آفات و بیماری‌های گیاهی

تراکم جمعیت پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel روی ارقام مختلف پسته

مهدی بصیرت؛ محمدرضا مهرنژاد

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 121-132

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.116918.1201

چکیده

پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel یکی از آفات مهم پسته می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی میزان آلودگی ارقام مختلف پسته نسبت به این آفت انجام شد. بررسی‌های صحرایی در کلکسیون ارقام پسته موجود در سه ایستگاه ... بیشتر پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella Amsel یکی از آفات مهم پسته می‌باشد. این پژوهش با هدف بررسی میزان آلودگی ارقام مختلف پسته نسبت به این آفت انجام شد. بررسی‌های صحرایی در کلکسیون ارقام پسته موجود در سه ایستگاه تحقیقاتی پسته: ایستگاههای شماره‌ی 1 و 2 رفسنجان و ایستگاه کرمان به‌ترتیب روی 38، 25 و 29 رقم پسته، طی سال‌های 1384 تا 1387 انجام شد. برای بررسی میزان آلودگی از هر رقم شش درخت انتخاب شد و از هر درخت 50 خوشه به‌طور تصادفی هم‌زمان با برداشت محصول در نیمه دوم شهریور چیده شد. با آماربرداری از خوشه‌های آلوده و سالم پسته، میزان آلودگی تعیین گردید. براساس نتایج این پژوهش، در ایستگاه شماره‌ی یک، رقم ایتالیایی‌ریز بیشترین آلودگی و رقم لک‌سی‌ریزی کمترین آلودگی به این آفت را داشتتند. در ایستگاه شماره‌ی 2 رقم‌های شستی و خنجری دامغان به‌ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی را نشان دادند، اما میزان آلودگی چهار رقم تجاری (اوحدی، احمدآقایی، کله‌قوچی و اکبری) اختلاف معنی‌دار نداشتند. در ایستگاه کرمان، بیشترین آلودگی در رقم کریم‌آبادی و کمترین آلودگی در رقم هراتی به‌دست آمد. اوج ظهور حشرات کامل K. pistaciella از مرحله گرده افشانی تا زمان تشکیل میوه‌های پسته به‌دست آمد. اطلاعات حاصل از این پژوهش می‌تواند در مدیریت کنترل پروانه چوبخوار پسته قابل استفاده باشد.

تاثیر ویروس مخطط توتون بر غلافبندی ارقام مختلف سویا در شرایط گلخانه

سمیرا شاملی؛ فرشاد رخشنده رو؛ محمد رضا صفرنژاد؛ سیده ساناز رمضانپور

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 133-145

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121190.1216

چکیده

ویروس مخطط توتون (Tobacco streak virus) یکی از مهم‌ترین ویروس‌های مخرب محصولات زراعی بوده و به‌عنوان عامل سوختگی جوانه‌های سویا در نقاط مختلف دنیا گزارش شده است. در این پژوهش، واکنش ارقام رایج سویا در شمال کشور ... بیشتر ویروس مخطط توتون (Tobacco streak virus) یکی از مهم‌ترین ویروس‌های مخرب محصولات زراعی بوده و به‌عنوان عامل سوختگی جوانه‌های سویا در نقاط مختلف دنیا گزارش شده است. در این پژوهش، واکنش ارقام رایج سویا در شمال کشور نسبت به این ویروس و تأثیر احتمالی آن بر سویا در شرایط گلخانه ارزیابی شد. پژوهش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل با دو تیمار جدایه‌های ویروس (جدایه‌های سویا، ماش و آفتابگردان) و ارقام سویا (ویلیامز، امیر، کتول، سامان، ساری) در سه تکرار انجام شد. برای اثبات آلودگی بوته‌ها از آزمون الایزای مستقیم با استفاده از آنتی‌سرم چند همسانه‌ای TSV و واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروس استفاده شد. نتایج نشان داد جدایه‌های ویروس به‌طور معنی‌داری باعث کاهش ارتفاع بوته‌ها، کاهش تعداد گره‌ها و کاهش تعداد غلاف‌های سالم شدند. ارقام نیز دارای تأثیرمعنی‌دار برشاخص‌های رشدی ارتفاع بوته ، تعداد گره، تعداد غلاف‌سالم، و وزن تر بوته‌ها بودند. کمترین میزان تفاوت شاخص‌های رشدی و میزان غلاف‌بندی نسبت به نمونه شاهد در رقم ویلیامز و بیشترین آنها در ارقام امیر و کتول مشاهده گردید. شدت علایم ایجاد شده توسط جدایه سویا بیشتر از دو جدایه ماش و آفتابگردان بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار جدایه‌های ویروس و ارقام بر غلاف‌بندی سویا بود.

