط جدایه‌های تریکودرما با روش رقیق‌سازی سریالی نیز بیشترین تراکم جمعیت را در این دو تیمار نشان داد. بین تراکم جمعیت جدایه‌های تریکودرما و شدت بیماری همبستگی منفی مشاهده شد. تیمار گیاهچه‌ها با دو جدایه Th-14 و Ta-30 به طور مجزا و در تلفیق با یکدیگر، فعالیت آنزیم‌های پلی فنل اکسیداز و پراکسیداز را به طور معنی‌داری (P≤0.05) در مقایسه با تیمار شاهد (Fol) افزایش داد. نتایج این بررسی می‌تواند در مدیریت تلفیقی بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه‌فرنگی مورد استفاده قرار گیرد

غربالگری ژرم پلاسم‌های نخود برای انتخاب ژنوتیپ‌های مقاوم به بیماری برق‌زدگی

سید حسین وفائی؛ سعید رضائی؛ احمد عباسی مقدم؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109933.1160

چکیده

گیاه نخود سومین لگوم مهم جهان بعد از لوبیا و نخود فرنگی است. تنش‌های زیستی و غیر زیستی متعددی باعث کاهش عملکرد این محصول می شوند که در میان آنها، بیماری برق زدگی نخود یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده ... بیشتر

وقوع بلایت ناشی از قارچ Cylindrocladium buxicola در توده‌های شمشاد جنگلی تنکابن (گزارش کوتاه)

سعید رضائی؛ هادی کیادلیری؛ کسری شریفی؛ یزدانفر آهنگران؛ شهاب حاج‌منصور

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 197-198

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100577

چکیده

شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونههای همیشهسبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت تودههای متراکم در جنگلهای خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان 1391 خشکیدگی درختان و ریزش ... بیشتر شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونههای همیشهسبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت تودههای متراکم در جنگلهای خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان 1391 خشکیدگی درختان و ریزش شدید برگها در دو توده شمشاد در جنگلهای لیرهسر و جیسا در ناحیة تنکابن مشاهده شد (کیادلیری، گزارشهای منتشر نشده). روی برگها لکههای تیره رنگ و در پشت آنها بار قارچی سفیدرنگ دیده میشد که به سرعت موجب خشکیدگی و ریزش آنها میشد. در قسمتهای مختلف ساقههای در حال خشک شدن لکههای طولی تیره دیده میشد. خشکیدگی در شاخههای پایینی درختان، به ویژه درختچههای جوان شدت بیشتری داشته و برگهای آنها خزان نموده بود، اگرچه رویش مجدد جوانهها نیز دیده میشد که بلافاصله آلوده شده بودند. پس از قرار دادن برگها و ساقههای آلوده در اتاقک مرطوب در دمای 22-20 درجه سلسیوس قارچ Cylindrocladium sp. جدا شد. برای بررسیهای ریختشناسی کشت تک اسپور روی محیط PDA حاوی 2% عصاره مالت و برگ میخک- آگار در دمای 25 درجه سلسیوس انجام شد (1). رشد پرگنه آهسته بود. رنگ پرگنه در مرکز به قهوهای نزدیک بود و در اطراف آن ریسههای هوایی پنبهای شکل به رنگ کرم رشد کرده بودند. روی برگهای میخک پس از 7 روز کنیدیبرهای دیوارهدار با پایه بیرنگ (180-90 × 3-2 میکرومتر) و انتهای سرنیزهای شکل (به قطر 11-6 میکرومتر) روی اسپورودوکیومها تشکیل شدند که فیالیدها در انتهای انشعابات آنها قرار داشتند. کنیدیهای استوانهای شکل، راست، بیرنگ با یک دیواره و در هر دو انتها متورم بودند (65-45 × 3-2 میکرومتر). بر اساس مطابقت ویژگیهای ریختشناسی با منابع موجود (1) قارچ مذکور به عنوان .Cylindrocladium buxicola (Henricot & Culham, 2002) .syn. Cylindrocladium pseudonaviculatum Crous, Groenewald & Hill 2002; teleomorph Calonectria pseudonaviculata. شناسایی شد. چهار نهال دو ساله شمشاد جنگلی با پاشیدن سوسپانسیون اسپور قارچ (105 اسپور در میلیلیتر) آب مقطر تا خیس شدن کامل مایهزنی و در اتاقک رشد تاریک با دمای 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 90-80% نگهداری شدند (4). پس از 48 ساعت نهالها به گلخانه با دمای 22-20 درجه سلسیوس و نور متناوب منتقل شدند. یک هفته پس از مایهزنی اولین علایم مشابه آلودگی طبیعی روی برگها مشاهده شد و در آخر هفته دوم ریزش برگها نیز شروع شد، در حالی که گیاهان شاهد که آب مقطر استریل روی آنها پاشیده شده بود علایمی نداشتند. قارچ مایهزنی شده مجدداً از برگها و ساقههای آلوده جداشد. C. buxicola در اواسط دهه 1990 میلادی روی شمشادهای انگلستان گزارش شد (2) و در سالهای اخیر از ترکیه (4) و گرجستان (3) نیز گزارش شده است. بر اساس منابع موجود، به نظر میرسد این اولین گزارش از وجود این بیماری در ایران باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب برای توسعه بیماری در منطقه، این میتواند برای این گونه حفاظت شده یک فاجعه باشد.

آفات و بیماری‌های گیاهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

نویسنده = سعید رضائی

تعیین مقاومت تعدادی از ژنوتیپ‌های گندم نسبت به بیماری پوسیدگی‌های طوقه و ریشه ناشی از گونه‌های و

چکیده

بررسی ارتباط میان رشد Aspergillus flavus و تولید آفلاتوکسین هایB1 و B2 با ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی پوست سبز و مغز ارقام پسته (مقاله انگلیسی)

چکیده

بررسی تغییرات آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در ارقام حساس و متحمل خیار نسبت به نماتد مولد گره ریشه، در اثر قارچ مایکوریز

چکیده

کارآیی برخی جدایه‌های بومی تریکودرما در القای مقاومت گوجه‌فرنگی به Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici، عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی

چکیده

غربالگری ژرم پلاسم‌های نخود برای انتخاب ژنوتیپ‌های مقاوم به بیماری برق‌زدگی

چکیده

وقوع بلایت ناشی از قارچ Cylindrocladium buxicola در توده‌های شمشاد جنگلی تنکابن (گزارش کوتاه)

چکیده