آفات و بیماری‌های گیاهی

تنوع گونه‏ ای زنبورهای پارازیتویید گروه Ichneumoniformes (Hymenoptera: Ichneumonidae) در شهرستان جیرفت، استان کرمان، ایران

مریم محی آبادی؛ محمد خیراندیش کشکوئی؛ حاجی محمد تکلوزاده

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 191-202

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.109631.1156

چکیده

پژوهش حاضر شامل بررسی تنوع گونه‌ای زنبورهای گروه Ichneumoniformes (Hymenoptera: Ichneumonidae) در مناطق مختلف شهرستان جیرفت (جنوب شرق ایران) می‌باشد. بدین منظور، نمونه‌برداری‌هایی طی سال‌های 1393 و 1394 با استفاده از تله‌ی ... بیشتر

شناسایی زنبورهای پارازیتویید شپشک‌های گیاهی (Chalcidoidea) در باغ‌های میوه استان مرکزی

مظاهر یوسفی؛ حسنعلی واحدی؛ ابراهیم ابراهیمی؛ روح الله شریفی

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 251-264

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.116034.1192

چکیده

شپشک‌های گیاهی از آفات مهم و خسارت‌زا در باغ‌های میوه‌ی کشور می‌باشند. به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتوئید آن‌ها، در طی سال‌های 95-1394، نمونه‌برداری از باغ‌های میوه‌ی استان مرکزی انجام شد. زنبورهای ... بیشتر

بررسی سن‌های خانواده‌ (Reduviidae (Heteroptera: Hemiptera موجود در موزة حشرات هایک میرزایانس ایران

ماهرخ مژدهی؛ علیمراد سرافرازی؛ ژینوس رستگار

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 111-124

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109363

چکیده

نمونه‌های متعلق به خانواده Reduviidae موجود در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس، بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، مربوط به یک دوره‌ جمع‌آوری 60 ساله، طی سال‌های 1393 و 1394 بررسی تاکسونومیکی ... بیشتر

اولین گزارش زنبور Perilissus lutescens Hym.: Ichneumonidae, Ctenopelmatinae، برای ایران (گزارش کوتاه علمی)

نگار بهره مند؛ محمد خیراندیش کشکوئی؛ عباس محمدی خرم آبادی؛ ریجو جوسیلا

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 127-128

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.114592.1179

چکیده

یکی از زیرخانواده‌های نسبتاً بزرگ زنبورهای پارازیتوئید خانواده‌ی Ichneumonidae، زیر خانواده Ctenopelmatinae، با بیش از 1200 گونهی توصیف شده در سطح جهان است (5). اعضای این زیرخانواده به عنوان پارازیتوئید زنبورهای ... بیشتر

اولین گزارش جنس و گونه زنبور Ksenoplata quadrata Bouček (Hym.: Pteromalidae) از روی درختچه Ephedra major در ایران (گزارش کوتاه علمی)

امید هادی؛ محمد حسین کاظمی؛ حسین لطفعلی‌زاده

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 359-361

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107098

چکیده

درختچه افدرا (Ephedra) از تیره (Ephedracae) متعلق به راسته افدرال بوده و جزء کلامیدوسپرم‌ها محسوب می‌شود (2). این درختچه در مناطق خشک، بیابانی و کوهستانی رشد می‌کند. در ایران ۱۳ گونه با ۱۳ واریته انتشار دارد. این ... بیشتر درختچه افدرا (Ephedra) از تیره (Ephedracae) متعلق به راسته افدرال بوده و جزء کلامیدوسپرم‌ها محسوب می‌شود (2). این درختچه در مناطق خشک، بیابانی و کوهستانی رشد می‌کند. در ایران ۱۳ گونه با ۱۳ واریته انتشار دارد. این درختچه دارای خواص درمانی می‌باشد به صورتی که در طب سنتی چین در حدود ۲۰۰۰ سال پیش برای درمان آسم و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کردند (4). گونه‌های مختلف افدرا کم و بیش دارای آلکالوئیدهای معروف افدرین هستند که مصرف وسیع دارویی دارد. عصاره میوه‌ی افدرا برای رفع ناراحتی‌های مجاری تنفسی موثر است. این درختچه آفات مختلفی دارد. به عنوان مثال در حدود ۱۰ گونه از سوسک‌های خانوادهCurculionidae ، خانواده Bruchidae و زنبورهایی از بالاخانواده Chalcidoidea که هم آفت و هم پارازیتویید سوسک‌های خانوادهBruchidae از جمله جنس Bruchidius می باشند. در طی این تحقیق، نمونه‌هایی از طریق آسپیراتور جمع‌آوری و داخل میکروتیوب حاوی الکل ۷۰% نگه-داری ‌شدند. در بررسی‌های اولیه زنبورها نشان داد این زنبورها به جنس Ksenoplata تعلق دارند. مطالعه دقیق این نمونه‌ها با استفاده از کلیدهای شناسایی Bouček (1965) و Trjapitzin (1981) منجر به شناسایی آن تحت عنوان1965 Ksenoplata quadrata Bouček, گردید. این گونه در بررسی‌های به عمل آمده در ایران تاکنون جمع‌آوری نشده است (3). نمونه‌های جمع‌آوری شده در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجا‌شرقی نگهداری می‌شوند.

وقوع بیماری‌های ویروسی مهم توت‌فرنگی در استان‌های گیلان و مازندران

قاسم نصیری نیا؛ رضا پوررحیم؛ سید علی الهی‌نیا؛ احمد روحی بخش؛ شیرین فرزادفر

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 31-42

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106681

چکیده

با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و ... بیشتر با توجه به اهمیت کشت توت‌فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری‌های ویروسی توت‌فرنگی در این استانها مورد بررسی قرار گرفت. طی سالهای 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و 223 نمونه علائمدار شامل موزاییک، پیسک، لکهحلقوی، زردی، سبزردی، کاهش رشد و بد شکلی برگها از مزارع توتفرنگی مناطق رشت، صومعهسرا و سنگر در استان گیلان و بابلسر، جویبار و بهشهر در استان مازندران جمعآوری شد. آلودگی این نمونهها به ویروس لبه زرد خفیف توتفرنگی (Strawberry mild yellow edge virus-SMYEV)، ویروس پیسک توتفرنگی (Strawberry motlle virus-SMoV)، ویروس چروکیدگی توتفرنگی (Strawberry crinkle virus-SCV)، ویروس لکهحلقوی نهان توتفرنگی (Strawberry latent ring spot virus-SLRSV)، ویروس موزاییک تمشک (Raspberry ringspot virus-RpRSV)، ویروس موزاییک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) و ویروس لکهحلقوی گوجهفرنگی (Tomato ringspot virus-ToRSV) با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و آنتیبادیهای اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آلودگی 3/32 و 7/13 درصدی به ترتیب نمونههای علائمدار و تصادفی به حداقل یکی از هفت ویروس یاد شده بود. نتایج بررسی واکنش گیاهان محک در برابر جدایههای چهار نپوویروس ArMV، RpRSV، ToRSV و SLRSV بدست آمده در این تحقیق، با اطلاعات توصیف شده در مورد این ویروسها مطابقت داشت. همچنین در ردیابی مولکولی SMoV و SMYEV به روش RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ناحیه ژن پروتئین پوششی این دو ویروس، قطعه دی.ان.ای بطول مورد انتظار 630 و 860 جفت باز به ترتیب در نمونههای آلوده به SMoV و SMYEV تکثیر گردید. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد دو جدایه ایرانی SMoV بیشترین شباهت (97 درصد) با جدایه 1278 SMoV از کشور هلند (رس شمار AJ496145) داشته و نیز توالی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد سه جدایه ایرانی SMYEV دارای بیشترین مشابهت (99 درصد) با جدایه D/M.110 SMYEV (رس شمار AJ577352) از آلمان بود. این نخستین گزارش از ردیابی ویروسهای فوق از مزارع توتفرنگی ایران می‌باشد.

اولین گزارش شب‌پره‌ی شمشاد Cydalima perspectalis (Walker, 1859) Lep; Crambidae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

یزدانفر آهنگران

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 209-211

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.107020

چکیده

شمشاد خزری، hyrcanaPojark. 1954Buxus که به تیره‌ی Buxaceae تعلق دارد،یکی از گونه‌های نادر و همیشه سبز جنگل‌های شمال ایران است (5). طی بررسی و بازدید به عمل آمده از جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس در خرداد ماه سال 1395، یک ... بیشتر شمشاد خزری، hyrcanaPojark. 1954Buxus که به تیره‌ی Buxaceae تعلق دارد،یکی از گونه‌های نادر و همیشه سبز جنگل‌های شمال ایران است (5). طی بررسی و بازدید به عمل آمده از جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس در خرداد ماه سال 1395، یک گونه آفت جدید با نام علمی Cydalima perspectalis (Walker, 1859) که شب‌پره‌ی شمشاد (Box Tree Moth) نامیده می‌شود، جمع‌آوری و بر اساس منابع موجود شناسایی شد. این گونه تاکنون از ایران گزارش نشده و به عنوان گزارش جدید برای فون حشرات ایران محسوب می‌شود. مشخصات مکان مورد بررسی: جنگل‌های پارک بنفشه‌ی چالوس (مسیر چالوس – کلارآباد)، طول جغرافیایی: ̎22̍41 ̊36، عرض جغرافیایی: ̎01̍18 ̊51، ارتفاع از سطح دریا: 5 تا 10 متر، مساحت 50000 هکتار، با توده زیراشکوب شمشاد، تاریخ نمونه‌برداری: 29/3/95. تمام مراحل رشدی شب‌پره‌ی شمشاد (میانگین 20 نمونه از هر مرحله) جمع‌آوری و مطالعه شدند. تعدادی لارو مسن (سنین 5 و 6) و شفیره‌ به آزمایشگاه منتقل و برای تبدیل به شب‌پره‌ پرورش داده شدند. ویژگی‌های ریخت‌شناختی و زیستی: این شب‌پره‌ دارای شش سن لاروی است (3)، لاروهای جوان (سن اول) به طول حدود 5/0 سانتی‌متر و به رنگ زرد مایل به سبز با سر سیاه (شکل 2)، لاروهای کامل به طول حدود 5/3 سانتی‌متر با رنگ زمینه‌ی بدن سبز روشن با الگویی از نوارهای سیاه ضخیم و سفید باریک در طول بدن، در حاشیه‌ی نوارهای سفید پشتی دارای خال‌های سیاه بزرگ با موهای سفید افراشته (شکل 3). شفیره‌ها به طول 5/1 تا دو سانتی‌متر، ابتدا به رنگ سبز روشن و دارای نوارهای تیره روی سطح پشتی بدن، شفیره‌های مسن به رنگ قهوه‌ای با الگوی مشخصی از نوارهای قهوه‌ای در حاشیه‌ها (شکل 5). در افراد بالغ عرض بدن با بال‌های باز 5/3 تا چهار سانتی‌متر (1)، رنگ بدن سفید رنگین کمانی ملایم، بال‌های جلویی در حاشیه‌ی خارجی با نوار قهوه‌ای تیره‌ی پهن و یک نوار قهوه‌ای تیره‌ در حاشیه‌ی کوستال و لکه‌ی سفید مشخص در قسمت جلویی سلول دیسکوئیدال، بال‌های عقبی مانند بال جلویی به رنگ سفید با همان نوار در حاشیه‌ی خارجی (2) (شکل 6). تخم‌گذاری این شب‌پره‌ در گروه‌های 20- 3 عددی در زیر برگ‌های میزبان و دارای پوششی از مواد لزج مات، تخم‌ها ابتدا زرد کم‌رنگ و هنگام تفریخ سیاه می‌شوند (شکل 1). این حشره در موطن اصلی خود دارای پنج نسل در سال و در کشورهای اروپایی سه نسل در سال دارد (1). چون این گونه اولین گزارش از این آفت مهم در ایران محسوب میشود زیست‌شناسی آن هنوز مطالعه نشده است. مناطق انتشار: Cydalima perspectalis بومی شرق آسیا (هندوستان، چین، ژاپن،کره، تایوان و شرق دور روسیه) است (4). در سال 2006 وارد جنوب غربی آلمان شد و تا سال 2015 به سرعت در سایر کشورهای اروپایی (سوئیس، هلند، انگلستان، فرانسه، اتریش، ایتالیا، بلژیک، مجارستان، رومانی، جمهوری چک، اسلواکی، اسلوونی، ترکیه و گرجستان گسترش یافت (3). در سال 2016 در شمال ایران مشاهده شد. اهمیت و خسارت: لاروهای شب‌پره‌ی شمشاد سبب بی‌برگی گیاهان میزبان می‌شوند و یک تهدید جدی برای این درختان محسوب می‌شوند. بی‌برگی باعث کاهش زیبایی گیاه شده و تکرار آن می‌تواند سبب مرگ گیاهان شود. لاروهای جوان از سطح زیرین برگ‌ها تغذیه کرده و اپیدرم بالایی برگ‌ها باقی می‌ماند (شکل 7) در حالی که لاروهای سنین بالاتر از قسمت درونی برگ‌ها تغذیه کرده و فقط رگبرگ‌ها را باقی می‌گذارند (3) (شکل 8). وقتی بی‌برگی ایجاد شده با اثر خشکی و درجه حرارت بالای تابستان همپوشانی می‌کنند خطر خشک شدن درختان شمشاد اهمیت بیشتری می‌یابد (شکل 9)

مطالعه‌ی زنبورهای خانواده‌ی Mutillidae (Hym.: Aculeata) در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس و منطقه‌ی سرخه‌حصار استان تهران

سپیده حمیدی؛ ابراهیم ابراهیمی؛ رضا وفایی شوشتری

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 111-120

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106104

چکیده

فون زنبورهای خانواده‌‌‌‌ی Mutillidae در منطقه‌ی سرخه‌حصار استان تهران و نمونه‌های موجود در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله 18 گونه متعلق ... بیشتر

اولین گزارش زنبور پارازیتویید Dolichogenidea turkmena (Hym.: Braconidae, Microgastrinae)، از ایران (گزارش کوتاه علمی)

فاطمه جهان؛ امین مقبلی قرایی؛ غلامحسین حسن شاهی؛ عباس محمدی خرم آبادی؛ حبیب عباسی پور؛ جنو پاپ