تعیین ویژگی‌های Pseudomonas syringae pv. porri عامل لکه برگی و سوختگی باکتریایی پیاز دراستان‌های فارس و کرمانشاه

یوسف مرادی امیرآباد؛ غلام خداکرمیان

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 147-161

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.115773.1188

چکیده

علائم لکه برگی و سوختگی باکتریایی روی بوته‌های پیاز Allium cepa L.، در استانهای فارس (اقلید) و کرمانشاه (بیستون) با نرخ وقوع 90 تا 100 درصد روی بوتههای پیاز مشاهده شد. به‌منظور جداسازی و شناسایی عامل بیماری، ... بیشتر

معرفی چند ژنوتیپ و رقم سیب‌زمینی مقاوم به ویروس برگ قاشقی‌سیب‌زمینی (PLRV)

جعفر نیکان؛ رضا پوررحیم

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 163-169

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121165.1215

چکیده

بیماری برگ قاشقی سیب‌زمینی یکی از مهم‌ترین و شایعترین بیماریهای ویروسی سیبزمینی است و مانند سایر ویروس‌های بیماری‌زای گیاهی مؤثرترین روش مبارزه با آن استفاده از ارقام مقاوم است. در این تحقیق ... بیشتر

ارزیابی کمی و تعیین رابطه‌ی بین وقوع و شدت بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا در استان مازندران

رضاپور مهدی علمدارلو؛ محمد سالاری؛ محمدعلی آقاجانی؛ ناصر پنجه که؛ سیدکاظم صباغ

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 171-184

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.121632.1222

چکیده

پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه از بیماری‌های مهم کلزا در دنیا و ایران می‌باشد. با هدف اندازه‌گیری وقوع و شدت بیماری و تعیین رابطه‌ی بین آن‌ها، 240 مزرعه‌ی کلزا طی سال‎های 1390،1389، 1394 و 1395 در استان مازندران ... بیشتر پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه از بیماری‌های مهم کلزا در دنیا و ایران می‌باشد. با هدف اندازه‌گیری وقوع و شدت بیماری و تعیین رابطه‌ی بین آن‌ها، 240 مزرعه‌ی کلزا طی سال‎های 1390،1389، 1394 و 1395 در استان مازندران بررسی شد و در بازدیدهای هفتگی میزان بیماری در آن‌ها یادداشت شد. از لحاظ وقوع و شدت نهایی بیماری، بین مناطق و سال‌های تحقیق اختلاف معنی‌دار (P<0.01) وجود داشت. بیشترین مقدار وقوع و شدت (02/34 و 70/23 درصد) در سال 1395 و کمترین آن‌ها (85/12 و 32/6 درصد) در سال 1394 بود. بین مناطق نیز گلوگاه و ساری به‌ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی به بیماری را داشتند. جهت تعیین رابطه‌ی بین دو کمیّت فوق، داده‌های مربوطه، از طریق تجزیه رگرسیون خطی با مدل‌های مختلف ریاضی برازش شد. براساس آماره‌هایی مانند ضریب تبیین (R2) و خطای استاندارد برآوردها، مدل‌های خطی، آلومتری و ریشه مربع، برازش خوبی با داده‌ها نشان دادند. مدل خطی با توجه به ساده‌تر بودن و داشتن پیچیدگی محاسباتی کمتر، به عنوان مدل نهایی انتخاب شد. از لحاظ شیب معادله‌ی مدل خطی، بین چهار سال تحقیق اختلاف معنی‌دار (P<0.01) مشاهده شد. معادله‌ی این مدل برای سال‌های 1389 و 1395 به‌صورت S=0.72(I)-0.99 و برای سال‌های 1390 و 1394 به‌صورت S=0.55(I)-0.61 بود. شرایط آب و هوایی تأثیر معنی‌داری روی مقدار آلودگی به‌بیماری در سال‌های مختلف داشت.

بررسی پراکنش سپتوریوز برگی گندم و ارزیابی مقاومت ارقام نسبت به آن در استان گلستان

جواد اشرفی؛ کامران رهنما؛ ولی اله بابایی زاد؛ سیده ساناز رمضانپور؛ کریستوف کیل

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 185-202

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.121744.1224

چکیده

در این تحقیق میزان پراکنش و ارتباط فیزیولوژی عامل بیماری با محلهای حضور آن و ارزیابی ارقام مقاوم بررسی و عامل بیماری Zymoseptoria tritici شناسایی گردید. نقشه پراکنش بیماری با استفاده از نرمافزار ArcGIS 10.2 تهیه ... بیشتر

واکنش تابعی سن شکارگر Nesidiocoris tenuis به تراکم‏های مختلف تخم‏ های بید ‏آرد Ephestia kuehniella و بید گوجه ‏فرنگی Tuta absoluta

سید حسن ملکشی؛ جعفر محقق نیشابوری؛ رضا طلایی حسنلویی؛ حسین اللهیاری

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 203-217

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.123619.1249

چکیده

واکنش تابعی رابطة بین تعداد شکار مصر‌ف‌شده به ازای هر شکارگر در تراکم‌های مختلف شکار را بیان می‏کند و یکی از روش‌های تعیین کارایی دشمنان طبیعی در کنترل آفات است. واکنش تابعی سن شکارگرNesidiocoris tenuis با ... بیشتر واکنش تابعی رابطة بین تعداد شکار مصر‌ف‌شده به ازای هر شکارگر در تراکم‌های مختلف شکار را بیان می‏کند و یکی از روش‌های تعیین کارایی دشمنان طبیعی در کنترل آفات است. واکنش تابعی سن شکارگرNesidiocoris tenuis با تغذیه از تراکم‏های مختلف تخم‏های‏ بید آرد و بید گوجه‏فرنگی (1، 2، 4، 8، 16، 32، 64، و 96) در شرایط آزمایشگاه در هفت تکرار بررسی شد. تراکم‏ها به مدت 24 ساعت به‌طور جداگانه در اختیار یک حشرة بالغ ماده و یا نر که قبلاً به مدت 24 ساعت گرسنه بود، قرار گرفتند. واکنش تابعی براساس رگرسیون لجستیک در همة آزمایش‏ها ‏از نوع سوم (III) بود. ضریب نرخ یورش (b) حشرة بالغ ماده با تغذیه از تخم‏های بیدآرد و بید گوجه‏فرنگی به‏ترتیب 0018/0±0061/0 و 0009/0±0048/0 و ضریب نرخ یورش (b) حشرة بالغ نر نیز با تغذیه از تخم‏های یادشده به‏ترتیب 0037/0±0093/0 و 0010/0±0042/0 برآورد شد. پراسنجة زمان دستیابی (Th) در طعمه‏های یادشده برای حشرة ماده به‏ترتیب 0193/0 ± 3598/0 و 0136/0 ± 2905/0 ساعت و زمان دستیابی برای حشرة‏ نر نیز به‏ترتیب 0511/0±9032/0 و 0303/0±5895/0 ساعت تخمین زده شد. بنابراین حشرات مادة N. tenuis با زمان دستیابی کمتر و نرخ یورش بیشتر نسبت به نرها و با میانگین بیشترین میزان تغذیة روزانه (V0) از تخم‏های بید گوجه‏فرنگی (86/73 عدد) می‏توانند نقش مؤثری در مهار جمعیت آفت داشته باشند.

اهمیّت نسبی و پراکنش اقلیمی قارچ‌های بیماری‌زای ریشه و طوقه لوبیا در مزارع استان لرستان

علی دهقانی؛ ناصر پنجه که؛ مصطفی درویش نیا؛ محمد سالاری؛ هادی اسدی رحمانی

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 219-234

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121459.1228

چکیده

پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا یکی از بیماری‌های مهم و اقتصادی این محصول در جهان است. پراکنش و غالبیت نسبی عوامل قارچی پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا در مناطق و اقلیم‌های لوبیاکاری استان لرستان از جمله مزارع شهرستان‌های ... بیشتر پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا یکی از بیماری‌های مهم و اقتصادی این محصول در جهان است. پراکنش و غالبیت نسبی عوامل قارچی پوسیدگی ریشه و طوقه لوبیا در مناطق و اقلیم‌های لوبیاکاری استان لرستان از جمله مزارع شهرستان‌های ازنا، الیگودرز، سلسله، دورود و بروجرد ارزیابی گردید. از نمونه‌برداری‌ها جمعاً تعداد 1164 جدایه با استفاده از محیط کشت عمومی و انتخابی، جداسازی و بیماریزایی گونه‌های عمده روی رقم اختر ارزیابی و اثبات گردید. شناسایی بیمارگرهای غالب براساس ریخت شناسی پرگنه و ویژگی‌های میکروسکوپی انجام و با استفاده از ژن‌های β-tubulin و αTEF1- مورد تایید ملکولی قرار گرفت. فراوانی جدایه‌های قارچی و آزمایش بیماریزایی عوامل قارچی نشان داد که F. solani، با 42/33 درصد ، مهمترین عامل پوسیدگی ریشه لوبیا در استان و پس از آن، F. oxysporum، Macrophomina phaseolina و Rhizoctonia solani به ترتیب 55/26 ، 55/15 و 73/7 درصد از جدایه‌ها را به خود اختصاص دادند. فراوانی جدایه‌های قارچی در شهرستان‌های سلسله، بروجرد، ازنا ، دورود و الیگودرز به‌ترتیب 57/24، 64/18، 58/16، 20/15 و 25/8 درصد بود. فراوانی جدایه‎های قارچی بدست آمده در مراحل رشد اولیه، گل‌دهی و غلاف‌دهی میزبان لوبیا به‎ترتیب 70/20، 37/26 و 92/52 درصد بود. براساس انطباق اقلیمی مناطق نمونه‌برداری ، بیشترین فراوانی عوامل قارچی در اقلیم نیمه مرطوب معتدل ارزیابی گردید.

اولین گزارش از یک جنس و چهار گونه‌ی پادمان Collembola از استان لرستان

معصومه شایان مهر؛ الهام یوسفی لفورکی؛ مجتبی رحمتی

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 235-240

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.102720.1068

چکیده

پادمان فراوان‌ترین بندپایان خاکزی هستند که تقریباً در همه جا یافت می‌شوند. این شش پایان کوچک در بسیاری از نقاط ایران از جمله استان لرستان تاکنون ناشناخته باقی مانده‌اند. به‌همین منظور، برای بررسی ... بیشتر

‎اثر اسانس‌های گیاهی بر کپک سبز مرکبات

شروین هادیان؛ نادر حسن زاده؛ محمدعلی آقاجانی؛ گابریلا سیرویلری؛ حمیدرضا پردلی

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.123281.1246

چکیده

استفاده از فراورده‎های طبیعی گیاهی به‌عنوان روش جایگزین مناسب‎تر برای کنترل بیماری های بعد از برداشت شناسایی شده است. در این تحقیق درصد ممانعت رشدی و خاصیت آنتاگونیستی اسانس چهار گیاه دارویی ... بیشتر

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

دوره 66 (1377)

دوره 65 (1376)

دوره 64 (1375)

دوره و شماره: دوره 86، شماره 2 - شماره پیاپی 107، اسفند 1397

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده