آفات و بیماری‌های گیاهی

کارایی روش‌های فیزیکی کم‌هزینه برای کاهش خسارت پرندگان به کلزا در استان‌های گلستان و خراسان شمالی

ابوالقاسم خالقی زاده؛ محبوبه شریفی؛ جلیل علوی

دوره 90، شماره 2 ، اسفند 1401، ، صفحه 113-140

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.357168.1430

چکیده

روش‌های فیزیکی مؤثر و ارزان‌ قیمت برای کاهش خسارت پرندگان در مزارع کلزای استان‌های خراسان شمالی و گلستان بررسی شد. سطح قطعه‌های آزمایشی 20×20 متر (400 متر مربع) و تیمارها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی ... بیشتر

بررسی ویژگی‌های زیستی و تولیدمثلی شته مومی کلمBrevicoryne brassicae ، روی هفت رقم کلزا در شرایط گلخانه

فرنوش نوری زاده؛ زریر سعیدی؛ حمید قاجاریه

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 95-101

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.351551.1367

چکیده

شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (Linnaeus) یکی از آفات مهم مزارع کلزا در کشور میباشد که به اندام‌های مختلف گیاه نظیر برگ، ساقه، گل و غلاف خسارت می‌زند. در این پروژه پنج رقم کلزا شامل (اکاپی، لیکورد، طلایه، مودنا ... بیشتر

تاثیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر مدیریت شته Brevicoryne brassicae در مزارع کلزا

عبدالامیر محیسنی؛ مختار داشادی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 175-186

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106792

چکیده

شته کلمBrevicoryne brassicae L. مهمترین آفت کلزا در ایران می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر سه عنصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر جمعیت این شته در مزرعه کلزا، طی سال‌های 82-1381 کلزا لاین SLM046 تحت دو آزمایش مزرعه‌ای ... بیشتر

بررسی زیستگاهی چکاوک آسمانی (Alauda arvensis L.) و چکاوک کاکلی (Galerida cristata L.) در مزارع کلزای استان‌های گلستان، مازندران و اردبیل

ابوالقاسم خالقی زاده؛ سلیمان خرمالی؛ مسعود تقی زاده

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 171-180

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106114

چکیده

در این پژوهش، برای خسارت چکاوک‌ها در استانهای مازندران،گلستان و اردبیل (مغان)، مزارع کلزا پس از رویش و چندبرگی شدن، در طول یک ترانسکت خطی در طول مزرعه پیمایش و فاکتورهای زیر ثبت شدند: اندازه سطح مزرعه ... بیشتر در این پژوهش، برای خسارت چکاوک‌ها در استانهای مازندران،گلستان و اردبیل (مغان)، مزارع کلزا پس از رویش و چندبرگی شدن، در طول یک ترانسکت خطی در طول مزرعه پیمایش و فاکتورهای زیر ثبت شدند: اندازه سطح مزرعه (هکتار)، نوع کشت مزارع همجوار، وجود درخت در کنار مزرعه، گونه‌های پرنده و تعداد آن‌ها. در مورد لکههای خسارت، ابتدا جهت جغرافیایی آن، فاصله از حاشیه و مرکز زمین، فاصله از پرچین، نهر و جاده یادداشت و سپس در یک پلات 1 × 1 متری فاکتورهای زیر اندازهگیری شد: تعداد کل بوته، تعداد بوته با خسارت پرندگان و تعداد فضله چکاوک. میانگین کلی خسارت در 129 لکه خسارت 1/87 ± 46/43 درصد از بوته‌ها بود که بالاترین میزان خسارت در استان گلستان مشاهده شد (2/39 ± 52/82). براساس آزمون‌های آماری، بین میزان خسارت در سه منطقه، گونه‌های خسارت‌زا در استان‌های گلستان و مازندران، وجود درختان در اطراف مزرعه در گلستان و مغان و همچنین خسارت در موقعیت‌های مختلف مزرعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت (P < 0.05). میزان خسارت با اندازه مزرعه، فاصله از جاده و تعداد فضله نیز همبستگی معنی‌دار مثبت داشت (P < 0.05). در مورد بقیه عوامل یاد شده اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (P > 0.05). براساس نتایج بهدست آمده توصیه می‌شود که کلزا در ابتدای پاییز و قبل از مهاجرت چکاوک‌های آسمانی کاشته شود. همچنین، کاشت گندم و کلزا در کنار هم، و کاشت کلزا در زمینهای کنار جاده‌ها برای کاهش خسارت توصیه می‌شود.

بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم کلزا بر جمعیت و خسارت شته خردل Lipaphis erysimi در مزارع کلزای استان خوزستان

یداله خواجه زاده؛ علی اکبر کیهانیان

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 1-14

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101690

چکیده

در این تحقیق آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تیمار (تاریخ کاشت‌های 20، 30 آبان و 10 آذرماه) و 4 تیمار فرعی (ارقام هایولای 401، 308، PF و Option) با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ... بیشتر در این تحقیق آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تیمار (تاریخ کاشت‌های 20، 30 آبان و 10 آذرماه) و 4 تیمار فرعی (ارقام هایولای 401، 308، PF و Option) با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی دو سال زراعی (1383- 1384 و 1384- 1385) انجام شد. آزمایش در دو قطعه سم‌پاشی شده (با شته‌کش پی‌متروزین به میزان 1 لیتر در هکتار) و سم‌پاشی نشده انجام شد و سایر عملیات زراعی کاشت و داشت برای همه ارقام در دو قطعه یکسان بود. طول ساقه آلوده، درصد آلودگی، شاخص آلودگی، تعداد کپسول در ساقه اصلی، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در هر دو قطعه اندازه‌گیری و میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج مقایسه میانگین عوامل مورد بررسی تحت اثر متقابل سال، تاریخ کاشت و رقم، نشان داد که حداقل شاخص آلودگی (0/97 و 1) مربوط به رقم هایولای 401، در تاریخ کاشت 20 آبان در هر دو سال آزمایش بود. حداکثر شاخص آلودگی (7/08 و 6/39) به ترتیب مربوط به رقم PF و اوپشن در سال 84 و 6/26 و 4/14 مربوط به همان ارقام در سال 85 در تاریخ کاشت 10 آذر بود. حداکثر عملکرد دانه متعلق به رقم هایولای 401 (3726 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 20آبان در سال 85 و حداقل عملکرد دانه مربوط به ارقام PF (1738 کیلوگرم در هکتار) و اوپشن (1855کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 10 آذر در سال 84 بود. حداقل کاهش عملکرد دانه در شرایط سم‌پاشی نشده در تاریخ کاشت 20 آبان (حدود 12-20 درصد) و حداکثر کاهش عملکرد در تاریخ کاشت 10 آذر (حدود 23- 33 درصد) در همه ارقام ارزیابی شد. بنابراین با رعایت تاریخ کاشت مناسب (20 و 30 آبان) و با استفاده از ارقام زودرس هایولای 401 و 308 می‌توان از اوج جمعیت و خسارت شته‌ها به حساس‌ترین مرحله رشدی کلزا ( مرحله گل‌دهی) فرار و از کاهش عملکرد جلوگیری نمود.

ترجیح تخم‌ریزی شب پرهHelicoverpa armigera روی 10 رقم کلزا در شرایط آزمایشگاهی و نیمه مزرعه‌ای

الهام چگنی؛ یعقوب فتحی‌پور؛ سعید محرمی‌پور

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 97-108

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100368

چکیده

در این پژوهش ترجیح تخم‌ریزی شب پره Helicoverpa armigera روی 10 رقم کلزا شامل Talaye،Opera ، Licord، Modena، SLM046،Hayula420 ، Zarfam،Okapi ، RGS003 و Sarigol در شرایط آزمایشگاهی و نیمه مزرعه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های اولیه در شرایط ... بیشتر

بررسی مقدماتی زیست‌شناسی و تغییرات فصلی جمعیت زنبور برگخوار شلغم (Hym.: Tenthredinidae) Athalia rosae ، روی کلزا در استان کردستان