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 275-276

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106125

چکیده

طی بررسی‌هایی که به منظور شناسایی پارازیتوییدهای موجود در گال‎های زمستانه شته گال اسفنجی mordvilcovi Slavum و شته چیندار کننده برگ بنه Forda hirsutaروی درخت بنه Pistachia atlantica در منطقه تنگ‌شکن ارسنجان، استان‎ ... بیشتر طی بررسی‌هایی که به منظور شناسایی پارازیتوییدهای موجود در گال‎های زمستانه شته گال اسفنجی mordvilcovi Slavum و شته چیندار کننده برگ بنه Forda hirsutaروی درخت بنه Pistachia atlantica در منطقه تنگ‌شکن ارسنجان، استان‎ فارس طی سال 1392 انجام گرفت، یک گونه زنبور پارازیتویید با نام علمی Dolichogenidea turkmena Telenga 1955 (Hym.: Braconidae, Microgastrinae) از روی شته گال اسفنجی جمعآوری گردید و توسط نویسنده آخر شناسایی شد. بر اساس منابع موجود، این گونه، گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می‎گردد (1, 2). نمونه‎های این زنبور پارازیتویید در کلکسیون حشرات دانشگاه شاهد تهران نگهداری می‎شود. Dolichogenidea turkmena Telenga 1955 (Hym.: Braconidae, Microgastrinae): نمونه‌های بررسی شده: ایران، ارسنجان،( 29°49'4.92"N, (53°32'45.40"E؛ 19 فروردین 1392، 3♀؛ 7♂ مناطق پراکنش: ارمنستان، اردن، قزاقستان، ترکیه، ترکمنستان، ازبکستان (4) و ایران (گزارش جدید). ویژگی‎های ریخت شناختی افتراقی: طول بدن 5/2-8/2 میلیمتر؛ شاخک کمی کوتاهتر از طول بدن و خاکستری مایل به قهوهای؛ طول پالپهای آرواره پایین خیلی کوتاهتر از بلندی سر؛ تگولا زرد؛ میان گرده درخشان با نقاط ریز متراکم؛ سپرچه در بخش میانی صاف؛ پروپودئوم صاف، درخشان، بدون زواید موجی شکل جلوی فرورفتگی انتهایی؛ بال جلو با استیگمای زرد روشن؛ متاکارپوس کمی کوتاهتر از فاصله آن از نوک بال؛ رگبال دوم شعاعی-میانی توسعه نیافته؛ ران پای عقب قرمز مایل به زرد؛ ترژیت اول شکم با حاشیه موازی، در نیمه انتهایی صاف و با نقاط پراکنده و کوچک؛ شیارهای مایل روی دومین ترژیت شکمی با فاصله زیاد، بخش میانی بین آنها پهن و ذوزنقهای شکل؛ ششمین استرنیت شکمی کمی سخت شده و در بخش قاعدهای دارای شیارهای طولی؛ طول غلاف تخمریز به اندازه ساق پای عقب (3).

تعیین ویژگی‌های جدایه‌های Pseudomonas syringae pv. syringae، عامل بیماری بلایت باکتریایی گندم در استان کرمان و ارزیابی واکنش ژنوتیپ‎های ایرانی گندم نسبت به آن

نرگس فلاحی چرخابی؛ مسعود شمس‎بخش؛ حشمت اله رحیمیان؛ پژمان خدایگان؛ محمد حسن رستگار

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 39-50

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101693

چکیده

گندم نان مهم‌ترین گیاه زراعی دنیاست و عملکرد آن تحت تأثیر بیماری‎های متعددی از جمله بلایت برگی باکتریایی (Bacterial leaf blight, BLB) ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) قرار می‌گیرد. مناسب‎ترین روش مدیریت این بیماری ... بیشتر گندم نان مهم‌ترین گیاه زراعی دنیاست و عملکرد آن تحت تأثیر بیماری‎های متعددی از جمله بلایت برگی باکتریایی (Bacterial leaf blight, BLB) ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) قرار می‌گیرد. مناسب‎ترین روش مدیریت این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور شناسایی ژنوتیپ‎های گندم مقاوم به این بیماری، از بوته‌های گندم و جو دارای علائم مشخص بیماری بلایت در استان کرمان نمونه‌برداری و سویه‌های باکتری جداسازی شد. ویژگی‎های فنوتیپی و بیماری‌زایی جدایه‌ها تعیین و سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن syrB عامل تولید سیرینگومایسین و تعیین توالی ناحیه 16S rDNA، ITS و ژن‌های gyrB، rpoD و hrpL ویژگی‌های ژنوتیپی جدایه‌ها بررسی شد. بر این اساس دو جدایه Pss انتخاب و واکنش 99 ژنوتیپ‎ بومی بهاره و پاییزه گندم نان و دوروم (Triticum durum) نسبت به این جدایه‎ها بررسی ‎شدند. واکنش برگ‌های مایه‎زنی‎شده با سوسپانسیون باکتری هفت تا 10 روز پس از مایه‎زنی یادداشت‎برداری ‎شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار آزمایش و هر تکرار شامل پنج بوته انجام ‎شد. نتایج این پژوهش نشان‎داد که از میان ژنوتیپ‎های بررسی‎شده، رقم امید به بیمارگر Pss مقاوم است. از این ژنوتیپ گندم می‌توان برای اصلاح ارقام مقاوم گندم به بیماری بلایت برگی باکتریایی استفاده کرد.

اولین گزارش دو گونه زنبور پارازیتوئید از خانواده میماریده در ایران (مقاله‌ی کوتاه علمی)

زهرا فعلی کوهی‌خیلی؛ محمدرضا دماوندیان

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 73-76

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101696

چکیده

زنبورهای خانواده Mymaridaeاز بالاخانواده Chalcidoidea در حال حاضر شامل 103 جنس و 1424 گونه می‌باشند. در مطالعه فون زنبورهای پارازیتوئید شپشک‌های گیاهی استان مازندران طی سال‌های 92-1390، دو گونه زنبور پارازیتوئید ... بیشتر

زنبورهای پارازیتویید آفات بذرخوار گلرنگ در ایران (مقاله انگلیسی)

حسین لطفعلی زاده؛ بابک قرالی

دوره 82، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100202

چکیده

مگس‌های گلرنگ Acanthiophilus helianthi (Rossi)، Chaetorellia carthami Stackelberg، Terellia luteola (Wiedemann) و Urophora mauritanica Macquart متعلق به خانواده‌ی Tephritidae و زنبور گال‌زای گلرنگIsocolus tinctorius Melika & Gharali از خانواده‌ی Cynipidae از آفات مهم این ... بیشتر

گونه‌های جنس Gonatocerus (Hym.: Mymaridae) در استان آذربایجان‌شرقی

فرحناز حقایقی نصرتی؛ حسینعلی لطفعلی زاده؛ حمید قاجاریه

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 143-152

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100372

چکیده

زنبورهای خانواده Mymaridae از بالاخانواده‌یChalcidoidea شامل 103 جنس و 1424 گونه‌ی معتبر در دنیا می‌باشد، که در ایران کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. در این تحقیق هشت گونه از جنسGonatocerusNees از استان آذربایجان‌شرقی، ... بیشتر

گونه‌های جنس (Hym.: Bethylidae)Epyris در استان آذربایجان شرقی

نارمیلا صمدی افشار؛ حسینعلی لطفعلی زاده؛ ابراهیم ابراهیمی

دوره 81، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 61-72

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100468

چکیده

زنبورهای خانواده‌ی Bethylidae متعلق به بالاخانواده‌یChrysidoidea می‌باشند که با داشتن 100 جنس و 2400 گونه‌ی معتبر در دنیا، در ایران کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. در این تحقیق هشت گونه از زنبورهای جنسEpyris Westwood ... بیشتر

مقایسه پارامترهای جدول زندگی شته روسی گندم، Diurpahis noxia و زنبور پارازیتویید آن، Diaeretiella rapae در دماهای ثابت (مقاله‌ی انگلیسی)

زهرا تازرونی؛ علی اصغر طالبی؛ احسان رخشانی؛ عباسعلی زمانی

دوره 81، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 1-10

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100472

چکیده

در این تحقیق اثر 4 دمای ثابت آزمایشگاهی (10، 15، 20 و 25± (1) درجه سلسیوس) بر پارامترهای جدول زندگی شته روسی گندم، Diuraphis noxia (Mordvilko) (Hemiptera: Aphididae) و زنبور پارازیتوییدآن، Diaeretiella rapae (McIntosh) (Hymenoptera: Braconidae) به منظور ... بیشتر

بررسی خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی دو جدایه ویروس ایکس سیب‌زمینی در استان همدان

ندا شکراللهی؛ رضا پوررحیم؛ شیرین فرزادفر؛ سعید نظری

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 119-130

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100565

چکیده

به منظور تعیین پراکنش ویروس ایکس سیبزمینی طی سال‌های 1389 و 1390، از مناطق کشت اصلی سیب‌زمینی در استان همدان شامل بهار، رزن و کبودرآهنگ بازدید و مجموعاً 456 نمونه برگی (تعداد 132 و 324 نمونه به ترتیب علائمدار ... بیشتر به منظور تعیین پراکنش ویروس ایکس سیبزمینی طی سال‌های 1389 و 1390، از مناطق کشت اصلی سیب‌زمینی در استان همدان شامل بهار، رزن و کبودرآهنگ بازدید و مجموعاً 456 نمونه برگی (تعداد 132 و 324 نمونه به ترتیب علائمدار و تصادفی) از 9 مزرعه جمع آوری شد. نتایج آزمون الایزا نشان دهنده آلودگی 42 نمونه تصادفی با ویروس ایکس سیب زمینی بود. میزان وقوع آلودگی به این ویروس به ترتیب کاهش در مناطق بهار (3/18%)، رزن (5/12%) و کبودرآهنگ (2/9%) تعیین گردید. جهت بررسی خصوصیات مولکولی، ناحیه ژن پروتئین پوششی دو جدایه ایرانی IRN-HB1 و IRN-HK2 بترتیب از مناطق بهار و کبودرآهنگ بطول حدود 750 جفت باز با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر و توالی نوکلئوتیدی این قطعات تعیین گردید. آنالیز تبارزایی نشان داد که دو جدایه ایرانی مورد مطالعه در گروه اروپا-آسیا (Eurasia) قرار می‌گیرند و با جدایهPVX نخود فرنگی خویشاوندی نزدیکی داشتند. طول ژن پروتئین پوششی دو جدایه مورد بررسی 714 نوکلئوتید بود که منجر به تولید یک پروتئین فرضی با 237 آمینواسید می‌گردد. میزان همولوژی توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی بین 7/78 درصد با جدایه هلندی (رس شمار X88785) از گروه شماره دو تا 2/99 درصد با جدایه ایرانی (رس شمار FJ461343) و برای دو جدایه ایرانی 100 درصد تعیین گردید. هر چند که جدایه‌های ایرانی مورد مطالعه در این بررسی در گروه اروپا-آسیا قرار گرفتند ولی هنوز مشخص نیست که آنها جدایههای غالب این ویروس در ایران باشند. این اولین گزارش از آنالیز تبارزایی جدایههای سیبزمینی PVX از ایران واقع در منطقه mid-Eurasia می‌باشد.

مطالعه جنس (Orthocentrus (Hymenoptera: Ichneumonidae, Orthocentrinae در استان‌های گیلان و مازنداران، به همراه اولین گزارش هفت گونه و یک زیر گونه از ایران (مقاله انگلیسی)

عباس محمدی خرم آبادی؛ علی اصغر طالبی

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 29-39

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100582

چکیده

در این تحقیق جنس Orthocentrus Gravenhorst, 1829 (Hymenoptera: Ichneumonidae, Orthocentrinae) در استان‌های گیلان و تهران مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 154 نمونه از زنبورهای این جنس توسط تله مالیز در سال 1389 جمع‌آوری شد. جنس Orthocentrus و هفت گونه ... بیشتر

بررسی فون زنبورهای زیرخانواده‌ی Chrysidinae (Hym.: Chrysididae) در شمال ‌غرب ایران

لیلی پوررفیعی؛ حسینعلی لطفعلی زاده؛ علیرضا شایسته فر؛ مینا رمضانی

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 87-116

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107235

چکیده

زنبورهای خانواده‌ی Chrysididae به دلیل رنگ‌‌آمیزی براقی که دارند گروه جالبی از زنبورها به شمار می‌آیند که در ایران کمتر مورد توجه و مطالعه قرار گرفته‌اند. در این تحقیق تعداد 30 گونه متعلق به 9 جنس از زنبورهای ... بیشتر زنبورهای خانواده‌ی Chrysididae به دلیل رنگ‌‌آمیزی براقی که دارند گروه جالبی از زنبورها به شمار می‌آیند که در ایران کمتر مورد توجه و مطالعه قرار گرفته‌اند. در این تحقیق تعداد 30 گونه متعلق به 9 جنس از زنبورهای زیرخانواده‌ی Chrysidinae از خانواده Chrysididae در شمال‌غرب کشور جمع‌آوری و مطالعه گردید. از میان گونه‌های شناخته شده، 25 گونه برای فون ایران جدید می‌باشند. تعدادی از نمونه‌ها نیز برای دنیا جدید بودند که به دلیل کم بودن تعداد نمونه‌های آنها بطور کامل توصیف نشدند. کلیدهای شناسایی مربوط به جنس‌ها به همراه تصاویر مربوطه ارائه گردیده است. لیست گونه‌های جمع‌آوری شده در این تحقیق عبارتند از: Chrysis angustifrons Abeille, 1878; Chrysis annulata Buysson, 1887; Chrysis comta Förster, 1853; Chrysis concolor Mocsáry, 1892; Chrysis fulgida Linnaeus, 1761; Chrysis gracillima Förster, 1853; Chrysis grohmanni boloivariDahlbom, 1854; Chrysis kokandica Radoszkowski, 1877; Chrysis leachii Shuckard, 1836; Chrysis marginata Mocsary, 1889; Chrysis pulchella Spinola, 1808; Chrysis pyrrhina Dahlbom, 1845; Chrysis rubricate Mocsary, 1902; Chrysis soror Dahlbom, 1854; Chrysis near subanalis Linsenmaier, 1968; Chrysis taczanovski Radoszkowski, 1876; Chrysis viridissima Klug, 1845; Spinolia dournovi (Radoszkoowski, 1866); Spintharina vagans Radoszkowski, 1887; Trichrysis cyanea (Linnaeus, 1758); Hedychridium dzhanelidzei Semenov, 1967; Hedychrum flavipes temperatum Linsenmaier 1959; Holopyga punctatissima Dahlbom, 1854; Omalus biaccinctus (Buysson, 1893); 1854; Peudomalus bergi (Semenov, 1932)

تعیین جمعیت و رژیم غذایی دلیجه کوچک (Falco naumanni) در استان‌های تهران و گلستان

ابوالقاسم خالقی زاده؛ محمد جاویدکار

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 43-60

چکیده

دلیجه کوچک (Falco naumanni) از پرندگان شکاری خانواده بازها (Falconidae) می‌باشد که معمولاً به صورت گروهی زندگی می‌کنند. به منظور بررسی جمعیت این دلیجه، ابتدا در استان‌های تهران و گلستان، محل‌های تجمع و کلونی‌های ... بیشتر دلیجه کوچک (Falco naumanni) از پرندگان شکاری خانواده بازها (Falconidae) می‌باشد که معمولاً به صورت گروهی زندگی می‌کنند. به منظور بررسی جمعیت این دلیجه، ابتدا در استان‌های تهران و گلستان، محل‌های تجمع و کلونی‌های زادآور این پرندگان مشخص و اندازه جمعیت آن‌ها با استفاده از روش شمارش نقطه‌ای (Point count) پرندگان بعد از یافتن آشیانه‌ها (nest-finding) در بهار سال‌های 86-1385 انجام شد. بر اساس نتایج این بررسی به طور کلی جمعیت دلیجه کوچک در استان‌های تهران و گلستان حدود 270 بهله در 6 زیرجمعیت تعیین شد که عبارت بود از: نیاوران 12 بهله، اطراف سد لتیان 14 و استان گلستان در مناطق کلاله 35، گمیشان 70، بندرترکمن 50، خواجه‌نفس 18 بهله. پس از تعیین این محل‌ها، تعداد 239 ریمه از ناحیه لتیان و 118 ریمه از ناحیه بندرترکمن جمع‌آوری شد. پس از انتقال ریمه‌ها به آزمایشگاه، ریمه‌ها با خیساندن از طریق الکل صنعتی از هم باز شده و بقایای محتویات جانوری موجود در ریمه‌ها تفکیک و شناسایی شد و درصد حضور هر ماده غذایی در میان کل ریمه‌ها برای دو ناحیه مهم لتیان و بندر ترکمن مورد محاسبه قرار گرفت. بر اساس بقایای موجود، محتویات قابل شناسایی به گروه‌هایی از قبیل سوسک‌ها، ملخ‌ها، مورچه‌ها، پرندگان، جوندگان و دیگر پستانداران کوچک تقسیم شد. در ناحیه لتیان، ملخ‌ها در 32%، سوسک‌ها در 21% و مورچه‌ها در 9% از کل ریمه‌ها حضور داشتند در حالی که در ناحیه بندرترکمن ملخ‌ها در 71%، سوسک‌ها در 31% و مورچه‌ها در 4% از کل ریمه‌ها حضور داشتند. بقایای جوندگان و حشره‌خورها در 8/18% از ریمه‌های لتیان حضور داشتند که ترکیب کلی جوندگان شامل جرد Meriones sp. (49%)، موش صحرایی Apodemus sp. (21%)، ول Microtus sp. (11%)، هامستر Calomyscus sp. (4%)، هامستر خاکستری Cricetulus migratorius (2%) و موش خانگی Mus sp.(2%) بود. همچنین حشره‌خوارهای Crocidura sp. 2% و حشره‌خوارهای ناشناخته از خانواده Soricidae 9% از طعمه‌های پستانداران کوچک را تشکیل می‌دادند. در بندرترکمن بقایای حلزون‌ها (5%) پستانداران (4%)، پرندگان (3%)، دوزیستان و خزندگان (3%)، خفاش‌ها (1%) و گوش‌خیزک‌ها (1%) هم یافت شد. برخی از جوندگان و حشره‌خورهای شناسایی شده در این پژوهش قبلاً در لیست طعمه‌های خورده شده توسط این گونه در منطقه پاله‌آرکتیک غربی قرار نداشتند که عبــارت بودند از ول Microtus sp.، جرد Meriones sp.، حشره‌خور Crocidura sp.، هامستر خاکستری Cricetulus migratorius وCalomyscus.

اولین گزارش چهار گونه کنه از خانواده تترانیکیده (Acari: Tetranychidae) در ایران

سارا شیخ الاسلام زاده؛ حسین صادقی

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 121-126

چکیده

در مطالعه فون کنه‌های زیان‌آور درختان پهن برگ و درختچه‌های زینتی که در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ در فضای سبز مشهد انجام گرفت، نمونه‌هایی از چهار گونه کنه از خانواده تترانیکیده، متعلق به 3 جنس به نام‌های: ... بیشتر

معرفی چند گونه tylenchid از استان کرمان

آزاده قره‌خانی؛ ابراهیم پورجم؛ اکبر کارگر بیده

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 95-118

چکیده

به منظور شناسایی نماتدهای متعلق به راسته Tylenchida در استان کرمان، طی سالهای 1384 و 1385 تعداد 150 نمونه خاک و ریشه از مناطق مختلف استان جمع آوری گردیده و پس از شستشو و استخراج نماتدها از خاک و ریشه ها، تثبیت و انتقال ... بیشتر

شپشک‌های گیاهی منطقه زاگرس مرکزی (Hemiptera: Coccoidea) (مقاله‌ی انگلیسی)

معصومه مقدم؛ مجید توکلی

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 27-46

چکیده

در این مطالعه 48 گونه شپشک گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از منطقه زاگرس مرکزی (استان‌های ایلام، لرستان، کرمانشاه و همدان) گزارش می‌گردد. گونه‌های تشخیص داده شده متعلق به 33 جنس و 10 خانواده Asterolecaniidae، Cerococcidae، Coccidae، ... بیشتر

اثر آنتاگونیستی مخلوط توفوردی‌ام‌سی‌پی‌آ و کلودینافوپ ‌پروپارژیل روی علف‌های‌هرز مزارع گندم ایران (مقاله‌ی انگلیسی)

محمدعلی باغستانی میبدی؛ اسکندر زند؛ سعید صوفی زاده؛ سید محمد میروکیلی؛ ناصر جعفرزاده

دوره 77، ویژه‌‌نامه آفت کش‌ها ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 1-18

چکیده

بمنظور بررسی امکان کاربرد همزمان دو علف‌کش توفوردی‌ام‌سی‌پی و کلودینافوپ ‌پروپارژیل دو آزمایش جداگانه‌ گلخانه‌ای و مزرعه‌ای در طی سال‌های 1385 و 1386 انجام شد. در آزمایش‌های مزرعه‌ای که در میبد و ... بیشتر بمنظور بررسی امکان کاربرد همزمان دو علف‌کش توفوردی‌ام‌سی‌پی و کلودینافوپ ‌پروپارژیل دو آزمایش جداگانه‌ گلخانه‌ای و مزرعه‌ای در طی سال‌های 1385 و 1386 انجام شد. در آزمایش‌های مزرعه‌ای که در میبد و ارومیه صورت گرفت علف‌کش توفوردی‌ام‌سی‌پی‌آ به میزان‌های 975 و 1300 گرم به همراه کلودینافوپ ‌پروپارژیل در مقادیر 0، 64، 80، 96 و 112 گرم از ماده مؤثر در هکتار در قالب آزمایش فاکتوریل دو عاملی با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. علف‌های هرز غالب در آزمایش مزرعه‌ای عبارت بودند: اُزمک (Cardaria draba (L.) Desv.)، خونی‌واش (Phalaris minor Retz.)، گوش خرگوش (Conringia orientalis (L.) Dumort.) و علف‌پشمکی (Bromus tectorum L.). در آزمایش گلخانه‌ای نیز اثرات مخلوط دو علف‌کش توفوردی‌ام‌سی‌پی‌آ و کلودینافوپ ‌پروپارژیل بر علف‌های‌هرز هفت‌بند (Polygonum aviculare L.)، خونی‌واش و چچم (Lolium temulentum L.) مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش مزرعه‌ای علف‌کش‌ها در ابتدا مرحله پنجه‌زنی گندم و چهار برگی علف‌های‌هرز باریک‌برگ‌ و پهن‌برگ‌ بکار برده شد. نتایج نشان داد که بیشترین کارایی علف‌کش در کنترل علف‌های‌هرز باریک‌برگ‌ و پهن‌برگ‌ تیمار کاربرد مخلوط توفوردی‌ام‌سی‌پی‌آ به میزان 975 تا 1300 گرم و کلودینافوپ‌پروپارژیل به میزان 96 گرم از ماده مؤثر در هکتار بود. در این تیمارها بیشترین عملکرد دانه گندم نیز برداشت گردید. با توجه به این نتایج در صورت استفاده از مخلوط این دو علف‌کش بایستی مقدار مصرف کلودینافوپ ‌پروپارژیل از 64 گرم به 96 گرم از ماده مؤثر در هکتار افزایش یابد

زنبورهای پارازیتویید شب‌پره‌ی مینوز مرکبات در ایران

ابراهیم ابراهیمی؛ محمدرضا ملک زاده؛ زویا یفرمووا

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 81-92

چکیده

نوزده گونه زنبور از خانواده‌ی Eulophidae از نقاط مختلف ایران از روی لاروهای شب‌پره‌ی مینوز مرکبات،Stainton Phyllocnistis citrella ، جمع‌آوری و شناسایی شد. فهرست گونه‌های شناسایی شده به شرح زیر است: Cirrospilus ingenuus Gahan, ... بیشتر

بررسی گونه‌های فوزاریوم‌, عامل پوسیدگی خشک سیب زمینی در استان‌های اردبیل, تهران و همدان

کسری شریفی؛ رسول زارع؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ امیر ارجمندیان

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 93-114

چکیده

به منظور شناسایی و بررسی گونه‌های فوزاریوم‌ عامل پوسیدگی خشک سیب زمینی از غده‌های انبار شده در استان‌های اردبیل, تهران و همدان از آذر ماه 1380 تا فروردین 1381 نمونه برداری شد. غده‌های با علایم بیماری به ... بیشتر به منظور شناسایی و بررسی گونه‌های فوزاریوم‌ عامل پوسیدگی خشک سیب زمینی از غده‌های انبار شده در استان‌های اردبیل, تهران و همدان از آذر ماه 1380 تا فروردین 1381 نمونه برداری شد. غده‌های با علایم بیماری به آزمایشگاه منتقل و از بافت‌های آلوده پس از ضد عفونی, کشت به عمل آمد. جدایه‌ها بر اساس مشخصات ریخت‌شناسی شناسایی شدند. از 208 جدایه فوزاریوم بدست آمده‎ گونه‎های Fusarium acuminatum، F. culmorum، F. equiseti، F. lateritium، F. oxysporum، F. sambucinum, F. solani, F. reticulatum و F. verticillioides شناسایی شدند که گونه‌های F. culmorum و F. reticulatum برای اولین بار به عنوان عامل بیماری پوسیدگی خشک از ایران گزارش می‌شوند. جدایه‌های شناسایی شده مربوط به استان اردبیل به ترتیب فراوانی متعلق به گونه‌های F. equiseti، F. sambucinum، F. oxysporum,F. solani, F. culmorum، F. lateritium و F. verticillioides بودند. جدایه‌های بدست آمده از استان تهران به ترتیب فراوانی به گونه‌های F. oxysporum، F. solani, F. equiseti،sambucinumF. و F. reticulatum تعلق داشتند. جدایه‌های حاصل از استان همدان به ترتیب فراوانی مربوط به گونه‌های F. sambucinum, F. acuminatum, F. solani, F. oxysporum, F. equiseti وF. reticulatum بودند. تمامی جدایه‌های بدست آمده به روش تلقیح سوسپانسیون کنیدیوم (104*1 کنیدی/میلی لیتر) به غده‌های سیب زمینی مایه‌زنی شدند. بیشترین و کمترین شدت بیماری‌زایی به ترتیب مربوط به جدایه‌های متعلق به گونه‌های F. solani و F. reticulatum بود. عوامل اصلی پوسیدگی خشک در استان‌های مورد بررسی گونه‌های F. oxysporum، F. sambucinumو F. solani بوده و F. equisetiدر اردبیل، و F. acuminatumدر همدان دارای اهمیت بودند.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

دوره 66 (1377)

دوره 65 (1376)

دوره 64 (1375)

کلیدواژه‌ها = ایران

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده