محمدرضا نعمت اللهی؛ احمد حیدریان؛ هاشم کمالی؛ حسن الماسی
چکیده
عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium ...
بیشتر
عارضه زنگار میوه یکی از عوامل مهم است که سبب عدم بازارپسندی میوه سیب (Malus × domestica Borkh.) می‌شود. بیشترین میزان زنگار میوه در منطقه سمیرم به‌صورت زنگار حفره دم میوه می‌باشد که همراهی قارچ مخمرمانند Aureobasidium sp. با این عارضه به‌عنوان یکی از عوامل آن گزارش شده است (Heidarian et al., 2020). عامل دیگر زنگار میوه سیب، کنه زنگار سیبAculus schelchtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) است (Easterbrook and Fuller, 1986). در جریان بررسی عوامل مولد زنگار میوه طی سال‌های 1396 و 1397، در منطقه مذکور به نمونه‌هایی از میوه‌های زنگار زده رقم میراکل برخورد شد که علائم آن شبیه کنه زنگار سیب بود. رقم میراکل یکی از ارقام سیب است که در سال‌های اخیر وارد کشور شده و بواسطه ارزش صادراتی کشت آن درحال‌توسعه است. نمونه‌های برگ و میوه آلوده جمع‌آوری و در آزمایشگاه با علائم خسارت کنه زنگار سیب مقایسه وپس از شفاف‌سازی کنه‌ها، اسلاید میکروسکوپی آن‌ها تهیه شد. نمونه کنه توسط نگارنده سوم تحت نام Aculus schlechtendali Nalepa (Acari: Eriophyidae) شناسایی شد. در ایران کنه زنگار سیب روی برگ سیب ابتدا توسط Sadeghi Nameghi (1995) از مشهد گزارش شده است، اما این اولین گزارش از کنه مذکور به‌عنوان عامل زنگار میوه سیب در ایران می‌باشد. بررسی میوه‌های آلوده نشان داد که خسارت این آفت به‌صورت زنگار در جام گل ظاهر شده و به‌تدریج کل سطح میوه را دردرجات مختلف می‌پوشاند. علاوه بر این، تغذیه این کنه در سطح زیرین برگ‌ها سبب قهوه‌ای شدن برگ‌ها در تابستان می‌شود (شکل 1). به‌طورکلی شدت خسارت و زنگار میوه ناشی از کنه زنگار سیب به تراکم جمعیت کنه، نوع رقم و سن گیاه بستگی دارد (Easterbrook and Fuller, 1986). در این تحقیق خسارت کنه زنگار سیب فقط روی رقم میراکل یافت شد. با توجه به این‌که این رقم در سطح کشور در برخی باغات سیب درحال‌توسعه می‌باشد، لازم است در خصوص احتمال افزایش تراکم جمعیت کنه زنگار سیب روی این رقم دقت کافی مبذول شود، زیرا که این کنه علاوه بر خسارت مستقیم، به‌واسطه بروز زنگار میوه بازارپسندی این رقم صادراتی را کاهش خواهد داد.