صلاح الدین کمانگر؛ ابراهیم ابراهیمی؛ علی اکبر کیهانیان

دوره 79، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 181-198

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.107220

چکیده

افزایش جمعیت و طغیان زنبور برگخوار شلغم Athalia rosae (Hym.: Tenthredinidae)در سال 1380، موجب خسارت شدید در تعدادی از مزارع کلزای شهرستان مریوان گردید. در این تحقیق، ویژگی‌های زیستی و تغییرات جمعیت این آفت، در طی سال‌های ... بیشتر افزایش جمعیت و طغیان زنبور برگخوار شلغم Athalia rosae (Hym.: Tenthredinidae)در سال 1380، موجب خسارت شدید در تعدادی از مزارع کلزای شهرستان مریوان گردید. در این تحقیق، ویژگی‌های زیستی و تغییرات جمعیت این آفت، در طی سال‌های 1383 و 1384 در منطقه مریوان مورد بررسی قرار گرفت. این آفت دارای 3 نسل در سال می‌باشد که خسارت عمده به کلزا، توسط لاروهای نسل سوم وارد می‌شود و حشرات کامل آن در اواخر شهریور ظاهر می‌شوند. لاروهای نسل اول و دوم آفت عمدتاً روی سایر گیاهان خانواده چلیپائیان از جمله علف‌های هرز و سبزیجات کشت شده در منطقه فعالیت دارند. حشرات کامل نسل اول این زنبور، از اواسط فروردین ظاهر می‌شوند و بلافاصله جفتگیری و تخمریزی می‌کنند. حشره‌ی ماده با استفاده از تخمریز خود پارانشیم برگ را پاره نموده و یک عدد تخم در زیر پارانشیم سطح زیرین برگ و اغلب در قسمت حاشیه‌ی برگ می‌گذارد. حداکثر تعداد تخم گذاشته شده در شرایط آزمایشگاهی، 57 عدد و به طور متوسط 14±2/28 عدد بود. میانگین طول دوره جنینی 59/0±1/5 روز، دوره لاروی 57/1±65/17 روز، دوره شفیرگی در ماده‌ها 29/1±8/9 و در نرها 95/1±12 روز به طول انجامید و دوره زندگی آفت حدود 32 تا 38 روز طول کشید. میانگین طول عمر حشرات ماده 24/2±4/9 روز و در مورد نرها 42/1±7/5 روز بود. نسبت جنسی نر به ماده در طبیعت در سال 83 در حدود 68/2 :1 و در سال 84 حدود 03/3 :1 تعیین گردید. زمستانگذرانی آفت به صورت لارو سن آخر در داخل لانه گلی و در عمق چند سانتی‌متری خاک سپری می‌شود.

بررسی اثر تاریخ کاشت و رقم بر جمعیت و خسارت سوسک‌ کک مانند Psylliodes persicusدر مزارع کلزای خوزستان

یداله خواجه زاده؛ علی اکبر کیهانیان

دوره 77، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 113-132

چکیده

یکی از عوامل محدود کننده کشت کلزا در خوزستان، سوسک کک مانندی (Psylliodes persicus) است که حشرات بالغ آن به گیاهچه‌‌های کلزا حمله می‌کنند. در حال حاضر، از مبارزه شیمیایی جهت کنترل خسارت سوسک‌های کک مانند در سطح ... بیشتر یکی از عوامل محدود کننده کشت کلزا در خوزستان، سوسک کک مانندی (Psylliodes persicus) است که حشرات بالغ آن به گیاهچه‌‌های کلزا حمله می‌کنند. در حال حاضر، از مبارزه شیمیایی جهت کنترل خسارت سوسک‌های کک مانند در سطح وسیعی از مزارع کلزا استفاده می‌شود ولی روش‌هایی مانند تغییر در تاریخ کاشت و استفاده از ارقام مقاوم می‌تواند ‌مؤثر باشد. بر همین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تاریخ کاشت (15، 30 آبان و 15 آذر) به عنوان عامل اصلی و 4 رقم (‌ هایولای 401 و 308، اپشن و PF) به عنوان عامل فرعی با 4 تکرار در دو قطعه سم پاشی شده و نشده در سال‌های 83-1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان اجرا شد. تغییرات جمعیت، تراکم حشره در واحد سطح، درصد بوته‌‌های خسارت دیده و شدت خسارت وارده به گیاهچه‌‌های کلزا تعیین و در پایان هر فصل، محصول پلات‌ها اندازه‌گیری شدند. نتایج مقایسه میانگین دو ساله اثر متقابل سه عامل سال، تاریخ کاشت و رقم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (2053 کیلوگرم در هکتار) مربوط به رقم‌ هایولای 308 در تاریخ کاشت 15 آبان در سال 82 با حداقل تعداد کک، درصد و شدت خسارت می‌باشد. حداقل عملکرد دانه (1042 کیلوگرم در هکتار) در سال 82، در رقم PF و تاریخ کاشت 15 آذر با حداکثر تعداد کک، درصد و شدت خسارت بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد با تأخیر در تاریخ کاشت کلزا، کاهش عملکرد، افزایش تعداد کک، درصد و شدت خسارت کک را به دنبال خواهد داشت و این روند در ارقام دیررس (اپشن و PF) نسبت به ارقام زودرس (هایولای 401 و 308) بیشتر بود.

دموگرافی سن‌بذرخوار Nysius cymoides (Het.: Lygaeidae) روی کلزا در آزمایشگاه

جعفر محقق نیشابوری

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 67-80

چکیده

انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به‌ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به‌عنوان حشره‌ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می‌دهد. به منظور مطالعه‌ی ویژگی‌های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور ... بیشتر انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به‌ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به‌عنوان حشره‌ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می‌دهد. به منظور مطالعه‌ی ویژگی‌های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور جمع‌آوری شده از مزارع کلزای نوذرآباد شهرستان نکا (استان مازندران) تشکیل شد. برای تعیین دوره‌ی نشو و نما و بقای مراحل نابالغ از تعدادی تخم‌های هم‌سن 134 عدد پوره‌ی سن 1 بیرون آمد که بطور جداگانه درون ظرف‌های پتری قرارگرفت. در هر ظرف، منبع تامین آب (پنبه‌ی مرطوب) و غذا (دانه‌های کلزا رقم Option) در نظر گرفته‌شد. روزانه آمار مرگ‌ومیر و پوست‌اندازی و ظهور حشرات بالغ و جنس آن‌ها یادداشت گردید. در آزمایش دیگری، نه جفت سن بطور جداگانه در ظروف پرورش پلاستیکی شفاف 3/0 لیتری همراه آب و غذا قرار داده‌شد. تخمریزی، تفریخ تخم و مرگ و میر آن‌ها روزانه یادداشت شد. تمام آزمایش‌ها و نیز نگهداری کلنی در دمای 1 ± 24 درجه سانتی‌گراد، نور 16 ساعت و رطوبت نسبی 70 - 60 درصد انجام‌ شد. نتایج نشان داد که طول دوران جنینی و پنج مرحله‌ی پورگی به‌ترتیب 07/0 ± 11/8، 25/0 ± 36/8،18/0 ± 31/5، 48/0 ± 95/5، 41/0 ± 53/5 و 51/0 ± 83/6 روز بود. از مرحله‌ی تخم تا پیدایش حشرات کامل ماده و نر به ترتیب 55/1 ± 00/37 و 24/1 ± 89/36 روز طول کشید. در دوران پورگی بیشترین مرگ و میر را پوره‌های سن اول دارا بود. این سن قادر به ایجاد نسل‌های متوالی در آزمایشگاه بوده و از این‌رو به‌نظر می‌رسد که در شرایط یادشده فاقد دیاپوز تولیدمثلی باشد. دوره‌ی پیش از تخمریزی 29/0 ± 0/4 روز بطول انجامید. نرخ‌های ناخالص (GRR) و خالص تولیدمثل (Ro) به‌ترتیب 17/126 و 86/32 تخم ماده بود. دیگر پارامترهای دموگرافیک مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm)، نرخ غائی افزایش جمعیت (λ)، طول دورة یک نسل (T) و زمان دوبرابر شدن جمعیت (DT) به‌ترتیب 07172/0 و 07436/1 (ماده / ماده / روز)، و 69/48 و 66/9 (روز) به دست آمد.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

دوره 66 (1377)

دوره 65 (1376)

دوره 64 (1375)

کلیدواژه‌ها = کلزا

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده