شیرین فرزادفر؛ غلامحسین مصاحبی؛ علی آهون منش؛ مینا کوهی حبیبی؛ رضا پوررحیم؛ کازوساتو اوشیما؛ علیرضا گلنراقی
دوره 75، شماره 2 ، اسفند 1386، ، صفحه 1-25
چکیده
به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. ...
بیشتر
به منظور تعیین پراکنش و مطالعه برخی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس موزائیک کلم‌گل (Cauliflower mosaic virus-CaMV)، از 32 مزرعه کلم‌گل (Brassica oleracea var. botrytis) واقع در 6 استان کشور بازدید به عمل آمد. نمونه‌برداری در فصول مختلف انجام و مجموعاً 323 نمونه برگی کلم‌گل علائم‌دار جمع‌آوری گردید. این نمونه‌ها با روش سرولوژیکی الایزا و به کمک آنتی‌بادی اختصاصی CaMV مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج آزمون سرولوژیکی با استفاده از آزمون‌های بیولوژیکی و نیز واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 292 نمونه کلم‌گل (4/90 درصد) به CaMV آلوده بودند. میزان آلودگی در مزارع نمونه‌برداری شده بین 6/63 تا 100 درصد متفاوت بود. خصوصیات بیولوژیکی 21 جدایه از مناطق مختلف و با شدت علائم متفاوت، بر اساس بیماریزایی آن‌ها روی شلغم (Brassica rapa)، داتوره (Datura stramonium) و کلم‌قمری (Brassica oleracea var. gongylodes) مورد مطالعه قرار گرفت. این جدایه‌ها روی شلغم علائم متفاوتی شامل لکه‌های موضعی و پس از آن رگ‌روشنی، موزائیک، رگ‌نواری، چین‌خوردگی و بازماندن از رشد ایجاد نمودند. شدت علائم سیستمیک ایجاد شده بسته به جدایه مورد بررسی متفاوت بود. برخلاف شلغم، علائم ایجاد شده در کلم‌قمری محدود به برگ‌های پایینی و مایه‌زنی شده بود و شدت علائم نیز در مقایسه با شلغم بسیار خفیف‌تر بود. تمامی گیاهان کلم‌قمری مایه‌زنی شده با جدایه‌های مورد نظر حالت بهبودی نشان داده و علائم در برگ‌های بالایی مشاهده نشد. یازده جدایه در گیاه داتوره نیز لکه‌های موضعی ایجاد نموده و دو جدایه علاوه بر ایجاد لکه موضعی، این میزبان را بصورت سیستمیک آلوده نمودند. همه 21 جدایه CaMV با شته سبز هلو (Myzus persicae) منتقل گردیدند. برای تجزیه مولکولی و رسم درخت تبارزایی، ژن شماره شش (ORFVI) مربوط به نه جدایه با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، تکثیر و تعیین ترادف گردید. نتایج بدست آمده، نشان‌دهنده یکنواختی بالای این ناحیه (9/96 تا 100 درصد) در بین جدایه‌های ایرانی بود. مقایسه این ترادف‌ها با ترادف‌های موجود در بانک ژن نشان داد که این جدایه‌ها دارای بیشترین یکنواختی (1/96 تا 7/96 درصد) با جدایه D/H (از مجارستان) می‌باشند. بر اساس تجزیه تبارزایی، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه در گروه جدایه‌های غیر آمریکای شمالی و در یک شاخه جداگانه قرار گرفتند. همچنین با استفاده از آنزیم برشی Hpy99I، جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه از سایر جدایه‌های خارجی، کاملاً تفکیک شدند.
