آفات و بیماری‌های گیاهی - مقالات آماده انتشار

تأثیر هیبریدهای مختلف ذرت بر پارامترهای رشد جمعیت کرم غوزه‌ی پنبه (Helicoverpa armigera (Lep.: Noctuidae

اکرم ارقند؛ بهرام ناصری؛ جبرائیل رزمجو؛ مهدی حسنپور

دوره 80، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 41-50

https://doi.org/10.22092/jaep.2012.100889

چکیده

کرم غوزه‌ی پنبه Helicoverpa armigera آفت جدی محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر نقاط جهان است. تاثیر هیبریدهای مختلف ذرت شامل SC700، SC704، SC500، DC370 و SC260 در قالب رژیم غذایی مصنوعی روی پارامترهای رشد جمعیت H. armigera ... بیشتر کرم غوزه‌ی پنبه Helicoverpa armigera آفت جدی محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر نقاط جهان است. تاثیر هیبریدهای مختلف ذرت شامل SC700، SC704، SC500، DC370 و SC260 در قالب رژیم غذایی مصنوعی روی پارامترهای رشد جمعیت H. armigera در اتاقک رشد (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد.نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی هیبریدهای مختلف از 0/1039 تا 0/1394 بر روز در نوسان بود که کمترین مقدار را روی SC700 و بیشترین مقدار را روی SC500 داشت. بیشترین مقدار نرخ خالص تولید مثل (R0)روی SC500 (203/90 ماده به ازاء هر فرد ماده در هر نسل) و کمترین مقدار روی SC700 68/30 به دست آمد. نتایج نشان داد که طولانی‌ترین زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) روی SC700 6/59 روز و کوتاه‌ترین آن روی SC500 4/96 روز بود. به دلیل بالاتر بودن ضریب تبیین (r2) در مدل Gompertz، داده‌های به دست آمده روی هیبریدهای مختلف برازش مناسب‌تری با این مدل در مقایسه با مدل Weibull داشتند. نرخ بقاء افراد در زمان ورود افراد هم سن اولیه به مرحله‌ی حشره کامل 0/36، 0/44، 0/56، 0/46 و 0/48 به ترتیب روی هیبریدهای DC370، SC704، SC260، SC500 و SC700 بود. در زمان ظهور اولین حشره کامل، امید به زندگی H. armigera روی هیبریدهای فوق به ترتیب 13/55، 16/45، 13/53 13/43 و 13/76 روز بود. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که SC700 میزبان نامناسب و SC500 میزبان مناسبی برای H. armigera بود.

زیست‌شناسی فرم بی‌بال شته‌ی گندم‌-‌گل‌سرخ (Metopolophium dirhodum (Hem.: Aphididae روی گندم در شرایط آزمایشگاه

شهرام شاهرخی خانقاه؛ مسعود امیرمعافی

دوره 81، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 43-50

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100466

چکیده

در این تحقیق، زیست شناسی فرم بی‌بال شته‌ی گندم‌-‌گل‌سرخMetopolophiumdirhodum که یکی از فراوان‌ترین گونه‌های شته‌ها در مزارع گندم می‌باشد، در شرایط آزمایشگاه با دمای1± 20 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 ... بیشتر در این تحقیق، زیست شناسی فرم بی‌بال شته‌ی گندم‌-‌گل‌سرخMetopolophiumdirhodum که یکی از فراوان‌ترین گونه‌های شته‌ها در مزارع گندم می‌باشد، در شرایط آزمایشگاه با دمای1± 20 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 60-50 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور پوره‌های سن یک شته با استفاده از قفس‌های برگی روی برگ‌های گندم رقم مهدوی پرورش داده شدند. ویژگی‌های زیستی شته با آماربرداری روزانه به‌دست آمد و برای محاسبه‌ی پارامترهای جدول زندگی از روش Carey (1993) استفاده شد. میانگین طول دوره پورگی فرم بی‌بال شته روی گندم رقم مهدوی 37/0±72/10 روز به‌دست آمد. طول دوره‌ی پیش از پوره‌زایی شته 09/0 ± 17/1 روز و طول مدت یک نسل آن (از پوره تا پوره) به‌طور متوسط 370± 89/11 روز به‌دست آمد. حشرات کامل شته طول عمر زیادی داشتند (28/2± 33 روز) و در اکثر مدت عمر خود (37/1 ± 65/17 روز) تولید مثل کردند. منحنی بقای شته گندم‌-‌گل‌سرخ از نوع اول بود. این شته در مرحله‌ی زیستی پوره تلفاتی نداشت و حتی تا 27 روز تلفاتی در جمعیت شته مشاهده نشد که مشابه نحوه رشد ونمو حشرات گیاه‌خوار روی میزبان‌های گیاهی حساس می‌باشد. نتایج بررسی آماره‌های رشد جمعیت پایدار شته نشان داد که از هر ماده مورد آزمایش، 84/33 ماده در نسل بعد حاصل شده است. نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته 194/0 نتاج ماده به ازای هر ماده از جمعیت در روز محاسبه گردید. با توجه به مقدار عددی نرخ متناهی افزایش جمعیت، جمعیت شته هر روز نسبت به روز قبل 4/21 درصد افزایش یافت. همچنین برآورد مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (57/3 روز) نیز پتانسیل قابل ملاحظه رشد جمعیت شته‌ی گندم‌-‌گل‌سرخ را روی گندم رقم مهدوی نشان داد

تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی در جدایه‌های ایرانی قارچ Mycosphaerella graminicola با استفاده از ارقام افتراقی گندم

علی محمدبیگی؛ رامین روح‌ پرور؛ محمد ترابی

دوره 84، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 43-54

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106682

چکیده

برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژن‌های موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی ... بیشتر برای مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژن‌های موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی جدایه‌های قارچ Mycosphaerella graminicola ، واکنش گیاهچه‌ای 21 رقم افتراقی بین‌المللی گندم که هر کدام حاوی یک یا چند ژن شناخته شده مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی می‌باشند همراه چهار رقم به عنوان شاهد حساس، نسبت به 13 جدایه‌ی قارچM. graminicola که در طی سال‌های 1390، 1391 و 1392 از مزارع آلوده‌ی استان‌های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شدند، در شرایط گلخانه‌ای در دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه‌های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه‌ی نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفت. واکنش گیاهچه‌ای ارقام، 21 روز پس از مایه‌زنی براساس، میزان نکروتیک و وجود پیکنید بعنوان دو پارامتر بیماری بصورت جداگانه و با استفاده از مقیاس مک‌کارتنی و همکاران تعیین شد. براساس واکنش ارقام نسبت به جدایه‌ها و ارتباط آن با ژن‌های شناخته شده مقاومت به سپتوریای برگی موجود در ارقام، بیماری‌زایی / عدم بیماری‌زایی (Avir/Vir)، جدایه‌ها مشخص شد. در این بررسی سیزده پاتوتیپ مختلف در کشور شناسایی گردیدند. در بین ارقام افتراقی گندم مایه‌زنی شده با جدایه‌ها‌ی قارچ عامل بیماری، ارقام Arina،Riband ،M3 ‎ به ترتیب حاوی ژن‌های Stb15,6،Stb15 و Stb16,17 نسبت به تمام جدایه‌ها مقاوم بودند. فراوانی ژنهای بیماریزایی جدایههای قارچ M. Graminicola نشان داد که برای ژن‌هایStb17، Stb16 وStb15 در هیچیک از جدایه‌ها فاکتور یا ژن بیماری‌زایی وجود نداشت.

ویژگی‌های زیستی و پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک Hyperaspis polita با تغذیه از شپشک‌های آرد‏آلود Phenacoccus solenopsis و Planococcus citri در شرایط آزمایشگاهی

صادق نخعی مدیح؛ لیلا رمضانی؛ سارا ضرغامی؛ نوشین زندی سوهانی

دوره 85، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 45-56

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.107536.1121

چکیده

کفشدوزک Hyperaspis polita گزینه توانایی برای کنترل شپشک‌های آرد‌آلود است. به‌منظور تعیین بهترین طعمه برای پرورش انبوه این شکارگر با تغذیه از شپشک‌های آرد‌آلود پنبهPhenacoccus solenopsis و مرکبات Planococcus citri در ... بیشتر کفشدوزک Hyperaspis polita گزینه توانایی برای کنترل شپشک‌های آرد‌آلود است. به‌منظور تعیین بهترین طعمه برای پرورش انبوه این شکارگر با تغذیه از شپشک‌های آرد‌آلود پنبهPhenacoccus solenopsis و مرکبات Planococcus citri در شرایط آزمایشگاهی (دمای بهینه 1±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری به تاریکی 14:10) پارامترهای زیستی آن بررسی شد. تجزیه داده‌ها بر اساس جدول زندگی سن- مرحله دوجنسی نشان داد طول دوره تفریخ تخم و طول دوره رشدی لاروها، پیش شفیره و شفیره کفشدوزک با تغذیه از شپشک آرد آلود مرکبات به ترتیب 5.08، 3.62، 2.47، 6.55 روز و با تغذیه ازشپشک آردآلود پنبه به ترتیب 5.18، 3.75، 2.38 و 6.16 روز بود. طول کل دوره پیش از تخم‌ریزی ((TPOP، پیش از تخم‌ریزی حشرات کامل (APOP)، دوره تخم‌ریزی، عمر حشرات بالغ ماده و نر به ترتیب با تغذیه از شپشک آرد آلود مرکبات برابر با 4.36، 32.28، 51.72، 81.89 و 69.84 روز و با تغذیه ازشپشک آردآلود پنبه برابر با 4.87، 32.39، 45.33، 70.85 و 64.44 روز برآورد شد. ماده‌ها به‌طور میانگین 220.8 تخم با تغذیه از شپشک آرد‌آلود مرکبات و 182.61 تخم با تغذیه از شپشک آردآلود پنبه تولید کردند. مقادیر پارامترهای جدول زندگی شامل نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، نرخ خالص تولید مثل (Ro) و طول دوره یک نسل (T) به ترتیب با تغذیه از شپشک آرد‌آلود مرکبات برابر با 0.0783 روز1-، 1.0814 روز1-، 53.35 نتاج، 50.80 روز و با تغذیه از شپشک آردآلود پنبهبرابر با 0.0767 روز1-، 1.0797 روز1-، 43.35 نتاج و 49.14 روز محاسبه شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده هر دو شپشک طعمه برای پرورش انبوه این کفشدوزک مناسب بودند، اما با توجه به سهولت پرورش شپشک آردآلود مرکبات، این شپشک به عنوان بهترین طعمه پیشنهاد می‌شود.

ردیابی و تعیین خصوصیات مولکولی ژن پروتئین پوششی سه جدایه ‌ایرانی ویروس آبله آلو (Plum pox virus)

مهدی شیرازی؛ محمدرضا صفرنژاد؛ فرشاد رخشنده رو؛ حمیدرضا زمانی زاده

دوره 83، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 51-62

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.101694

چکیده

ویروس آبله آلو (Plum pox virus, PPV) یکی از خسارتزاترین ویروس‌های درختان میوه هسته‌دار در دنیا می باشد. به منظور ردیابی و بررسی خصوصیات مولکولی جدایه‌های‌ایرانی PPV، طی سال‌های زراعی 93-91، تعداد 130 نمونه برگی ... بیشتر

تاثیر برخی بسترهای غذایی جامد در اسپورزایی جدایهStreptomyces carpaticus UTS49 و کنترل نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگی

نیلوفر محمدی فشارکی؛ کیوان بهبودی؛ رامین حیدری

دوره 86، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 51-60

https://doi.org/10.22092/jaep.2018.115192.1186

چکیده

نماتدهای ریشه‌گرهی به عنوان انگل اجباری گیاهان دارای پراکنش وسیع در جهان هستند. اعضای این جنس به بیش از 3500 گونه‌ی مختلف از گیاهان آوندی حمله می‌کنند. گونه‌های Streptomyces از جمله باکتری‌های گرم مثبتی هستند ... بیشتر

اثر روغن معدنی بر کنترل شب‌پره جوانه‌خوار مرکبات Archips rosanus و میزان تولید میوه پرتقال واشنگتن ناول

معصومه مرزبان عباس‌آبادی؛ محمد رضا دماوندیان؛ پونه قائمیان امیری

دوره 87، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 51-62

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.123044.1244

چکیده

شب‌پره جوانه‌خوار مرکبات، Archips rosanus (Linnaeus) از آفات مهم درختان مرکبات در استان مازندران می‌باشد. این پژوهش در قالب دو آزمایش جداگانه در باغ مرکبات واقع در روستای مقری‌کلا از توابع شهرستان بابلسر انجام ... بیشتر شب‌پره جوانه‌خوار مرکبات، Archips rosanus (Linnaeus) از آفات مهم درختان مرکبات در استان مازندران می‌باشد. این پژوهش در قالب دو آزمایش جداگانه در باغ مرکبات واقع در روستای مقری‌کلا از توابع شهرستان بابلسر انجام شد. آزمایش اول جهت بررسی تأثیر کاربرد روغن معدنی بر میزان خسارت در زمان گلدهی در تاریخ 11/1/95 در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تیمار شامل روغن معدنی 5/1 درصد، آبامکتین (8/1 درصد EC) با غلظت 750 میلی لیتر در هزار لیتر آب و شاهد (بدون پاشش) و در سه تکرار انجام شد. آزمایش دوم به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد روغن معدنی بر تولید میوه در زمان گلدهی مشابه آزمایش اول بود. نتایج آزمایش اول نشان داد بعد از محلول‌پاشی، تیمارهای مورد مطالعه از نظر تعداد جوانه آلوده به ازای هر درخت از نظر آماری در سطح یک درصد معنی‌دار بود (01/0 >p). مقایسه میانگین جوانه های آلوده در هر درخت به‌ترتیب در شاهد، آبامکتین و روغن معدنی a33/21، b22/9 و b89/8 عدد بود. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد میزان تولید میوه مربوط به تیمارهای شاهد، روغن معدنی و آبامکتین به‌ترتیب با میانگین‌های a34/128، a54/125 و a81/122 کیلوگرم به ازای هر درخت اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد کاربرد روغن معدنی و حشره‌کش آبامکتین در زمان گل‌دهی تأثیر سوئی بر تولید میوه نداشته و قادر به کنترل A. rosanus می‌باشد.

رقابت دو گونه تریپس، Frankliniella occidentalis و Thrips tabaci روی خیار و فراوانی آن‌ها روی چند گیاه گلخانه‌ای

وحید نادری؛ نفیسه پورجواد

دوره 89، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 51-63

https://doi.org/10.22092/jaep.2021.343218.1351

چکیده

فراوانی تریپس غربی گل Frankliniella occidentalis همراه با فراوانی تریپس پیاز Thrips tabaci در گلخانههای گوجهفرنگی، خیار، آلسترومریا، رز و ژربرا در شهرستان اصفهان، با نمونهبرداری هفتگی از آذر 1397 تا اردیبهشت 1398 ... بیشتر

بررسی مشخصات بیوشیمیایی آلفا-آمیلاز و گلوکوزیدازهای گوارشی در سن قرمز پسته (Lygaeus pandurus (Hemiptera: Lygaeidae

محمدرضا حسنی؛ سیده مینو سجادیان؛ محمد وطن پرست؛ وحید حسینی نوه

دوره 82، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 53-66

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100200

چکیده

سن قرمز پستهLygaeuspandurus یکی از سن‌های زیان‌آور پسته در استان کرمان است. به منظور شناخت بهتر فیزیولوژی این آفت، ضمن تشریح حشرات کامل در زیر استریومیکروسکوپ، روده میانی و غدد بزاقی آنها جدا و به عنوان ... بیشتر سن قرمز پستهLygaeuspandurus یکی از سن‌های زیان‌آور پسته در استان کرمان است. به منظور شناخت بهتر فیزیولوژی این آفت، ضمن تشریح حشرات کامل در زیر استریومیکروسکوپ، روده میانی و غدد بزاقی آنها جدا و به عنوان منبع آنزیمی استفاده شد. سپس، با استفاده از سوبستراهای اختصاصی، فعالیت و برخی از ویژگی‌های کربوهیدرازها تعیین گردید. اسیدیته بهینه برای فعالیت آنزیم آلفا-آمیلاز در روده‌ی میانی و غدد بزاقی این آفت به ترتیب، 5 و 6 بدست آمد. بیشینه فعالیت آنزیم‌های آلفا و بتا-گلوکوزیداز روده میانی در اسیدیته 5 و در غدد بزاقی به ترتیب در اسیدیته 5 و 6 مشاهده شد. دمای بهینه برای فعالیت آلفا-آمیلاز در روده میانی و غدد بزاقی به ترتیب 50 و 40 درجه سلسیوس، برای آنزیم‌های آلفا و بتا-گلوکوزیداز روده میانی در دمای 45 درجه سلسیوس و برای آلفا و بتا-گلوکوزیداز غدد بزاقی به ترتیب در دمای 30 و 35 درجه سلسیوس تعیین شد. بیشترین پایداری آنزیم‌های آلفا و بتا-گلوکوزیداز روده میانی در اسیدیته‌ 4 تا 6 مشاهده شد. فعالیت آلفا-آمیلاز روده میانی تحت تأثیر یون‌های کلسیم و منیزیم و نیز EDTA کاهش یافت. بیشترین افزایش فعالیت آلفا-گلوکوزیداز روده میانی مربوط به حضور یون کلسیم و بیشترین افزایش فعالیت بتا-گلوکوزیداز روده میانی مربوط به یون منیزیم بود. بررسی‌های زایموگرام، یک شکل آنزیمی از آلفا و بتا-گلوکوزیداز در روده میانی و غدد بزاقی این حشره را به اثبات رساند. هم‌چنین، زایموگرام‌ها وجود دو ایزوفرم آلفا-آمیلاز در غدد بزاقی و سه ایزوفرم این آنزیم را در روده میانی این حشره نشان دادند.

مقایسه حساسیت دو جمعیت سن گندمEurygaster integriceps به آفت‌کش‌های فنیتروتیون و دلتامترین

غلامرضا گل‌محمدی؛ مهدی دسترنج

دوره 88، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 53-59

https://doi.org/10.22092/jaep.2020.128278.1310

چکیده

سن گندم مهم‌ترین آفت مزارع گندم و جو در ایران است. هدف از مطالعه حاضر بررسی مقاومت احتمالی به حشره‌کش‌های فنیتروتیون و دلتامترین در سن گندم Eurygaster integricepsبود. حشرات کامل از مناطق تابستان گذران در ورامین ... بیشتر سن گندم مهم‌ترین آفت مزارع گندم و جو در ایران است. هدف از مطالعه حاضر بررسی مقاومت احتمالی به حشره‌کش‌های فنیتروتیون و دلتامترین در سن گندم Eurygaster integricepsبود. حشرات کامل از مناطق تابستان گذران در ورامین (تحت فشار سمپاشی) و گنبد (بدون سابقه سمپاشی) جمع‌آوری ‌شدند. زیست‌سنجی‌ها با استفاده از روش قطرهگذاری در سطح شکمی سن‌های بالغ تابستان‌گذران انجام شد. حشرات تیمار شده در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد نگهداری شدند. مرگ و میر سن‌ها 24 ساعت پس از تیمار، ثبت شد. بنابر نتایج، مقادیر LD50 فنیتروتیون برای حشرات نر و ماده جمعیت گنبد به‌ترتیب برابر 27/26 و8/26 میکروگرم به ازای هر حشره برآورد شد. این مقادیر برای جمعیت ورامین به ترتیب 135 و 11/157 بودند. مقادیر LD50 حشره‌کش دلتامترین برای حشرات نر و ماده در جمعیت گنبد به‌ترتیب 025/0 و 15/0 میکروگرم به ازای هر حشره و در جمعیت ورامین، به‌ترتیب 47/0 و 75/1 برآورد شدند. با توجه به‌نتایج، حساسیت جمعیت ورامین در برابر هر دو حشرهکش مورد مطالعه کمتر از جمعیت گنبد بود. به‌‌طور کلی، علیرغم حساسیت بالاتر جمعیتها به حشرهکش دلتامترین، میزان مقاومت نسبی به دلتامترین بیشتر از فنیتروتیون بود. نتایج حاصل می‌تواند در مدیریت جمعیت سن گندم مؤثر باشد.

واکنش ژرم پلاسم کنجد به بیماری پوسیدگی زغالی در شرایط مزرعه

امیر خسرو دانایی فر؛ حمید صادقی گرمارودی؛ سعداله منصوری

دوره 90، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 53-62

https://doi.org/10.22092/jaep.2022.356390.1419

چکیده

بیماری پوسیدگی زغالی ناشی از قارچ‌ Macrophomina phaseolina، مهم‌ترین عامل بوته‌میری کنجد در کشور و بسیاری از نقاط دنیا است. در سال‌های اخیر به‌دلیل تغییر اقلیم و گرم شدن هوا، این قارچ گرمادوست اهمیت دوچندان ... بیشتر

تأثیر عوامل محیطی بر جوانه‌زنی بذر علف‌هرز عروسک ‌پشت ‌پرده یک‌ساله، Physalis divaricata

سید کریم موسوی؛ عبدالرضا احمدی

دوره 76، شماره 1 ، شهریور 1387، ، صفحه 59-78

چکیده

تأثیر عصاره میوه علف‌هرز عروسک پشت‌ پرده یکساله (Physalis divaricata) در تعامل با درجه حرارت، سرمادهی، خراش‌دهی، اسید سولفوریک و نیترات پتاسیم بر جوانه‌زنی بذر این علف‌هرز در قالب ارزیابی‌های آزمایشگاهی ... بیشتر تأثیر عصاره میوه علف‌هرز عروسک پشت‌ پرده یکساله (Physalis divaricata) در تعامل با درجه حرارت، سرمادهی، خراش‌دهی، اسید سولفوریک و نیترات پتاسیم بر جوانه‌زنی بذر این علف‌هرز در قالب ارزیابی‌های آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. با کاهش یا افزایش دما فراتر از درجه حرارت بهینه 30 درجه سانتی‌گراد، درصد جوانه‌زنی بذر علف‌هرز عروسک ‌پشت ‌پرده یک‌ساله کاهش یافت. دامنه جوانه‌زنی بذر علف‌هرز عروسک ‌پشت ‌پرده یک‌ساله بین دمای 8/14 و 9/45 درجه سانتی‌گراد بود. بر اساس معادله برازش داده شده جوانه‌زنی بهینه (بیش از 70 درصد) در حد‌ فاصل دماهای 3/24 تا 4/36 درجه ‌سانتی‌گراد اتفاق افتاد. تیمار بذور علف‌هرز عروسک ‌پشت ‌پرده یک‌ساله با اسید سولفوریک با غلظت‌‌های 20، 30، 40 و 50 درصد سبب افزایش معنی‌دار جوانه‌زنی بذر شد. نیترات ‌پتاسیم نیز موجب افزایش جوانه‌زنی بذر این علف‌هرز گردید. افزایش غلظت عصاره آبی میوه عروسک ‌پشت ‌پرده یک‌ساله بیش از 30 درصد سبب کاهش معنی‌دار جوانه‌زنی بذر این علف‌هرز شد. متوسط جوانه‌زنی در حضور غلظت 30 درصدی عصاره میوه 43 درصد بود در حالی که با افزایش غلظت عصاره میوه به 40 و 50 درصد میزان جوانه‌زنی به ترتیب به 10 و 2 درصد تقلیل یافت. با افزایش غلظت عصاره میوه، زمان رسیدن به 50% جوانه‌زنی طولانی‌تر شد. این موضوع گویای به تأخیر افتادن جوانه‌زنی بذر در حضور غلظت‌‌های بالای موسیلاژ میوه این علف‌هرز است که به نظر می‌رسد متضمن جوانه‌زنی و رویش آن طی دوره طولانی از فصل رشد باشد.

استفاده از فرومون جنسی در کنترل جمعیت و کاهش خسارت کرم ساقه‌خوارنواری برنج Chilo suppressalis در شالیزار

فرزاد مجیدی‌ شیل‌سر؛ سید علی طباطبایی؛ مهدی جلائیان؛ آتوسا فرحپورحقانی؛ علی اکبر عبادی؛ مریم خشکدامن

دوره 91، شماره 1 ، شهریور 1402، ، صفحه 61-71

https://doi.org/10.22092/jaep.2023.361469.1469

چکیده

کرم ساقه خوار نواری برنج ( Chilo suppressalis) یکی از آفات مخرب برنج در بسیاری از کشورهای تولید کننده برنج از جمله ایران است. باتوجه به اثرات نامطلوب کاربرد سموم شیمیایی در اکوسیستم زراعی برنج علیه آفت ... بیشتر کرم ساقه خوار نواری برنج ( Chilo suppressalis) یکی از آفات مخرب برنج در بسیاری از کشورهای تولید کننده برنج از جمله ایران است. باتوجه به اثرات نامطلوب کاربرد سموم شیمیایی در اکوسیستم زراعی برنج علیه آفت ساقه‌خوار، فرومونها هم از ابزار گران‌قیمت مدیریت آفات محسوب میشوند. پژوهش حاضر در دو فصل زراعی در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) انجام شد. در این پژوهش پنج تیمار شامل 1-فرومون جنسی با یک تله در هکتار، 2-فرومون جنسی با سه تله در هکتار 3-فرومون جنسی با پنج تله در هکتار 4-فرمون جنسی با هفت تله در هکتار و 5- شاهد (گرانول پاشی با سم دیازینون 10 درصد به‌مقدار 15 کیلوگرم در هکتار) در مزرعه تحقیقاتی انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که غلظت دو میلی‌گرم از ماده مؤثر فرومون جنسی ساقه‌خوار نواری با 5 تا 7 تله در هکتار، کمترین تعداد جوانه‌های مرکزی مرده، خوشه‌های سفید شده، لاروهای شمارش شده و نیز بیشترین عملکرد محصول را به خود اختصاص داد. همچنین در این پژوهش، بیشترین تعداد آلودگی جوانه‌های مرکزی مرده، خوشه‌های سفید شده، لاروهای شمارش شده و کمترین میزان عملکرد در تیمارهای یک و سه تله در هکتار مشاهده شد. با توجه به مطالعه حاضر به‌نظر می‌رسد کنترل آفت ساقهخوار با استفاده از فرومون جنسی، چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را در قالب برنامه مدیریت تلفیقی آفات ایجاد کند.

بررسی تأثیر حشره‌کش‌های ایندوکساکارب، تیودیکارب و مونوکروتوفوس بر کرم غنچه توتونHelicoverpa armigera در مزرعه

جعفر محقق نیشابوری؛ سید احسان رستمکلایی مطلق؛ نوراله گودرزیان

دوره 77، ویژه‌‌نامه آفت کش‌ها ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 67-80

چکیده

با توجه به ضرورت حذف حشره‌کش مونوکروتوفوس، طی آزمایش‌های صحرایی در سال‌های 1384 و 1385 اثر ایندوکساکارب (آوانت SC 15)، به عنوان یکی از حشره‌کش‌های جایگزین، برای کنترل کرم غنچة توتون Helicoverpa armigera مورد بررسی ... بیشتر

دموگرافی سن‌بذرخوار Nysius cymoides (Het.: Lygaeidae) روی کلزا در آزمایشگاه

جعفر محقق نیشابوری

دوره 76، شماره 2 ، اسفند 1387، ، صفحه 67-80

چکیده

انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به‌ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به‌عنوان حشره‌ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می‌دهد. به منظور مطالعه‌ی ویژگی‌های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور ... بیشتر انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به‌ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به‌عنوان حشره‌ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می‌دهد. به منظور مطالعه‌ی ویژگی‌های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور جمع‌آوری شده از مزارع کلزای نوذرآباد شهرستان نکا (استان مازندران) تشکیل شد. برای تعیین دوره‌ی نشو و نما و بقای مراحل نابالغ از تعدادی تخم‌های هم‌سن 134 عدد پوره‌ی سن 1 بیرون آمد که بطور جداگانه درون ظرف‌های پتری قرارگرفت. در هر ظرف، منبع تامین آب (پنبه‌ی مرطوب) و غذا (دانه‌های کلزا رقم Option) در نظر گرفته‌شد. روزانه آمار مرگ‌ومیر و پوست‌اندازی و ظهور حشرات بالغ و جنس آن‌ها یادداشت گردید. در آزمایش دیگری، نه جفت سن بطور جداگانه در ظروف پرورش پلاستیکی شفاف 3/0 لیتری همراه آب و غذا قرار داده‌شد. تخمریزی، تفریخ تخم و مرگ و میر آن‌ها روزانه یادداشت شد. تمام آزمایش‌ها و نیز نگهداری کلنی در دمای 1 ± 24 درجه سانتی‌گراد، نور 16 ساعت و رطوبت نسبی 70 - 60 درصد انجام‌ شد. نتایج نشان داد که طول دوران جنینی و پنج مرحله‌ی پورگی به‌ترتیب 07/0 ± 11/8، 25/0 ± 36/8،18/0 ± 31/5، 48/0 ± 95/5، 41/0 ± 53/5 و 51/0 ± 83/6 روز بود. از مرحله‌ی تخم تا پیدایش حشرات کامل ماده و نر به ترتیب 55/1 ± 00/37 و 24/1 ± 89/36 روز طول کشید. در دوران پورگی بیشترین مرگ و میر را پوره‌های سن اول دارا بود. این سن قادر به ایجاد نسل‌های متوالی در آزمایشگاه بوده و از این‌رو به‌نظر می‌رسد که در شرایط یادشده فاقد دیاپوز تولیدمثلی باشد. دوره‌ی پیش از تخمریزی 29/0 ± 0/4 روز بطول انجامید. نرخ‌های ناخالص (GRR) و خالص تولیدمثل (Ro) به‌ترتیب 17/126 و 86/32 تخم ماده بود. دیگر پارامترهای دموگرافیک مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm)، نرخ غائی افزایش جمعیت (λ)، طول دورة یک نسل (T) و زمان دوبرابر شدن جمعیت (DT) به‌ترتیب 07172/0 و 07436/1 (ماده / ماده / روز)، و 69/48 و 66/9 (روز) به دست آمد.

بررسی تأثیر دما و تراکم میزبان بر میزان تغذیه و زادآوری سن شکارگر Hem.: Anthocoridae)) Anthocoris minki pistaciae

زهره پورعلی؛ محمدرضا مهرنژاد؛ کتایون خردمند

دوره 79، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 71-86

https://doi.org/10.22092/jaep.2011.107234

چکیده

سن شکارگر Anthocoris minki pistaciae به عنوان دشمن طبیعی پسیل معمولی پسته، Agonoscena pistaciae در باغ‌‌های پسته استان کرمان حضور دارد. در این تحقیقمیزان تغذیه و زادآوری این سن شکارگر از پوره‌‌های پسیل پسته در دما‌های ... بیشتر

بررسی نوسانات جمعیتی و توزیع فضایی سفید‌بالک‌هایBemisia tabaci وBemisia argentifolii و زنجرک Empoasca decipiensروی بادمجان در منطقه ورامین

روجا کیان پور؛ یعقوب فتحی پور؛ کریم کمالی

دوره 77، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 71-94

چکیده

سفید ‌بالک‌های Bemisia tabaci و Bemisia argentifolii و زنجرک Empoasca decipiens از آفات مهم و پلی‌فاژ برای طیف وسیعی از محصولات کشاورزی مهم در ایران و بسیاری از نقاط جهان به ویژه در مناطق گرمسیری می‌باشد. دو گونه سفید‌بالک ... بیشتر سفید ‌بالک‌های Bemisia tabaci و Bemisia argentifolii و زنجرک Empoasca decipiens از آفات مهم و پلی‌فاژ برای طیف وسیعی از محصولات کشاورزی مهم در ایران و بسیاری از نقاط جهان به ویژه در مناطق گرمسیری می‌باشد. دو گونه سفید‌بالک در مرحله بلوغ بسیار به هم شبیه بوده و امکان جداسازی آن‌ها به خصوص در شرایط صحرایی امکان پذیر نبود، بنابراین تراکم جمعیت و الگوی توزیع فضایی سفید‌بالک به صورت مخلوطی از دو گونه B. tabaci و B. argentifolii در کنار زنجرک E. decipiens در سال زراعی 1385 به صورت هفتگی روی بادمجان در منطقه ورامین مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین الگوی توزیع فضایی از شاخص تجمع (k)، شاخص پراکندگی (ID)، میانگین تجمعی للوید (m*) و نسبت m*/m، شاخص موریسیتا (Iδ) و روش رگرسیونی (تیلور و آیوائو) استفاده شد. با استفاده از شاخص تجمع و ضرایب روش‌های رگرسیونی تیلور و آیوائو، برنامه نمونه برداری ارتقا داده شد. سفید‌بالک‌ها با یک هفته تأخیر نسبت به زنجرک در اواخر اردیبهشت ماه ظاهر شدند. بیشترین میزان جمعیت، 89/4 سفید‌بالک در هر برگ در اواسط خرداد و 69/6 زنجرک در هر برگ در اواسط مرداد ماه به دست ٱمد. هم جمعیت مخلوط سفید‌بالک و هم جمعیت زنجرک بتدریج در اواسط مهر ماه به صفر رسید. تمام روش‌های مورد استفاده به جز شاخص پراکندگی برای سفید‌بالک مؤید تجمعی بودن هم سفید‌بالک و هم زنجرک بودند، اما شاخص پراکندگی توزیع تصادفی را برای سفید‌بالک نشان می‌داد. تعداد نمونه مناسب با استفاده از فرمول عمومی‌آن به ترتیب 38 و 20 واحد نمونه برداریبا درصد خطای 20٪ برای سفید‌بالک و زنجرک بود که ارتقا برنامه نمونه برداری بر اساس شاخص k به 37/103 و 42/158، بر اساس ضرایب تیلور 98/14 و 88/0 و براساس ضرایب آیوائو 39/149 و 35/63 واحد نمونه برداری به ترتیب برای سفید‌بالک و زنجرک به دست آمد، تفاوت در تعداد نمونه‌ها بر اساس شاخص‌های مختلف ممکن است به علت تفاوت در دقت آن شاخص‌ها ‌باشد. تعیین برنامه نمونه برداری و الگوی توزیع فضایی یک آفت می‌تواند در طراحی و اجرای برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات مؤثر واقع شود.

پرورش آزمایشگاهی و مطالعه برخی از خصوصیات زیستی سرخرطومی حنایی خرما،Rhynchophorus ferrugineus (Col., Dryophthoridae) روی غذای نیمه مصنوعی

نفیسه پورجواد؛ سید حسین گلدانساز؛ آرمان آوندفقیه؛ عزیز خرازی پاکدل

دوره 77، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 79-92

چکیده

یکی از آفات مهم نخیلات، سرخرطومی حنایی خرما، Rhynchophorus ferrugineus است که می‌تواند در طول مدت کوتاهی باعث مرگ درختان شود. در این تحقیق، پرورش این سرخرطومی در آزمایشگاه و روی غذای نیمه مصنوعی برای چند نسل انجام ... بیشتر

مقایسه حشره‌کش‌های رایج با روغن معدنی در کنترل Pulvinaria aurantii در باغ‌های مرکبات مازندران و اثر آن‌ها بر کنه‌ها‌ی فیتوزئید

محمدرضا دماوندیان

دوره 78، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 81-96

چکیده

اثر روغن معدنی با غلظت 1% در کنترل شپشک بالشک مرکبات و جمعیت کنه‌های فیتوزئید روی درختان پرتقال تامسون ناول باحشره‌کش‌های رایج (دورسبان و گوزاتیون به نسبت 2 در هزار) مورد استفاده توسط باغداران طی سال‌های ... بیشتر

تاثیر اسپیرودیکلوفن بر برخی از پارامترهای بیوشیمیایی در سوسک کلرادوی سیب‌زمینی Leptinotarsa decemlineata

کبری فتوحی؛ مرتضی موحدی فاضل؛ اورنگ کاوسی

دوره 82، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 127-136

https://doi.org/10.22092/jaep.2015.100699

چکیده

سوسک برگخوار سیب‌زمینی، یکی از مهم‌ترین آفات سیب‌زمینی است. در این تحقیق، اثر غلظت‌های زیرکشنده آفت‌کش اسپیرودیکلوفن (240 SC) به عنوان عامل مهارکننده بیوسنتز چربی‌ها، بر میزان ذخایر چربی، کربوهیدرات ... بیشتر سوسک برگخوار سیب‌زمینی، یکی از مهم‌ترین آفات سیب‌زمینی است. در این تحقیق، اثر غلظت‌های زیرکشنده آفت‌کش اسپیرودیکلوفن (240 SC) به عنوان عامل مهارکننده بیوسنتز چربی‌ها، بر میزان ذخایر چربی، کربوهیدرات و پروتئین در شرایط مزرعه‌ای بررسی شد. آزمایشات به صورت آزمون فاکتوریل چهار متغیره شامل غلظت آفت‌کش (0، 200، 300 و 400 میکرو لیتر در لیتر)، جنسیت (نر و ماده)، زمان نمونه‌برداری (3، 6 و 12 روز پس از سمپاشی) و تکرار سمپاشی (یک هفته پس از سمپاشی اول)، در چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. میزان قند، گلیکوژن، چربی و پروتئین موجود بر حسب میلی‌گرم بر گرم وزن تر بدن حشره تعیین گردید. نتایج نشان داد که ترکیب اسپیرودیکلوفن تاثیر معنی‌داری بر میزان چربی، گلیکوژن، قند، پروتئین و محتوای انرژی (p<0.001) دارد و از بین غلظت‌های مذکور، غلظت μl/l 400 در ششمین روز بعد از دومین سمپاشی بیشترین تاثیر کاهشی را بر منابع انرژی داشته است، به طوری که در این غلظت میزان چربی 57/45، گلیکوژن 76/38، قند 72/21، پروتئین 11/29 و محتوای انرژی 57/86 درصد پس از کسر مقادیر متناظر در شاهد کاهش یافته است. کاهش بیش از نیمی از محتوای انرژی می‌تواند بیانگر تاثیرات مزمن آفت‌کش اسپیرودیکلوفن در کاهش میزان بقاء این آفت باشد.

مطالعه نوسانات جمعیت زنجرک خرما، Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae)، در ایران

رویا ارباب تفتی؛ رضا دامغانی؛ محمد تقی فصیحی؛ یدالله خواجه زاده

دوره 83، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 133-148

https://doi.org/10.22092/jaep.2016.106106

چکیده

زنجرک خرما Bergevin Ommatissus lybicus یکی از آفات کلیدی درختان خرما در ایران است. جنبههای مختلف زیستشناسی و تغییرات فصلی این آفت در شرایط مختلف اکولوژیکی، طی سالهای 1390 و 1391 در نخلستان آلودهای در سه استان ... بیشتر زنجرک خرما Bergevin Ommatissus lybicus یکی از آفات کلیدی درختان خرما در ایران است. جنبههای مختلف زیستشناسی و تغییرات فصلی این آفت در شرایط مختلف اکولوژیکی، طی سالهای 1390 و 1391 در نخلستان آلودهای در سه استان کرمان، بوشهر و خوزستان مطالعه شد. این آفت در هر سه استان دو نسل داشت. ظهور پورهها در نسل زمستانه از اواخر اسفند در بوشهر تا نیمه اول اردیبهشت در خوزستان متغیر بود. در نسل تابستانه نیز ظهور پورهها از اوایل مرداد تا نیمه شهریور آغاز شد. حشرات کامل در نسل زمستانه در هر سه استان از اواخر اردیبهشت ظاهر شدند. در هر دو سال بین جمعیت پوره زنجرک خرما و جمعیت دشمنان طبیعی آن از راستههای دوبالان، قاببالان و بـالغشائیان همبستگی مثبت وجود داشت اما همبستگی بین جمعیت دشمنان طبیعی و حشرات کامل زنجرک وجود نداشت. تخمگذاری زنجرک خرما روی میوهها و محور خوشه مشاهده نشد. میزان تخم روی سطح بالایی بیشتر از محور و سطح پایینی برگچهها و بهترتیب در سال اول 1/19 ± 22/07، 0/45 ± 10/24، 0/29 ± 3/45 و سال دوم 0/72 ± 16/35، 0/29 ± 6/28 و 0/11 ± 1/71 برآورد شد. میزان تخمگذاری روی برگهای جوان (0/57 ± 11/12) بیشتر از برگهای پیر (0/42 ± 9/29) بود. هر دو نسل پورهها در ساعات گرم روز در قاعده برگهای جوان، لابهلای الیاف و روی پاجوشها بهسر میبرند. زمستانگذرانی آفت در استان بوشهر علاوه بر تخم، مراحل پوره و حشره کامل نیز مشاهده شد

چند ریختی کفشدوزک Adalia bipunctata (Coleoptera: Coccinellidae) روی درختان پسته اهلی و وحشی در استان کرمان

طیبه صالحی؛ محمدرضا مهرنژاد

دوره 81، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 135-142

https://doi.org/10.22092/jaep.2014.100371

چکیده

کفشدوزک دو نقطه‌ای L. Adalia bipunctata، در الگوی رنگی بالپوش و پیش گرده دارای چند ریختی است. در تحقیق حاضر چند ریختی الگوی رنگی بالپوش‌ها در‌این کفشدوزک روی درختان پسته اهلی (Pistacia vera L.) و وحشی (Pistacia atlantica subsp. ... بیشتر

ویروس پسوروز مرکبات، عامل عارضه نقش حلقوی در درختان پرتقال تامسون ناول در شرق مازندران

فائزه فلکی؛ سید وحید علوی؛ فرشاد رخشنده رو

دوره 80، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 161-172

https://doi.org/10.22092/jaep.2013.100568

چکیده

ویروس پسوروز مرکبات (CPV)، عامل یکی از بیماری‌‌های خسارت‌زای مرکبات در جهان است. در سال‌‌های اخیر عارضه ای روی درختان تامسون ناول با پایه‌‌های نارنج یا سیترنج در شرق استان مازندران مشاهده گردیده که ... بیشتر ویروس پسوروز مرکبات (CPV)، عامل یکی از بیماری‌‌های خسارت‌زای مرکبات در جهان است. در سال‌‌های اخیر عارضه ای روی درختان تامسون ناول با پایه‌‌های نارنج یا سیترنج در شرق استان مازندران مشاهده گردیده که باعث ایجاد علائمی از قبیل نقوش یا لکه‌‌های حلقوی روی میوه بالغ، به خصوص در اطراف گلگاه، و لکه‌‌های زرد رنگ گسترده و حلقوی بر روی برگ‌های مسن می‌گردد. درختان مبتلا دچار ریزش شدید میوه از زمان رنگ اندازی می‌گردند. به منظور بررسی عامل بیماری فوق نمونه برداری از سرشاخه‌‌های بهاره درختان مبتلا صورت پذیرفت. بررسی‌‌های سرولوژیک اولیه با انجام الایزای غیر مستقیم و با استفاده از پادتن تک همسانهMA-13C5 ، موید حضور ویروس پسوروز مرکبات در نمونه‌‌های آلوده بود. واکنش زنجیره ای پلیمراز معکوس(RT-PCR) با چهار جفت آغازگر اختصاصی مرتبط با جدایه‌‌های ICRSV ،CRSV-4 ،CPV-RNA2 وCPV-CPG روی برگ‌‌های جمع آوری شده از سی اصله درخت پرتقال تامسون ناول صورت گرفت. نمونه‌‌های مورد بررسی فقط با آغازگر اختصاصی مرتبط با جدایه ویروس لکه حلقوی (CRSV-4) واکنش داده و یک قطعه اختصاصی bp218 تکثیر شد. طول قطعه به دست آمده با قطعه‌ای که از جدایه‌‌های لکه حلقوی ویروس پسوروز مرکبات در سایر مناطق جهان به دست آمده، مشابه بود. هفت جدایه انتخاب شده برای نموده‌سازی، بر اساس علائم ایجاد شده روی گیا‌هان محک به دو گروه بیولوژیکی تفکیک شدند. با توجه به نتایج به دست آمده و تشابه علائم ایجاد شده توسط جدایه‌‌های مورد مطالعه با سایر جدایه‌‌های لکه حلقوی ویروس پسوروز مرکبات گزارش شده از کشور‌های مختلف، این جدایه‌‌ها را می‌توان در گروه بدون علائم تنه تیپ B ویروس پسوروز مرکبات جای داد.

ارزیابی کمی و تعیین رابطه‌ی بین وقوع و شدت بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا در استان مازندران

رضاپور مهدی علمدارلو؛ محمد سالاری؛ محمدعلی آقاجانی؛ ناصر پنجه که؛ سیدکاظم صباغ

دوره 86، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 171-184

https://doi.org/10.22092/jaep.2019.121632.1222

چکیده

پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه از بیماری‌های مهم کلزا در دنیا و ایران می‌باشد. با هدف اندازه‌گیری وقوع و شدت بیماری و تعیین رابطه‌ی بین آن‌ها، 240 مزرعه‌ی کلزا طی سال‎های 1390،1389، 1394 و 1395 در استان مازندران ... بیشتر پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه از بیماری‌های مهم کلزا در دنیا و ایران می‌باشد. با هدف اندازه‌گیری وقوع و شدت بیماری و تعیین رابطه‌ی بین آن‌ها، 240 مزرعه‌ی کلزا طی سال‎های 1390،1389، 1394 و 1395 در استان مازندران بررسی شد و در بازدیدهای هفتگی میزان بیماری در آن‌ها یادداشت شد. از لحاظ وقوع و شدت نهایی بیماری، بین مناطق و سال‌های تحقیق اختلاف معنی‌دار (P<0.01) وجود داشت. بیشترین مقدار وقوع و شدت (02/34 و 70/23 درصد) در سال 1395 و کمترین آن‌ها (85/12 و 32/6 درصد) در سال 1394 بود. بین مناطق نیز گلوگاه و ساری به‌ترتیب بیشترین و کمترین آلودگی به بیماری را داشتند. جهت تعیین رابطه‌ی بین دو کمیّت فوق، داده‌های مربوطه، از طریق تجزیه رگرسیون خطی با مدل‌های مختلف ریاضی برازش شد. براساس آماره‌هایی مانند ضریب تبیین (R2) و خطای استاندارد برآوردها، مدل‌های خطی، آلومتری و ریشه مربع، برازش خوبی با داده‌ها نشان دادند. مدل خطی با توجه به ساده‌تر بودن و داشتن پیچیدگی محاسباتی کمتر، به عنوان مدل نهایی انتخاب شد. از لحاظ شیب معادله‌ی مدل خطی، بین چهار سال تحقیق اختلاف معنی‌دار (P<0.01) مشاهده شد. معادله‌ی این مدل برای سال‌های 1389 و 1395 به‌صورت S=0.72(I)-0.99 و برای سال‌های 1390 و 1394 به‌صورت S=0.55(I)-0.61 بود. شرایط آب و هوایی تأثیر معنی‌داری روی مقدار آلودگی به‌بیماری در سال‌های مختلف داشت.

تهیه نانوامولسیون اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و مقایسه سمیت تماسی آن با اسانس خالص روی لارو شب پره آرد. Ephestia kuehniella

لنا امام جمعه؛ سهراب ایمانی؛ خلیل طالبی جهرمی؛ سعید محرمی پور؛ کامبیز لاریجانی

دوره 85، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 181-190

https://doi.org/10.22092/jaep.2017.109159.1151

چکیده

در دهه‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین روش‌های جایگزینی آفت‌کش‌های مصنوعی، استفاده از فرمولاسیون جدید و ایجاد تغییراتی است که می‌تواند روی اسانس‌ها اعمال شود تا کیفیت و میزان تاثیر آنها افزایش یابد. در ... بیشتر در دهه‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین روش‌های جایگزینی آفت‌کش‌های مصنوعی، استفاده از فرمولاسیون جدید و ایجاد تغییراتی است که می‌تواند روی اسانس‌ها اعمال شود تا کیفیت و میزان تاثیر آنها افزایش یابد. در این تحقیق پس از ساخت فرمولاسیون نانوامولسیون، سمیت تماسی اسانس گیاه آویشن شیرازی Zataria multiflora Boiss. (Lamiaceae) قبل و بعد از نانوکپسوله شدن، روی جمعیت پرورش یافته و همگن شده شب پره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lepidoptera: Pyralidae) تحت شرایط دمایی 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی بررسی شد. نانوکپسوله کردن اسانس به کمک صمغ انگوم و مالتودکسترین انجام شد و با استفاده از هموژنیزاسیون با اسانس امولسیفیه شد. اندازه و شکل کپسول‌ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی TEM مشخص شد. بر اساس آزمایشات تعیین دز کشنده، مقادیر LC50 سمیت تماسی برای اسانس آویشن شیرازی Zataria multiflora فرموله نشده و نانوامولسیون اسانس آویشن شیرازی روی لارو 14-7 روزه شب پره آردEphestia kuehniella پس از 72 ساعت، به ترتیب 0.61 و 0.15 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع محاسبه شد. سمیت تماسی نانوامولسیون اسانس آویشن شیرازی نسبت به اسانس خالص آویشن شیرازی 4.32 برابر بیشتر می‌باشد.آزمایشات در چهار تکرار انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد فرمولاسیون نانوامولسیون اسانس، قدرت رهایش تدریجی و افزایش دوام اسانس‌ها را داراست و اسانس نانو کپسوله شده با رهایش کنترل شده ترکیبات موثره اثرات سمیت تماسی طولانی مدت را بر جای می‌گذارد.

دوره 91 (1402)

دوره 90 (1401)

دوره 89 (1400)

دوره 88 (1399)

دوره 87 (1398)

دوره 86 (1397)

دوره 85 (1396)

دوره 84 (1395)

دوره 83 (1394)

دوره 82 (1393)

دوره 81 (1392)

دوره 80 (1391)

دوره 79 (1390)

دوره 78 (1389)

دوره 77 (1388)

دوره 76 (1387)

دوره 75 (1386)

دوره 74 (1385)

دوره 73 (1384)

دوره 71 (1382)

دوره 70 (1381)

دوره 68 (1379)

دوره 66 (1377)

دوره 65 (1376)

دوره 64 (1375)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده