آفات و بیماری‌های گیاهی

تعیین ویژگی های مولکولی و پراکنش جغرافیایی ویروس کوتولگی سبزرد نخود در ایران

کاوه بنانج؛ یلدا سخن سنج؛ فرشاد رخشنده رو؛ علی آهون منش

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 147-157

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.125722.1278

چکیده

ویروس کوتولگی سبزرد نخود (Chickpea chlorotic dwarf virus, CpCDV) از جنس Mastrevirus، تیره Geminiviridae، از مهمترین عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی نخود می‌باشد. در سال های 1395-1394 تعداد 248 نمونه نخود و عدس با نشانه زردی از پنج استان‌‌ ... بیشتر ویروس کوتولگی سبزرد نخود (Chickpea chlorotic dwarf virus, CpCDV) از جنس Mastrevirus، تیره Geminiviridae، از مهمترین عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی نخود می‌باشد. در سال های 1395-1394 تعداد 248 نمونه نخود و عدس با نشانه زردی از پنج استان‌‌ لــرستان، کــرمانشاه، زنجــان، آذربایجان شرقی و غربی انتخاب و از طریق آزمون TBIA و PCR بررسی شدند. استخراج دیانای از نمونه های آلوده انجام و از طریق روش دایره غلطان (RCA) تغلیظ و پس از هضم آنزیمی محصول (RCA) با استفاده از آنزیم برشی Xho I ، قطعات با اندازه حدود 6/2 کیلو جفت باز روی ژل آگاروز مشاهده شد. با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی و انجام PCR، قطعه 960 جفت بازی تکثیر و پس از همسانه‌سازی، تعیین ترادف گردید. نتایج آزمون TBIA و PCR نشان‌دهنده پراکنش ویروس CpCDV در هر پنج استان بود. بیشترین میزان آلودگی در میزبان نخود مشاهده شد. مقایسه ترادف قطعه ژنومی جدایه های ایرانی CpCDV نشانگر بیشترین یکسانی با سویه A، D و F از کشورهای هند، پاکستان و یمن بود. آنالیز تبارزائی نشانگر هم گروهی جدایههای ایرانی با سویه‌های D (جدایه های سودان، مراکش، هند و پاکستان (گروه III تبارزائی)، سویه F (جدایه های سودان، عمان، سوریه، یمن و پاکستان (گروه IV تبارزائی) و سویه A (جدایه‌های تونس، مصر، سوریه و تــرکیه (گروه V تبارزائی ) بود.

تعیین ویژگی‌های مولکولی سه جدایه ویروس زردی بافت مرده‌ی باقلا به دست آمده از نخود در ایران

یلدا سخن سنج؛ کاوه بنانج؛ فرشاد رخشنده رو؛ علی آهون منش

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 75-90

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.120365.1205

چکیده

زردی از علائم شایع در مزارع نخود در دنیا و ایران می باشد. ویروس زردی بافت مرده‌ باقلا (Faba bean necrotic yellows virus, FBNYV) از جنس Nanovirus، تیره Nanoviridae، از عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی می باشد. در سال‌های 1395-1394 نمونه‌های ... بیشتر زردی از علائم شایع در مزارع نخود در دنیا و ایران می باشد. ویروس زردی بافت مرده‌ باقلا (Faba bean necrotic yellows virus, FBNYV) از جنس Nanovirus، تیره Nanoviridae، از عوامل ویروسی همراه با عارضه زردی می باشد. در سال‌های 1395-1394 نمونه‌های نخود با علائم زردی از استان‌‌های لرستان و کرمانشاه جمع آوری و پس از استخراج دی‌ان‌ا، آلودگی به نانو ویروس با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی در آنها ردیابی گردید. دی‌ان‌ا نمونه‌هــای آلــوده از طریق روش دایره غلطان (RCA) تغلیظ و با انجام هضم آنزیمی محصول (RCA) توسط آنزیم برشی Aat II، قطعات مختلف ژنومی ویروس با اندازه حدود یک کیلو جفت باز جداسازی گردید. قطعه ژنومی با اسامیDNA-R, DNA-S, DNA-C, DNA-N, DNA-M, DNA-U1 DNA-U2 و DNA-U4 با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصیFBNYV، تکثیر و تعیین ترادف گردید. مقایسه ترادف قطعات 8 گانه در سه جدایه ایرانی FBNYV با ترادف‌های موجود در بانک ژن GenBank نشانگر شباهت زیـاد جـدایه‌های ایرانی با دو جدایه FBNYV-[AZ; 12] و FBNYV-[AZ; 13.5] از آذربایجان بود. درخت تبارزایی‌های رسم شده برای قطعات DNA-S, C, U1 نشانگر شباهت زیاد آنها با قطعات مشابه در جدایه آذربایجان FBNYV-[AZ;12] و در گروه مستقل (II) از سایر جدایه‌های دنیا قرار گرفتند. ترادف قطعات DNA-R,M,N,U2,U4 جدایه‌های ایرانی با جدایه دیگری از آذربایجان FBNYV-[AZ;13.5] بسیار شباهت داشته و در گروه مستقل (I) قرار گرفتند. تفاوت ژنتیکی بین دو جدایه آذربایجان در بین جدایه‌های ایرانی نیز مشاهده شد. نتایج بدست آمده فرضیه وقوع نوجوری بین جدایه‌های ایران و آذربایجان را حمایت می‌کند.

آنالیز فیلوژنتیکی چهار جدایه های ایرانی ویروس کوتولگی زرد کدوییان بر اساس انتهای 3 آر. ان. ای شماره 1 (مقاله‌ی کوتاه انگلیسی)

طیبه کشاورز؛ کاوه بنانج

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 19-24

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.110740.1167

چکیده

به منظور آنالیز فیلوژنتیکی جدایه های ایرانی ویروس کوتولگی زرد کدوییان (Cucurbit yellow stunting disorder virus, CYSDV) ناحیه انتهای ¢3 RNA1 (به طول 560 نوکلئوتید) از چهار جدایه ویروس کوتولگی زرد کدوییان جمع آوری شده از استان ... بیشتر

تحلیلی بر وضعیت بیماری ویروسی پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی

کاوه بنانج

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 157-174

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106535

چکیده

بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) ... بیشتر بیـمــاری پیـچـیـــــدگــــی بــــرگ زرد گـــــوجــــــه‌فـــــرنــگــی (Tomato Yellow Leaf Curl Disease, TYLCD) برای اولین بار همراه با طغیان جمعیت‌های زیادی از سفـیدبالک (Bemisia tabaci) در مزارع گوجـه‌فرنـگی (Solanum esculentum) دره اردن در اواخـر سـال 1930 میلادی گزارش و از اوایل دهه 60 میلادی به یکی از بیماری‌های مهم و خسارت‌زا در بسیاری از مزارع گوجه‌فرنگی دنیا تبدیل گردید. در طی 3 دهه اخیر بیماری (TYLCD) به مشکل جدی تولید گوجه‌فرنگی در بسیاری از کشورها در دنیا تبدیل گشته است. خـسارت ناشی از این بیماری در برخی از مزارع گوجه‌فرنگی بین ۹۳ تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است. گیاهان آلوده دارای میوه‌های کم، ریز و در برخی موارد به دلیل ریزش پیش از موعد گل، فاقد میوه هستند. ماهیت ویروسی (TYLCD) و ارتبـاط آن با سفیـدبالک (B. tabaci) برای اولین بار در سال 1964 میلادی اثبات گردید. سپس ویروس عامـل بیمـاری (TYLCD) شنـاسـایی و تحت عنــوان ویـــروس پیــچیــدگی بــرگ زرد گــوجــه‌فــــرنــگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) نام‌گذاری و در اواخر دهه هشتاد میلادی ژنوم آن بطور کامل تعیین توالی گردید. ویروس TYLCV از تیره ویروس‌های دوقلو (Geminiviridae) و از اعضای جنس بگوموویروس (Begomovirus) است. بیماری (TYLCD) برای اولین بار در ایران در سال 1372 از برخی مزارع گوجه‌فرنگی استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و سپس در فاصله یک دهه از بسیاری استان‌های کشور از قبیل کرمان، بـــوشهر، خوزستان، مرکزی، اصفهان، تهران، گلستان، مازندران، خراسان رضوی و یزد گزارش و در حال حاضر به یکی از عوامل اصلی کــاهش میــزان محصول گوجه‌فرنگی در ایران تبدیل گشته است.

تشخیص و پراکنش جغرافیایی ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها در برخی از گلخانه‌های خیار ایران

نسیبه کیانفر؛ کاوه بنانج؛ مژده ملکی

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 27-38

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101692

چکیده

تعداد زیادی از ویروس‌های گیاهی قابل انتقال توسط سفید بالک‌ها همراه و یا دخیل در نشانه‌های زردی از مزارع و یا گلـخانه‌های خیار در دنیا گزارش شده‌اند. در سال‌های اخیر، نشانه‌های زردی و جمعیت‌های زیادی ... بیشتر تعداد زیادی از ویروس‌های گیاهی قابل انتقال توسط سفید بالک‌ها همراه و یا دخیل در نشانه‌های زردی از مزارع و یا گلـخانه‌های خیار در دنیا گزارش شده‌اند. در سال‌های اخیر، نشانه‌های زردی و جمعیت‌های زیادی از سفید بالک‌ها در بسیاری از گلخـانه‌های خیار در ایران مشاهده گردیده است. در این تحقیق در سال‌های 90 و 91، تعداد 287 نمونه برگ خیار با نشانه‌های زردی و تردی برگ‌ها از گلخانه‌های خیار در استان‌های تهران، سمنان، اصفهان و یزد جمع آوری و آلودگی آنها به برخی از ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها از قبیل ویروس زردی رگبرگ خیار (Cucumber vein yellowing virus, CVYV)، ویروس زردی سبزرد کدوئیان (Cucurbit chlorotic yellows virus, CCYV)، و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (Cucurbit yellow stunting disorder virus, CYSDV) به روش (Double antibody sandwich enzyme-linked immunosorbent assay, DAS-ELISA) و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (Reverse transcription polymerase chain reaction, RT-PCR) مورد بررسی قرار گرفـت. نتایـج به دست آمده نشانگر آلودگی 52، 42 و 18 درصد نمونه‌ها(به ترتیب) به CCYV، CVYVوCYSDV بود. دو ویروس CCYV و CVYV در تمام مناطق مورد بررسی ردیابی و CYSDV در استان اصفهان ردیابی نگردید. حدود 62 درصد نمونه‌های آلوده دارای آلودگی هم زمان به دو و یا بیش از دو ویروس بودند. بیشترین آلودگی هم زمان مربوط به آلودگی‌های هم زمان CCYV+CVYV (49 درصد) بود. نــاحیه‌ای از ژن (Heat shock protein 70, hsp70) سه جـدایه ایـرانی CYSDV به اندازه 460 جفت باز تکثیر و تعیین توالی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل فیلوژنتیکی، جدایه‌های ایرانی CYSDV در گروه مجزایی از سایر جدایه‌های گزارش شده این ویروس قرار گرفتند که می‌تواند نشانگر منشا ژنتیکی متفاوت جدایه‌های ایرانی باشد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشانگر وجود آلودگی‌های گسترده به ویروس‌های قابل انتقال با سفید بالک‌ها همراه با نشانه‌های زردی در گلخانه‌های خیار مورد بررسی می‌باشد.

وضعیت ویروس زردی شته‌زاد کدوئیان در برخی گلخانه‌ها و مزارع خیار در ایران (مقاله ی انگلیسی)

کاوه بنانج؛ ولف منزل؛ میروسلاو گلاسا

دوره 82، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 13-20

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.100706

چکیده

زردی و ضخیم شدن برگ‌ها از شایـع‌ترین نشانه‌های آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌ها و مـزار‌ع خیـار در ایران می‌باشند. در سال‌های 1391-1389 از مناطق عمده کشت خیار در نه استان کشور، نمـونه‌های برگ خیار با ... بیشتر زردی و ضخیم شدن برگ‌ها از شایـع‌ترین نشانه‌های آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌ها و مـزار‌ع خیـار در ایران می‌باشند. در سال‌های 1391-1389 از مناطق عمده کشت خیار در نه استان کشور، نمـونه‌های برگ خیار با نشـانه‌های شبیه به آلودگی به ویروس زردی شته زاد کدوئیان (Cucurbit aphid-borne yellows virus, CABYV) از گلخانه‌ها و مزارع خیار (به ترتیب 439 و 106 نمونه) جمع‌آوری و آلودگی آنها به ویروس CABYV با آزمون‌های سرلوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و نسخه برداری وارونه (RT-PCR) بررسی شد. به ترتیب 44 و 43 درصد نمونه‌ها از گلخانه‌ها و مزارع خیـار آلوده به ویـروس CABYV بودند. آلــودگـی هم زمـان 9/4 درصـد از نمـونـه‌های آلــوده به CABYV، به ویــروس زردی سبزرد کدوئیان (Cucurbit chlorotic yellows virus, CCYV) و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (Cucurbit yellow stunting disorder virus, CYSDV) مشاهده شد. میزان آلودگی هم زمان نمونه‌ها به دو ویروس (CABYV+CCYV) بیش از ترکیب دوتایی (CABYV+CYSDV) بود. نمونه‌های آلوده به ویروس CABYV در آزمون DAS-ELISA و RT-PCR با دو آغازگر اختصاصی برای دو استرین (C and R) این ویروس بررسی شد. نتایج حاکی از آلودگی جدایه‌های ایرانی به استرین (C) و عدم آلودگی آنها به استرین نوترکیب (R) بود. آلودگی نمونه‌های مورد بررسی به استرین (C) ویروس زردی شته زاد کدوئیان (CABYV) از طریق تعیین توالی قطعه تکثیر یافته نه جدایه ایرانی تأیید گردید. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز تبارزایی جدایه‌های ایرانی CABYV مورد بررسی در این تحقیـق در گروه استرین (C) ولی در دو زیر گروه مستقل از یکدیگر قرار گرفتند که نشانگر وجود دو منشا آلودگی مستقل از یکدیگر به ویروس زردی شته زاد کدوئیان در ایران می‌باشد.

تشخیص و پراکنش جغرافیایی آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار استان‌های تهران و البرز

سیمین صالحی؛ کاوه بنانج

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 153-166

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100373

چکیده

آلودگی‌های ویـروسی از جمله عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصـول کدوئیان در مزارع و گلخـانه‌ها در دنیا و ایران می‌باشند. موزائیـک و زردی برگ‌ها از شایع‌ترین علائم در بوته‌های آلوده می‌باشند. به منظور ... بیشتر آلودگی‌های ویـروسی از جمله عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصـول کدوئیان در مزارع و گلخـانه‌ها در دنیا و ایران می‌باشند. موزائیـک و زردی برگ‌ها از شایع‌ترین علائم در بوته‌های آلوده می‌باشند. به منظور بررسی وضعیت آلودگی‌های‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار در استان‌های تهران و البـرز، تعـداد 219 نمونـه برگ خیار دارای علائم موزائیک و زردی جمع‌آوری و آلودگی آنها به برخی از ویروس‌های شایع کدوئیان از طریقDAS-ELISA و RT-PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی 51% نمونه‌ها به ویروس‌ها از جنس‌ها و تیره‌های مختلف ویروسی در کلیه مناطق مورد بررسی بود. آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده با علائم زردی به برخی از ویـروس‌های همراه و یا دخیل در عارضه زردی کدوئیان نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی برخی از نمونه‌ها به ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (CYSDV)، ویروس زردی شته زاد کدوئیان (CABYV) و ویروس موزائیک زرد کدو (ZYMV) بود. بیشترین میزان آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده مربوط به CABYV، CYSDV و ZYMV بود. این اولین گزارش از وجود آلودگی به CABYV و CYSDV در گلخانه‌های خیار در ایران می‌باشد. حدود 19% نمونه‌های آلوده دارای آلودگی همزمان به دو و یا بیش از دو ویروس بودند. بیشترین آلودگی همزمان مربوط به آلودگی‌های دو تایی و ویروس CABYV از اجزای اصلی آلودگی‌های دو و سه گانه بود. نتایج بدست آمده از تعیین استرین جدایه‌های ایـرانی (CABYV) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نشانگر آلودگی نمونه‌های مورد بررسی به استرین (C) و عدم آلودگی آنها به استرین (R) بود. وجود استرین (C) ویروس زردی شته زاد کدوئیان برای اولین بار از کدوئیان در ایران گزارش می‌گردد. نتایج بدست آمده از بررسی آلودگی نمونه‌های جمع آوری شـده به ویروس‌های دوقلو قابل انتقال با سفید بالک‌ها (WTGs) از طریق واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) و استفاده از آغازگر‌های عمومی و اختصاصی، نشانگر عدم آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده به WTGs بود

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

دوره 66 (1377)

دوره 65 (1376)

دوره 64 (1375)

نویسنده = کاوه بنانج

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده