آفات و بیماری‌های گیاهی - مقالات آماده انتشار

بررسی تنوع ژنتیکی جدایه‌های ویروس موزائیک زرد کدو بر اساس قسمتی از ژن پروتئین پوششی

حمیدرضا مقام نیا؛ محمد حاجی زاده؛ عبدالباسط عزیزی

دوره 84، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 301-312

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107592

چکیده

پروتئین پوششی نقش‌های متعددی را در مراحل سیکل آلودگی به عهده دارد و گزینه مناسبی برای مطالعات تبارزایی و تنوع ژنتیکی به حساب می‌آید. به منظور بررسی آنالیز تبارزایی، تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب بر ژن پروتئین ... بیشتر پروتئین پوششی نقش‌های متعددی را در مراحل سیکل آلودگی به عهده دارد و گزینه مناسبی برای مطالعات تبارزایی و تنوع ژنتیکی به حساب می‌آید. به منظور بررسی آنالیز تبارزایی، تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب بر ژن پروتئین پوششی جدایه‌های ویروس موزاییک زرد کدو (ZYMV)، هفت جدایه B10، B21، B22، H7، W5، Z3 و Z14 از غرب کشور و از میزبان‌های متفاوت تعیین توالی و با 65 جدایه قابل دسترس در پایگاه داده‌های نوکلئوتیدی مورد مقایسه قرار گرفتند. درخت تبارزایی جدایه‌های این ویروس بر اساس 432 نوکلئوتید از ژن پروتئین پوششی در نرم‌افزار MEGA6 ترسیم و برآوردهای تنوع ژنتیکی و فشار انتخاب وارد بر پروتئین پوششی با نرم‌افزار DnaSP انجام شد. در آنالیز تبارزایی، جدایه‌ها در سه گروه مجزا تفکیک شدند که جدایه‌های B10، B21، B22، H7 و Z3 در گروه جدایه‌های ایرانی و اروپایی و دو جدایه Z14 و W5 در گروهی مجزا همراه با جدایه‌های شرقی قرار گرفتند. تنوع ژنتیکی (π) بر اساس قسمتی از ژن پروتئین پوششی(CP) نشان داد که جدایه‌های شرق نسبت به جدایه‌های ایران، اروپا و آمریکا بیشترین تنوع (π=0.104) را دارند. همچنین، این قسمت از ژنCP در جدایه‌های آمریکا از کمترین تنوع (π=0.0211) برخوردار بود. کمتر از یک شدن نسبت جانشینی مترادف (dS)به غیر مترادف (dN) بیانگر نقش مؤثر انتخاب منفی در تکامل این ژن بوده است. بررسی نوترکیبی با نرم‌افزار version 4.63 RDP4 حاکی از عدم نوترکیبی در این بخش از ژنوم بود و به نظر می‌رسد که تغییرات آن در اثر جهش حاصل شده باشد.

مقاله شماره 8

دوره 73، شماره 2 ، اسفند 1384

https://doi.org/10.22092/jaep.2006.129840

چکیده

بیشتر

مطالعه تحلیل کمی جمعیت زنجرک Empoasca decipiens Paoli (Hemiptera: Cicadellidae) روی چهار رقم چغندرقند (مقاله‌ی انگلیسی)

علی اصغر طالبی؛ آسیه ایزدپناه؛ سعید محرمی‌پور؛ یعقوب فتحی پور؛ بهرام ناصری

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 1-14

چکیده

زنجرک سبز، Empoasca decipiens Paoli (Hem.: Cicadellidae) یکی از آفات چغندر‌قند (Beta vulgaris L.) در ایران است. در این تحقیق، جدول زندگی، تولید‌مثل و پارامترهای رشد جمعیت E. decipiens روی چهار رقم چغندر‌قند شامل شیرین، رسول، PP8 و IC مورد ... بیشتر زنجرک سبز، Empoasca decipiens Paoli (Hem.: Cicadellidae) یکی از آفات چغندر‌قند (Beta vulgaris L.) در ایران است. در این تحقیق، جدول زندگی، تولید‌مثل و پارامترهای رشد جمعیت E. decipiens روی چهار رقم چغندر‌قند شامل شیرین، رسول، PP8 و IC مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در اتاقک رشد تحت دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 50-60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نسبت بقا در زمان ظهور حشرات کامل روی ارقام شیرین، رسول، PP8 و IC به ترتیب 78/0، 81/0، 78/0 و 76/0 تعیین شد. امید به زندگی حشرات کامل در اولین روز ظهور روی ارقام فوق به ترتیب 75/13، 89/14، 46/14 و 72/15 روز بدست آمد. بیشترین میزان باروری ناخالص و خالص به ترتیب روی IC و شیرین مشاهده شد. نرخ ناخالص تولید‌مثل روی ارقام شیرین، رسول، PP8 و IC به ترتیب 03/22، 07/20، 06/22 و 31/22 نتاج ماده به ماده در هر نسل تعیین شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت بین 099/0 تا 104/0 ((day-1 به ترتیب روی ارقام شیرین و IC متغیر بود. پارامترهای رشد جمعیت روی ارقام مختلف چغندر‌قند به روش جک نایف برآورد شد: طول هر نسل 14/29تا 75/31 روز، نرخ تولید مثل خالص 07/20 تا 31/22 ماده به ماده در هر نسل، مدت زمان دوبرابر شدن جمعیت 62/6 تا 01/7 روز و نرخ متناهی افزایش جمعیت 103/1 تا 11/1 نتاج ماده در هر ماده در هر روز. نتایج این تحقیق اطلاعات مهمی را در مورد پارامترهای دموگرافیک زنجرک سبز روی ارقام مختلف چغندر‌قند فراهم نمود. این اطلاعات می‌تواند به تشخیص و ردیابی آلودگی آفت، انتخاب و اصلاح نژاد ارقام کمک نماید

زنبورهای پارازیتوئید مینوز لکه تاولی روی برگ Phyllonorycter corylifoliella (Lep.: Gracillariidae) در استان فارس و نکاتی درباره مرفولوژی و فراوانی آن ها (مقاله‌ی انگلیسی)

عباس امیری؛ علی اصغر طالبی؛ پائولو ناونه؛ زویا یفرمووا

دوره 77، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 1-14

چکیده

مینوز لکه تاولی روی برگ Phyllonorycter corylifoliella (Lepidoptera: Gracillariidae)، یک آفت مهم در باغات سیب استان فارس است. پارازیتوئیدهای این آفت طی سال‌های 1385 و 86 مورد بررسی قرار گرفت. برگ‌های حاوی لارو و شفیره‌های این گونه ... بیشتر

‎اثر اسانس‌های گیاهی بر کپک سبز مرکبات

شروین هادیان؛ نادر حسن زاده؛ محمدعلی آقاجانی؛ گابریلا سیرویلری؛ حمیدرضا پردلی

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 1-11

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.123281.1246

چکیده

استفاده از فراورده‎های طبیعی گیاهی به‌عنوان روش جایگزین مناسب‎تر برای کنترل بیماری های بعد از برداشت شناسایی شده است. در این تحقیق درصد ممانعت رشدی و خاصیت آنتاگونیستی اسانس چهار گیاه دارویی ... بیشتر

تأثیر ده رقم سویا روی نمو و تولید مثل شب‌پره برگخوار سویا، Etiella zinckenella (Lepidoptera: Pyralidae (مقاله‌ی انگلیسی)

رویا تقی زاده؛ علی اصغر طالبی؛ یعقوب فتحی پور؛ جعفر خلقانی

دوره 79، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 15-28

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.107228

چکیده

تأثیر 10 رقم سویا، Glycine max (L.) (شامل ‘Clark’، ‘Sahar’، ‘JK’، ‘032’، ‘033’، ‘Williams’، ‘L17’، ‘Zane’، ‘Gorgan3’ و ‘DPX’) روی پارامترهای رشد و نمو و تولید مثل شب پره دانه خوار ... بیشتر

اولین گزارش زنبور پارازیتوئید (Cleonymus laticornis (Hym.: Pteromalidae از ایران (گزارش کوتاه علمی)

محمدرضا دماوندیان؛ زهرا فعلی کوهی‌خیلی

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 81-82

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101699

چکیده

در راستای شناسایی زنبورهای پارازیتوئید استان مازندران در سال‌های 1390 تا 1393، در میان زنبورهای پارازیتوئید جمع‌آوری شده، یک گونه زنبور پارازیتوئید با نام علمی Cleonymus laticornis Walker, 1837 از خانواده Pteromalidae شناسایی ... بیشتر در راستای شناسایی زنبورهای پارازیتوئید استان مازندران در سال‌های 1390 تا 1393، در میان زنبورهای پارازیتوئید جمع‌آوری شده، یک گونه زنبور پارازیتوئید با نام علمی Cleonymus laticornis Walker, 1837 از خانواده Pteromalidae شناسایی گردید. این زنبور برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. شناسایی این زنبور توسط دکتر Antoni Ribes (اسپانیا) انجام گرفت. زنبور C. laticornis از کشورهای فرانسه، بریتانیا، یوگسلاوی، چکسلواکی، سوئیس، مراکش (1)، بلژیک، کرواسی، آلمان، ایتالیا، مراکش، هلند، چین، اسپانیا، بلاروس، سوئد، انگلستان و ایالات متحده آمریکا گزارش شده است (3). گراهام (1969) زنبور C. laticornis را پارازیتوئید سخت‌بال‌پوشان چوب‌خوار معرفی نمود، بطوری که زنبورهای ماده در روزهای آفتابی می و ژوئن؛ روی شاخه‌های درختان کهن سال به ویژهSalix sp. (Salicaceae) وCorylus sp. (Betulaceae) که مورد حمله سخت‌بال‌پوشان چوب‌خوار قرار گرفته‌اند، میزبان خود را جست و جو می‌کنند (2). این زنبور اولین بار سال 1839 از روی لارو (Ochina hederae (Col., Anobiidae روی میزبان پوشیده از عشقه توسط وستوود گزارش شد. لیچتنستین سال 1919 زنبور C. laticornis را از روی تعدادی لارو (Gracilia minuta (Col., Cerambycidae از فرانسه گزارش کرد (2). نویس (2014) میزبان‌های دیگری از راسته سخت‌بال‌پوشان برای زنبور C. laticornis گزارش کرد، که شامل Mecinus pyraster (Curculionidae)، Hylesinus oleiperda و Hylensius toranio از خانواده Scolytidae و همچنین Gracillaria minuta از راسته بال‌پولک‌داران و متعلق به خانواده Gracillariidae میزبان اولیه این زنبور پارازیتوئید می‌باشند (3). در این تحقیق زنبور C. laticornis از شفیره سخت‌بال‌پوش احتمالاً متعلق به خانواده Cerambycidae روی گوجه سبز Prunus divaricate از شهرستان جویبار در تاریخ 14/3/1391 جمع‌آوری شد. این گونه توسط دکتر Antoni Ribes (اسپانیا) شناسایی شد. برخی از ویژگی‌های شکل‌شناسی زنبور به این شرح است: طول بدن حشره ماده بین 1/3 – 7/5 میلی‌متر، رنگ کلی بدن قهوه‌ای تیره است، پاها قهوه‌ای روشن و پنجه‌ها سفید می‌باشند. دو لکه عرضی قهوه‌ای در بال جلو نمایان است. بدن باریک، طول بخش متورم شکم در کم‌ترین حالت 4/2 برابر عرض است. طول سر از نمای پشت حداقل 2/2 برابر عرض، سپرچه طویل است. رگ‌بال کناری در کم‌ترین حالت 7/1 برابر رگ‌بال استیگمال است. پنجمین ترجیت عرض کمتری دارد. رگ‌بال کناری، مشخصاً طویل‌تر از رگ‌بال پس‌کناری و طول آن حدود 8/1-9/1 برابر طول استیگمال است.

گزارش جدید دو گونه زنبور از جنس Hym.: Chrysididae) Pentachrysis Lichtenstein) در ایران (گزارش کوتاه)

شیرین ترابی پور؛ ابراهیم ابراهیمی؛ حسینعلی لطفعلی زاده؛ پائولو رزا

دوره 81، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 85-86

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100471

چکیده

در این تحقیق که به منظور شناسایی زنبورهای خانواده‌ی Chrysididae طی سال‌های 1390-91 در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور (تهران) صورت گرفت، نمونه‌های متعلق به این خانواده که با استفاده ... بیشتر در این تحقیق که به منظور شناسایی زنبورهای خانواده‌ی Chrysididae طی سال‌های 1390-91 در موزه‌ی حشرات هایک میرزایانس، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور (تهران) صورت گرفت، نمونه‌های متعلق به این خانواده که با استفاده از روش‌های مختلف نمونه‌برداری از جمله تله‌ی مالیز و تور حشره‌گیری از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری شده بودند، توسط کلیدهای شناسایی معتبر مورد مطالعه قرار گرفتند و گونه‌های جنس Pentachrysis Lichtenstein, 1876 متعلق به قبیله‌ی Chrysidini تفکیک و شناسایی گردیدند. افراد این جنس دارای تعداد کمی گونه در سراسر جهان هستند و عمدتاً در مناطق جغرافیایی پالئارکتیک و همچنین خاور‌نزدیک انتشار دارند. بر اساس اطلاعات موجود این جنس تاکنون از ایران گزارش نشده است (3). ویژگی‌های افتراقی این جنس عبارتند از: حشراتی به طول تقریبی 9 تا 10 میلی‌متر، فضای گونه‌ای 5/2 تا 5/3 برابر قطر چشم ساده‌ی میانی، مزوپلئورون دارای دو دندانه، ترژیت سوم شکمی دارای ردیف حفره‌ای به‌خوبی توسعه یافته و دارای 5 دندانه‌ی راسی تیز (1). در این کلکسیون دو گونه مورد شناسایی قرار گرفت که عبارتند از: 1- گونه‌ی(Eversmann, 1857) Pentachrysis amoena:نمونه‌های مطالعه شده: سیستان و بلوچستان، خاش، کوشه سفلی، 13 اردیبهشت 1348، ع. پازوکی، یک نمونه (در حال حاضر این گونه نزد دکتر Paolo Rosa در ایتالیا برای انجام مطالعات بیشتر باقی مانده است). ویژگی‌های مرفولوژیک: طول بدن 6 تا 13 میلی‌متر، سر دارای صفحات و شیارهای پیشانی، فضای‌ گونه‌ای بلند، شاخک‌ها باریک، ترژیت سوم شکم توسط یک دندانه‌ی میانی به دو قسمت تقسیم شده، حاشیه‌ی مخرجی ترژیت سوم در افراد نر سبز رنگ و در افراد ماده آبی‌رنگ. پراکنش: روسیه (2) و گزارش جدید برای فون حشرات ایران. 2- گونه‌ی Pentachrysis seminigra (Walker, 1871): نمونه‌ی مطالعه شده: البرز، کرج، کندوان، تیر ماه 1356، پازوکی و مرتضوی، یک نمونه ماده. ویژگی‌های مرفولوژیک: طول بدن 9 تا 13 میلی‌متر، سر و قفسه‌سینه به رنگ آبی تا سبز متالیک، اسکوتوم و سپرچه طلایی رنگ و قسمت میانی سپرچه معمولا آبی رنگ، سینه به شدت منقوط، پیش‌قفسه‌سینه کوتاه و دارای شیار مرکزی عمیق و پس‌قفسه‌سینه برآمده. پراکنش: عربستان سعودی، الجزایر، مالزی (2) و گزارش جدید برای فون حشرات ایران.

معرفی (Asterosporium asterospermium (Coelomycetes به عنوان عضو جدید برای میکوبیوتای ایران (گزارش کوتاه علمی)

جمشید بوجاری؛ مهرداد عباسی؛ فرزانه عادل

دوره 80، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 95-96

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.100894

چکیده

در چارچوب اجرای پروژه شناسایی فلور قارچی راشستان‌های شمال کشور نمونه هایی از سرشاخه های Fagus sylvatica، آلوده به گونه‌ای قارچ سلومیست طی سال‌های 1390-1389 از شمال کشور جمع آوری گردید. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان ... بیشتر در چارچوب اجرای پروژه شناسایی فلور قارچی راشستان‌های شمال کشور نمونه هایی از سرشاخه های Fagus sylvatica، آلوده به گونه‌ای قارچ سلومیست طی سال‌های 1390-1389 از شمال کشور جمع آوری گردید. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داد که سرشاخه‌های آلوده توسط اندام قارچی از نوع آسروول پوشانده شده بودند. آسروول قارچ روی شاخه‌ها قطری بیش از 5/1 میلی‌متر داشت. این اندام به صورت برآمده در سطح سرشاخه‌های آلوده قرار گرفته و اندام بالغ با شکاف طولی شکوفا شده بودند. سلول‌های کنیدیوم‌زا سیلندری و بی‌رنگ بودند. کنیدیوم‌های بالغ حجیم، قهوه‌ای تیره با جدار صاف و ظاهری ستاره مانند با چهار بازو بودند. بازوها با زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار گرفته بودند. قطر کنیدیوم‌ها (از نوک یک بازو تا نوک بازوی دیگر) 55-20 میکرومتر و ضخامت آنها در قسمت قاعده 25-10 میکرومتر بود. کنیدیوم ها به صورت منفرد در انتهای کنیدیوفورها تشکیل می‌شدند (شکل 1). ویژگی‌های نمونه فوق با شرح ارایه شده توسط Sutton (1980) (The Coelomycetes) برای گونه Asterosporium asterospermum (Pers.) S. Hughes کاملاً منطبق بود. بر اساس این منبع گونه مذکور روی گونه‌های مختلف Fagus از اروپای مرکزی و کانادا گزارش شده است. قارچ مذکور برای میکوبیوتای ایران تازگی دارد. مشخصات نمونه بررسی شده: روی F. sylvatica، استان مازندران (کلاردشت)، 14/2/90، جمع آوری کننده: جمشید بوجاری، (IRAN 15686 F).

غربالگری ژرم پلاسم‌های نخود برای انتخاب ژنوتیپ‌های مقاوم به بیماری برق‌زدگی

سید حسین وفائی؛ سعید رضائی؛ احمد عباسی مقدم؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 97-110

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109933.1160

چکیده

گیاه نخود سومین لگوم مهم جهان بعد از لوبیا و نخود فرنگی است. تنش‌های زیستی و غیر زیستی متعددی باعث کاهش عملکرد این محصول می شوند که در میان آنها، بیماری برق زدگی نخود یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده ... بیشتر

سبب‏ شناسی بروز لکه‏ روی میوه‏ های سیب در منطقه سمیرم

احمد حیدریان؛ محمدرضا نعمت اللهی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 105-118

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106537

چکیده

در سال‏های اخیر علائم لکه روی میوه در باغ‏های تجاری سیب شهرستان سمیرم بروز و توسعه یافته است. بررسی‏های گیاه‏پزشکی حاکی از علل مختلف بروز این عارضه روی میوه‏های سیب بوده است ازجمله علل احتمالی ... بیشتر

بررسی بیماری زردی سیر در مزارع استان زنجان

ندا زند؛ حسین جعفری؛ مونس بخشی؛ شمس الله نجفی

دوره 91، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 109-121

https://doi.org/10.22092/jaep.2023.362613.1482

چکیده

سیر گیاهی علفی از تیره پیازئیان (Alliaceae) است که از نظر تولید جهانی در بین گیاهان پیازی پس از پیاز رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. این محصول در منطقه طارم استان زنجان یکی از محصولات زراعی مهم می باشد. ... بیشتر

آفتاب‌سوختگی زمستانه عامل مستعدکننده شانکر باکتریایی درختان بادام و هلو در استان چهارمحال و بختیاری

ناصر امانی فر

دوره 88، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 113-123

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.341697.1325

چکیده

آفتاب‌سوختگی زمستانه یک عارضه فیزیولوژیکی است و باعث آسیب به درختان بادام و هلو در برخی باغ‌ها در استان چهارمحال و بختیاری می‌شود. در باغ‌هایی که شرایط برای این عارضه مساعد است، شانکر باکتریایی نیز ... بیشتر آفتاب‌سوختگی زمستانه یک عارضه فیزیولوژیکی است و باعث آسیب به درختان بادام و هلو در برخی باغ‌ها در استان چهارمحال و بختیاری می‌شود. در باغ‌هایی که شرایط برای این عارضه مساعد است، شانکر باکتریایی نیز شدیدتر است. علائم اولیه به‌صورت تغییر رنگ پوست تنه درخت، ترک خوردن پوست و به‌تدریج جدا شدن پوست از تنه و خشکیدگی تنه و سرشاخه‌ها است. علائم عارضه در سمت جنوب و جنوب غربی (سمت آفتاب‌گیر) درختان دیده می‌شود. طی سال‌های 98-1394 ارتباط عارضه آفتاب‌سوختگی زمستانه و شانکر باکتریایی بادام و هلو در استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. این بررسی در 12 باغ انتخابی هلو و بادام در مناطق مختلف استان انجام شد. در بادام شاخص عارضه در سمت جنوب غربی درختان حدود 83 درصد در مقایسه با سمت شمال شرقی درختان افزایش نشان داد. در هلو نیز این افزایش حدود 7/82 درصد بود. فراوانی جداسازی باکتری Pseudomonas syringae pv. syringae(عامل شانکر باکتریایی) در سمت جنوب غربی درختان نسبت‌به شمال شرقی حدود 4/78 و 75 درصد به‌ترتیب برای بادام و هلو بیشتر بود. تیمار سفید کردن سمت جنوب غربی تنه درختان نسبت به درختان شاهد نشان داد، در بادام از 70 تا 81 درصد و در هلو از 3/56 تا 86 درصد باعث کاهش عارضه آفتاب‌سوختگی و علائم شانکر می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت عارضه آفتاب‌سوختگی زمستانه یکی از عوامل پیش آمودگی شانکر و زوال درختان بادام و هلو در استان چهارمحال و بختیاری است.

ارزیابی رابطة درصد عددی و وزنی سن‌زدگی در دانه‌های گندم توسط Eurygaster integriceps

جعفر محقق نیشابوری؛ آسیه ابوالحسنی

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 115-120

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.121900.1229

چکیده

یکی از زیان‌‌های عمدة سن معمولی گندم Eurygaster integriceps، اثرات مخرب آن بر کیفیت دانة گندم است که به صورت درصد سن‌زدگی دانه‌‌ها بیان می‌‌شود. پوره‌‌ها و حشرة کامل سن با فرو بردن قطعات دهانی خود در دانه و ... بیشتر یکی از زیان‌‌های عمدة سن معمولی گندم Eurygaster integriceps، اثرات مخرب آن بر کیفیت دانة گندم است که به صورت درصد سن‌زدگی دانه‌‌ها بیان می‌‌شود. پوره‌‌ها و حشرة کامل سن با فرو بردن قطعات دهانی خود در دانه و انتقال آنزیم‌‌های بزاقی به درون آن سبب می‌‌شوند که گلوتن دانة گندم تجزیه شود. بدنبال آن کیفیت خمیر و خواص نانوایی آن کاهش می‌یابد. درصد سن‌‌زدگی دانه‌‌ها به دو روش عددی و وزنی محاسبه می‌‌شود. در این بررسی، آزمایشی برای مقایسه و رابطة میان این دو روش انجام شد. تعداد 225 نمونة ده‌گرمی از نمونه‌های گندم سن‌زده متعلق به سه مرکز خرید واقع در استان‌های اراک (3 × 30)، قزوین (3 × 20) و لرستان (3 × 25) آزمایش شد. در توزین دانه‌ها از ترازوی با دقت 1/0 میلی گرم استفاده و به تفکیک تعداد و وزن دانه‌‌های سن‌‌زده و سالم یادداشت شد. به‌‌طورکلی دانه‌‌های سالم با میانگین وزن 34 میلی‌‌گرم از دانه‌‌های سن‌‌زده با میانگین وزن 30 میلی‌‌گرم سنگین‌‌تر بودند. با وجود تفاوت معنی‌‌دار درصد سن‌‌زدگی دانه‌‌ها بین روش عددی و وزنی، همبستگی مثبت معنی‌‌داری میان این دو روش وجود داشت (r = 0.98, p < 0.0001). با استفاده از معادلة y = 0.8374x + 0.02، که در آن x درصد عددی و y درصد وزنی سن‌‌زدگی است، امکان تبدیل هریک از روش‌‌های تعداد و وزن دانه‌‌های سن‌‌زده به روش دیگر وجود دارد. بهرحال در مقایسة دو روش یادشده، شیوة وزنی به لحاظ سادگی و سرعت برتری دارد.

تهیه مدل پیش‌آگاهی کرم خوشه‌خوار انگور Lobesia botrana بر مبنای فنولوژی تابع دما

حسین رنجبراقدم؛ بابک قرالی؛ صلاح الدین کمانگر؛ لادن صدیقی

دوره 90، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 115-130

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.360174.1458

چکیده

خوشه‌خوار انگور،Lobesia botrana Denis & Schiffermüller مهم‌ترین آفت تاکستان‌های کشور است. در این پژوهش، هم‌زمان با ثبت تغییرات ساعتی دمای محیط، نوسانات فصلی جمعیت خوشه‌خوار انگور در استانهای قزوین و کردستان ... بیشتر

اثرات زیرکشندگی قارچ بیمارگر Metarhizium anisopliae روی شته جالیز Aphis gossypii در سه دمای ثابت

زهرا علیزاده گل سفیدی؛ امین صدارتیان جهرمی؛ مجتبی قانع جهرمی

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 117-128

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.125102.1267

چکیده

در پژوهش حاضر، اثرات زیرکشندگی (LC30) قارچ بیمارگر Metarhizium anisopliae روی شته Aphis gossypiiدر سه دمای ثابت 20، 25 و 1±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره روشنایی 16 ساعت با استفاده از روش تجزیه جدول زندگی دو ... بیشتر در پژوهش حاضر، اثرات زیرکشندگی (LC30) قارچ بیمارگر Metarhizium anisopliae روی شته Aphis gossypiiدر سه دمای ثابت 20، 25 و 1±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره روشنایی 16 ساعت با استفاده از روش تجزیه جدول زندگی دو جنسی ویژه سن مرحله‌‌ زیستی مطالعه شد. کم‌ترین طول دوره زیستی مراحل نابالغ این آفت در دمای 25 درجه سلسیوس 37/4 روز، بیش‌ترین طول عمر ماده‌های بالغ نیز در همین دما 73/16 روزبود. باروری کل افراد تیمار شده با غلظت زیرکشنده قارچ M. anisopliae نیز در دماهای مختلف مورد مطالعه از نظر آماری متفاوت بود و کمترین میزان این پارامتر در دمای 30 درجه سلسیوس 60/3 پوره بود. پارامترهای رشد جمعیت نتاج افراد تیمار شده نیز تحت تأثیر دماهای مختلف مطالعه شد. در دمای 30 درجه سلسیوس، به‌دلیل بالاتر بودن نرخ مرگ نسبت به تولد، مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) برابر با 091/0- (بر روز) بود. مقادیر محاسبه شده نرخ خالص تولید مثل (R0) نیز در دو دمای 20 و 30 درجه سلسیوس به‌ترتیب 46/5 و 47/0 نتاج/فرد بود که بهصورت معنیداری کمتر از دمای 25 درجه سلسیوس،29/66 نتاج/فرد بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که دماهای 20 و 30 درجه سلسیوس قدرت بیماری‌زایی قارچ بیمارگر M. anisopliae روی شته جالیز را به‌صورت معنی‌داری تحت تأثیر قرار می‌دهند. یافته‌های پژوهش حاضر تأثیر بهسزایی در افزایش کارایی بیولوژیک بیمارگر میکروبی M. anisopliae در برنامههای مدیریتی آفات مختلف خواهد داشت.

