محمد رضا لک؛ عادل غدیری؛ مصطفی گودرزی
چکیده
بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli یکی از بیماری‌های مهم لوبیا است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت بذر می‌شود. استفاده از ارقام مقاوم یکی از روش‌های مؤثر کنترل بیماری است. ...
بیشتر
بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا با عامل Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli یکی از بیماری‌های مهم لوبیا است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت بذر می‌شود. استفاده از ارقام مقاوم یکی از روش‌های مؤثر کنترل بیماری است. در این بررسی 15 ژنوتیپ لوبیا در کنار رقم صدری به عنوان شاهد طی سالهای 1394 و 1395 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی کشت و در مرحله قبل از گلدهی با سوسپانسیون 7 10 سلول باکتری در میلی‌لیتر مایه زنی و میزان مقاومت ژنوتیپها در مرحله قبل از رسیدگی فیزیولوژیکی ارزیابی شد. نتایج نشان داد، بیماری سوختگی باکتریایی به‌طور متوسط منجر به کاهش عملکرد به میزان 2/33 درصد در لاین‌های مورد مطالعه شد. همچنین اجزاء عملکرد شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در شرایط آلودگی به بیماری به ترتیب 9/28، 17 و 6/15 درصد کاهش نشان دادند. براساس استفاده از روش تجزیه به عامل‌ها و تجزیه کلاستر، پنج لاین لوبیا که دارای بیشترین شاخصهای میانگین هندسی بهرهوری و تحمل به تنش و کمترین شاخص حساسیت نسبت به‌کل ژنوتیپها بودند، شناسایی و انتخاب شدند. ژنوتیپ‌های VAX3 و Ks31118 به دلیل بازارپسندی و رنگ‌دانه مناسب، قابلیت معرفی و نام‌گذاری مستقیم به‌عنوان ارقام لوبیا قرمز مقاوم به بیماری سوختگی باکتریایی معمولی را دارا بودند؛ همچنین از لاین‌های VAX1، VAX5 و VAX6 می‌توان به‌عنوان والدین تلاقی، در برنامه هیبریداسیون ارقام لوبیا به‌منظور معرفی ارقام مقاوم به این بیماری، استفاده کرد.