تأثیر دما بر شکسته شدن دیاپوز و تفریخ تخم در نماتد سیستی غلات Heterodera filipjevi (مقاله کوتاه علمی)

زهرا مجدطاهری؛ زهرا تنهامعافی؛ کیومرث نظری؛ خلیل زینلی نژاد؛ فرشاد رخشنده رو؛ عبدالفتاح عامر دبابات

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 117-123

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.342907.1347

چکیده

نماتد سیستی غلات، Heterodera filipjevi، دارای دیاپوز اجباری در چرخه زندگی و در مرحله تخم است. در این بررسی تأثیر تیمارهای دمایی 5، 10، 15، 15+5، 20 و 25 درجه سلسیوس به مدت 12 هفته، روی میزان تفریخ تخم در سیست‌های نماتد ... بیشتر

گزارش زنبور پارازیتوئید Praon gallicum (Hym.: Braconidae, Aphidiinae) از ایران (گزارش کوتاه علمی)

شهلا باقری متین؛ شهرام شاهرخی خانقاه؛ پتر استاری

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 127-128

چکیده

طی بررسی‌هایی که به منظور جمع آوری و شناسایی پارازیتوییدهای شته ها در سال 1385 در مزارع گندم استان کرمانشاه انجام شد، با آمار برداری‌های منظم هفتگی شته‌های مومیایی جمع‌آوری و پس از تشخیص شته میزبان، ... بیشتر طی بررسی‌هایی که به منظور جمع آوری و شناسایی پارازیتوییدهای شته ها در سال 1385 در مزارع گندم استان کرمانشاه انجام شد، با آمار برداری‌های منظم هفتگی شته‌های مومیایی جمع‌آوری و پس از تشخیص شته میزبان، در لوله‌های آزمایش در شرایط 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی نگهداری شدند. زنبورهای پارازیتوئید خارج شده در الکل 75 درصد نگهداری و پس از تشخیص برای تأیید به دکتر Petr Stary در مؤسسه حشره‌شناسی آکادمی علوم جمهوری چک ارسال شدند. در این تحقیق هفت گونه از زنبورهای پارازیتوئید خانواده Braconidae از زیر‌خانواده Aphidiinae در بهار سال‌های 85-1384 از روی شته‌های غلات استان کرمانشاه جمع‌آوری شدند که در این میان گونه Praon gallicum برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. این زنبور توسط نگارنده اول در تاریخ‌های 21/1/85، 23/3/84، 16/1/85 و 16/1/85 به‌ترتیب از مزارع گندم مناطق درود فرامان، اللهیارخانی، سرپل و بشیوه سرپل استان کرمانشاه از روی شته Rhopalosiphum padi (L.) جمع‌آوری و در بخش تحقیقات مبارزه بیولوژیک موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور نگهداری می‌شود. Stary (1981) (Acta Entomologica Bohemoslovaca, 78: 382-396) کلید شناسایی گونه‌های مختلف جنس Praon را ارایه کرده است. P. gallicum اولین بار در فرانسه از روی شته Schizaphis graminum جمع‌آوری و توسط Stary (1971) (AnnalsofSocietyofEntomologyinFrance, 7(3): 625-627) توصیف شده است. هم‌چنین et al. (1997) Pike (Environmental Entomology, 26(6): 1299-1311) این گونه را از مزارع غلات آمریکا گزارش و به وارد شدن آن از اروپا اشاره کرده‌اند.

بررسی تنوع فنوتیپی و پروتئینی عامل بیماری شانکر باکتریایی گوجه‌فرنگی در استان‌‌های گلستان و آذربایجان غربی

فهیمه نظری؛ غلامرضا نیکنام؛ ابوالقاسم قاسمی؛ اسماعیل ترابی؛ سید محسن تقوی

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 135-152

چکیده

بیماری شانکر باکتریایی گوجه‌فرنگی در ایران، اولین بار در سال 1367 از منطقه ارومیه در استان آذربایجان غربی گزارش گردید. این بیماری موجب زخم (شانکر)، پژمردگی و خشکیدگی یک طرفه در بوته و ایجاد لکه روی برگ ... بیشتر بیماری شانکر باکتریایی گوجه‌فرنگی در ایران، اولین بار در سال 1367 از منطقه ارومیه در استان آذربایجان غربی گزارش گردید. این بیماری موجب زخم (شانکر)، پژمردگی و خشکیدگی یک طرفه در بوته و ایجاد لکه روی برگ و میوه شده و در نهایت به زوال کامل گیاه منجر می‌گردد. در طی این تحقیق، 64 جدایه باکتریایی از بوته‌‌های آلوده گوجه فرنگی مزارع استان آذربایجان غربی و گلستان جداسازی و بررسی گردید. بر اساس مشخصات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و خصوصیات بیماری‌زایی، تمامی‌ جدایه‌‌ها تحت عنوان Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis شناسایی شدند. در تمامی ‌مراحل شناسایی از نمونه استاندارد Cmm (NCPPB382، از آلمان) به عنوان شاهد در آزمون‌‌ها استفاده گردید. نتایج، بیانگر وجود تفاوت‌‌های مشخص در توانایی استفاده از منابع مختلف و نقوش الکتروفورتیکی پروتئین محلول سلولی با استفاده از روش SDS-PAGE بود. دندروگرام داده‌‌های حاصل از خصوصیات بیوشیمیایی و الکتروفورز پروتئین با استفاده از نرم افزارNTSY`S-pc Version 2/02e، روش UPGMA و ضریب جاکارد رسم گردید. تعداد سه گروه با درصد شباهت معادل 77% در دندروگرام حاصل از داده‌‌های بیوشیمیایی و پنج گروه با درصد شباهت معادل 86% در دندروگرام حاصل از داده‌‌های پروتئینی مشخص گردید. نتایج فوق هتروژنی در بین جدایه‌‌های ‌ایرانی با نمونه استاندارد، هموژنی بین جدایه‌‌های گلستان و آذربایجان غربی و وجود جمعیت‌‌های متفاوت در بین جدایه‌‌های مناطق مختلف را نشان دادند. این اولین گزارش از وجود بیماری شانکر باکتریایی گوجه فرنگی در استان گلستان است.

اولین گزارش از وجود کنه (Banks 1917) Schizotetranychus celarius روی بید فری ((Salix matsudana Koid. از ایران (گزارش کوتاه علمی)

مسعود اربابی؛ پروانه برادران؛ منصور عبایی؛ امیرحسین پهلوانی

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 137-138

چکیده

کنه تارتن Schizotetranychus celarius اولین بار از روی بامبو زینتی (Dracaena sanderiana Sander ex Mast.) در نمونه‌های ارسالی سازمان حفظ نباتات جمع‌آوری، شناسایی و گزارش می‌گردد. پراکندگی این کنه به لحاظ عدم رعایت قوانین قرنطینه ... بیشتر

اولین گزارش زنبور(Hym.: Torymidae) Idiomacromerus balasi پارازیتوئید لارو گونه‌ای دوبال گال‌زا از خانواده‌یCecidomyiidae در ایران (گزارش کوتاه علمی)

مصطفی نیکدل؛ حسینعلی لطفعلی زاده

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 155-156

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107239

چکیده

طی بررسی حشرات آفت گیاهان دارویی در استان آذربایجان‌شرقی در بهار سال 1388، در محدوده بین شهرستان‌های اهر و کلیبر که دارای پوشش غالب با گیاهان مرتعی است، گال‌های حاوی لاروهای گونه‌ای از مگس‌های گال‌زای ... بیشتر طی بررسی حشرات آفت گیاهان دارویی در استان آذربایجان‌شرقی در بهار سال 1388، در محدوده بین شهرستان‌های اهر و کلیبر که دارای پوشش غالب با گیاهان مرتعی است، گال‌های حاوی لاروهای گونه‌ای از مگس‌های گال‌زای خانواده Cecidomyiidae از روی گیاه Anthemis tinctoria از خانواده مرکبان (Asteraceae) جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. این گیاه دارای کاربرد‌های محدود دارویی می‌باشد. نگهداری گال‌ها در آزمایشگاه (دمای حدود 24 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی حدود 65 درصد) منجر به خروج چهار نمونه زنبور Torymidae پارازیتوئید لاروهای Cecidomyiidae گردید. زنبورهای خارج شده به داخل الکل اتیلیک 75 درصد منتقل شده و بعد از شناسایی در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی نگهداری می‌شوند. نمونه‌های مذکور توسط نگارندة دوم تحت عنوان (Szelenyi, 1957) Idiomacromerus balasi از خانواده Torymidae تعیین هویت گردید. با توجه به منابع در دسترس، گونه‌ی فوق‌الذکر برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. زنبورهای جنس Idiomacromerus Crawford دارای 42 گونه گزارش شده در نقاط مختلف دنیا می‌باشد (3). اغلب گونه‌های این جنس در ناحیه زئو‌جغرافیایی Palearctic و به ویژه در اغلب کشورهای اروپایی پراکنده هستند (1,2). این زنبورها عمدتاً پارازیتوئید زنبورهای گیاه‌خوار از خانواده‌ی Eurytomidae و زنبورهای گال‌زای Cynipidae می‌باشند، اما گونه I. balasiبه عنوان پارازیتوئید لارو مگس‌های خانواده Cecidomyiidae روی گیاهان جنسArtemisia از خانواده Asteraceae گزارش شده است (2). گونه I. balasi متعلق به زیرخانواده Toryminae، قبیله Microdontomerini است که از کشور‌های بلغارستان، چکسلواکی، گرجستان، مجارستان، مولداوی، اسلونی، یوگسلاوی سابق و اردن گزارش شده است (3). در این گونه شاخک دارای چهار بند باریک در قاعده تاژک می‌باشد، ران پای عقب فاقد دندانه، سر و سینه براق، عرض شکم کمتر از بلندی آن است، تخمریز بلندتر از شکم است.

شناسایی و پراکنش گونه‌های Paecilomyces جدا شده از سرشاخه‌های درختان پسته (مقاله ی کوتاه فارسی)

فاطمه خسروی مقدم؛ سید کاظم صباغ؛ محمد مهدی امینایی؛ سمیه ابراهیمی

دوره 82، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 181-184

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.100704

چکیده

طی سال‌های 1391-1389 از سرشاخه‌های درختان پسته باغ‌های استان‌های کرمان و یزد و خراسان رضوی نمونه‌برداری شد. تعداد 305 جدایه متعلق به جنس Paecilomyces جداسازی، خالص‌سازی و با استفاده از کلیدهای معتبر مورد شناسایی ... بیشتر

جدول زندگی دوجنسی کنه شکارگر Amblyseius swirskiiبا تغذیه از کنه Phyllocoptes adalius در شرایط آزمایشگاهی

مصطفی معروف پور

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 189-200

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106116

چکیده

کنه adalius Phyllocoptes یکی از آفات مهم گیاه رز است. کنه‌های شکارگر فیتوزئیده مهمترین دشمنان طبیعی کنه‌های نباتی بوده و به‏عنوان عوامل کنترل بیولوژیک نقش مهمی را در مدیریت تلفیقی این آفات بازی می‌کنند. ... بیشتر کنه adalius Phyllocoptes یکی از آفات مهم گیاه رز است. کنه‌های شکارگر فیتوزئیده مهمترین دشمنان طبیعی کنه‌های نباتی بوده و به‏عنوان عوامل کنترل بیولوژیک نقش مهمی را در مدیریت تلفیقی این آفات بازی می‌کنند. کنه swirskii Amblyseius متعلق به خانواده فیتوزوئیده و چندخوار است و از تعداد زیادی از بندپایان کوچک و گرده گیاهان تغذیه می‌کند. جدول زندگی توصیف جامعی از زنده‌مانی، مراحل مختلف زیستی و تولیدمثلی یک جمعیت را بیان می‌کند و بنابراین اساسی‌ترین بحث در اکولوژی جمعیت‌ و مدیریت آفت محسوب می‌شود. در این پژوهش، پارامترهای زیستی این کنه در شرایط آزمایشگاهی در دمای 0/5 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 70-80 درصد و 16:8 (تاریکی: روشنایی) با تغذیه از کنه P. adalius بررسی شد. در ابتدای آزمایش، 50 عدد تخم هم‏سن بهعنوان گروه هم‏زاد مورد استفاده قرار گرفت و جدول زندگی باروری با پیگیری افراد هم‏زاد تا مرگ آخرین فرد تنظیم شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص تولیدمثل (R0)، متوسط زمان یک نسل (T) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) بهترتیب 0/172 در روز، 12/59 نتاج/ماده، 14/72 روز و 1/18 در روز محاسبه شد. بهطور کلی، نتایج نشان داد که کنه‌ی swirskii A. قادر به رشد و نمو در 25 درجه سلیسوس با تغذیه از کنه P. adalius بوده و می‌تواند در کنترل زیستی این آفت نقش داشته باشد.

گونه‌های جدید از Passalora و Ramularia از ایران (مقاله کوتاه فارسی)

بهاره بیچرانلو؛ مهدی پیرنیا؛ قربانعلی اسدی

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 191-194

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100376

چکیده

به منظور شناسایی گونه‌های Passalora و Ramularia نمونه‌های گیاهی از مناطق مختلف استان مازندران و از میزبان‌های مختلف دارای علایم لکه برگی در فصول بهار تا پاییز سال‌های 91-1390 جمع‌آوری شدند. آرایه‌های Passalora brandenburgeri ... بیشتر

گزارش زنبور (Thysanus ater (Hym.: Signiphoridae پارازیتویید سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola Borckh از ایران (گزارش کوتاه)

آرش ابراهیمی؛ حسینعلی لطفعلی‌زاده؛ محمد حسین کاظمی

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 191-192

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100575

چکیده

سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola Borckh از خانوادهی Diaspididae، یکی از آفاتی است که در سال‌های اخیر در اکثر نقاط میوهخیز ایـران طغیان کرده و مـوجب خسارات فـراوان گـردیده است. این حشره با مـکیدن شیره گیاهی و ... بیشتر سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola Borckh از خانوادهی Diaspididae، یکی از آفاتی است که در سال‌های اخیر در اکثر نقاط میوهخیز ایـران طغیان کرده و مـوجب خسارات فـراوان گـردیده است. این حشره با مـکیدن شیره گیاهی و ایجاد اختلالات فیزیولوژیک باعث ضعف شدید و مرگ درختان میزبان میگردد. درختان آلوده دارای برگهای کوچک و رنگ پریده، میوههای بدشکل و ریز و سرشاخههای خشک میباشند. در بررسی که به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتویید این آفت در منطقهی شمالی استان آذربایجان‌شرقی به عمل آمد طی اردیبهشت و خرداد ماه سال 1389 نمونه‌های آلوده به سپردار سیب در منطقه کمارسفلی شهرستان جلفا (4291738 y =586294s38x =) جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد. زنبورهای خارج شده در ظروف پرورش، جداسازی و به شیشههای حاوی الکل انتقال داده شدند. پس از مطالعهی زنبورها و مقایسه آن با کلیدهای شناسایی موجود، توسط نگارندهی دوم مورد شناسایی قرار گرفتند. زنبور پارازیتویید تحت عنوان Thysanus ater Walker, 1840 از خانواده‌ی Signiphoridae شناسایی گردید. فعالیت زنبور پارازیتویید Thysanus aterدر بسیاری از نقاط دنیا مشاهده شده است که از آن جمله میتوان به اروپا، ترکیه و هنداشاره کرد (2) و برای نخستین بار از ایران گزارش می‌شود. از مهم‌ترین مشخصات مورفولوژیکی این گونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: طول حـشره ماده 75/0 میلی‌متر با رنگ عمومی تیره، بال جلـویی در ناحیه نیمه ابتدایی تیرهرنگ، مابقی شفاف بالعقب شفاف؛ عرض سر 63/1 برابر عرض فرق جلویی سر، عرض فرق جلویی سر برابر 68/0طول چماق شاخکی است؛ طول پدیسل شاخک 7/0 طول ناحیه اسکیپ، بندهای F1 تا F3 شاخک باریک و آنلیفرم، F4 چهار گوش و چـماق 29/2 برابر طویل‌تر از طول بند اول شاخک می‌‌باشد؛ طول بال جلو حدود سه برابر عرض آن و بال عقب در حدود 8 برابر طویلتر از عرض آن است؛ طول ریشکهای حاشیهای در حدود 5/2 برابر عرض بال است؛ تخمریز 27/3 برابر طویلتر از ساق پای میانی و 98/1 برابر طویلتر از ساق پای عقبی میباشد (1). این نمونه‌ها در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی نگهداری می‌شوند.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده